4544139810

a)    ustalaniem długookresowych celów przedsiębiorstwa i sposobów jego realizacji,

b)    określaniem przyszłych zadań, koniecznych do realizacji przyjętych celów oraz niezbędnych do tego środków,

c)    ustalaniem sposobów wykonywania zadań gospodarczych i kontrolą ich przebiegu oraz ich wyników,

d)    doborem zasobów niezbędnych do zrealizowania celów i wynikających z nich zadań,

e)    wyborem sposobów oddziaływania na uczestników organizacji,

f)    kształtowaniem potencjału gospodarczego i społecznego organizacji.

Decyzje polegają na dokonywaniu wyboru spośród możliwych różnych wariantów zadań i sposobów ich realizacji. Wybór wymaga znajomości kryteriów oceny poszczególnych wariantów oraz posiadania określonego zakresu informacji, pozwalających na co najmniej wystarczające rozpoznanie sytuacji decyzyjnej. Kryteria wyboru zdeterminowane są celami, do których realizacji została powołana dana organizacja.

Wielość celów realizowanych przez przedsiębiorstwa, związane z nimi kryteria wyboru oraz osiągane rezultaty stanowią podstawę do różnych klasyfikacji decyzji. A. Czermiński wymienia szereg możliwych kryteriów podziału decyzji¹⁰. Są nimi: zasięg skutków decyzji (decyzje strategiczne, taktyczne, operacyjne), stabilność warunków (podejmowane w warunkach pewności, ryzyka lub niepewności), dziedzina działania przedsiębiorstwa (administracyjne, produkcyjne, techniczne itp.), stopień powtarzalności (zrutynizowane i niezrutynizowane) itp.

Charakterystyczną cechą wszelkich decyzji jest to, że ich realizacja ma miejsce w mniej lub bardziej odległej przyszłości. Z przyszłością wiąże się niepewność, będąca rezultatem braku możliwości rozpoznania przyszłych warunków działania. Wraz z wydłużaniem horyzontu czasowego, którego dotyczą podejmowane decyzje rośnie niepewność. Niepewność jest źródłem ryzyka, które oznacza prawdopodobieństwo nie osiągnięcia założonych celów, pojawienia się niepożądanych skutków lub też zagrożeń dla dalszego funkcjonowania organizacji. Uwzględniając charakter zasobów i przyszłe warunki działania wyodrębnia się trzy sytuacje decyzyjne, a mianowicie, pewności, ryzyka i niepewności^{1 2}. Sytuacja pewności występuje bardzo rzadko. Oznacza, że skutki decyzji są jednoznacznie określone. Może mieć miejsce przy decyzjach krótkookresowych. Sytuacja ryzyka ma miejsce wtedy, kiedy można określić zbiór możliwych rezultatów decyzji i przypisać im określone prawdopodobieństwo wystąpienia. W warunkach niepewności słabo są rozpoznane przyszłe warunki działania. Nie można określić ani możliwych skutków decyzji ani

1

¹⁰    Por: A. Czermiński, Podejmowanie decyzji, w: A. Czermiński, M. Czerska, B. Nogalski, R. Rutka. J. Apanowicz, Zarządzanie... op. cit., s.410.

2

   Por: m. in. E. Nowak, Zarządzanie ryzykiem w działalności przedsiębiorstwa, w: E. Nowak (red). Rachunkowość w zarządzaniu ryzykiem w przedsiębiorstwie, wyd. PWE, Warszawa 2010, s. 11.