rozwoju firmy i zdobywania przez nią uznania na rynku lub w czasie opracowywania i wdrażania systemu zarządzania zgodnego z normą PN-ISO 9001.
W zależności od wielkości przedsiębiorstwa i charakterystyki jego działalności biznesowej można w jego strukturze organizacyjnej zaobserwować następujące działy (komórki, sekcje) funkcjonalne, związane z jakością:
Dział Inżynierii Jakości (sterowanie produkcją), zajmujący się upowszechnianiem stosowania metod SPC, tradycyjnych i nowych narzędzi sterowania jakością, oceną dostaw i dostawców, analizą wyników kontroli, a zwłaszcza powtarzających się niezgodności.
Dział Kontroli Jakości lub kontroli technicznej, który przeważnie istniał od początku funkcjonowania przedsiębiorstwa, lecz jego zadania ulegają stopniowej zmianie - w miarę ulepszania metod sterowania procesami znaczenie kontroli maleje, zmniejsza się liczebność kontrolerów, zostają włączeni do pionów obsługi produkcji. Mimo stopniowego ograniczenia zakresu działań spełniają ważną rolę w zapewnieniu wymaganej jakości wyrobów.
• Dział Szkolenia i Rozwoju. Działy takie istniały również wcześniej, lecz w systemie TQM ich rola znacznie wzrasta, gdyż są zmuszone analizować potrzeby rozwojowe firmy, odpowiednio przygotowywać pracowników do czekających ich zadań, oceniać stopień tego przy gotowania i efekty uzyskiwane w działalności podstawowej przez przeszkolonych pracowników, organizować różne formy szkolenia (dla nowo przyjmowanych operatorów' specjalnych urządzeń, z zakresu bezpieczeństwa pracy, ochrony środowiska itp.).
Dział Auditu - zajmujący się przygotowaniem auditów wewnętrznych procedur, procesów', wyrobów, analizowaniem potrzebnych działań korygujących i zapobiegawczych oraz oceną ich skuteczności. Przeprowadza się również audity u poddostawców przedsiębiorstwa i współpracuje z auditorami zewnętrznymi w zakresie przeprowadzania auditów w firmie (kontrolne, odnawiające, sprawdzające przez odbiorców' itp.).
Dział Kontaktów z Klientami - zajmujący się badaniami stopnia satysfakcji klientów z użytkowania wyrobów firmy, opracowywaniem i wdrażaniem zasad postępowania z klientem i zbierania wszelkich informacji od klientów, które mogłyby wskazać sposoby ulepszania działalności (informacje z serwisów, z punktów sprzedaży, z działów firmy, z prasy i ankiet itp.).
Dział Kontrolingu zajmujący się analizą kosztów, w ty m kosztów' jakości, organizacją ich właściwego ewidencjonowania, opracowywania zbiorczych raportów i zaznajamiania z nimi odpowiedniego kierownictwa oraz zainteresowanych służb (projektanci, technolodzy, organizatorzy itp.), wskazywanie niedociągnięć, alternatywnych sposobów poprawy itp.
Funkcje te mogą spełniać również działy o innych nazwach (np. marketing
kontakty z klientami, finansowość - kontroling, kontrola jakości - sterowanie jakością
itp.).
W strukturze organizacyjnej TQM obowiązkowo występują i mają duże znaczenie następujące elementy struktury:
Pełnomocnik dyrektora ds. systemu jakości; usytuowany wysoko w hierarchii zarządu