5987092494

1.1.3 Model uczelni

Za główne parametry opisu, pozwalające na analizę tego obszaru tematycznego, uznane zostały:

1)    Sposób zarządzania uczelnią, który może się charakteryzować albo jednoosobowym (menadżerskim), albo kolegialnym stylem zarządzania;

2)    Zasoby uczelni, rozumiane jako baza materialna i kadrowa (niematerialna) niezbędna do prowadzenia działalności usługowej w szkolnictwie wyższym (zgodnie z założeniami istnienie rezerw umożliwia podejmowanie nowych rodzajów działalności - kierunków kształcenia, badań, współpracy z praktyką);

3)    Umiejscowienie i pozycjonowanie uczelni, przez co rozumiany jest zasięg terytorialny oddziaływania uczelni, kontakty i współpraca międzynarodowa uczelni z innymi jednostkami naukowymi, wymiana międzynarodowa kadry naukowej oraz studentów, pozycja uczelni w rankingach międzynarodowych oraz współpraca uczelni ze szkolnictwem średnim;

4)    Struktura kształcenia, czyli kształcenie albo na jednym poziomie i jednokierunkowe, albo na wszystkich poziomach, kształcenie wielokierunkowe i ustawiczne;

5)    Finansowanie uczelni, w ramach którego założono, że uczelnie będą finansowane z budżetu państwa oraz ewentualnie samorządów lub/i ze środków pochodzących z rynku (przedsiębiorstwa prywatne, dotacje itp.).

Na podstawie wypracowanych parametrów opisu zdefiniowano dwa modele uczelni. Pierwszy z nich określony został jako model uczelni międzynarodowej o szerokim zakresie działania i jednoosobowym (menadżerskim) stylu zarządzania. W tym przypadku na uczelni znajdują się wszystkie poziomy kształcenia oraz uczelnia kształci wielokierunkowo, posiada duże zasoby materialne i kadrowe, wystarczające do sprawnego funkcjonowania w szkolnictwie wyższym. Dodatkowo uczelnia świadczy usługi edukacyjne, prowadzi badania naukowe, a także współpracuje z szeroko rozumianą gospodarką narodową. W tym modelu zakłada się również, że uczelnia ma międzynarodowe znaczenie, które przejawia się wymianą kadry naukowej i studentów z ważniejszymi światowymi ośrodkami naukowymi. Finansowanie uczelni odbywa się w tym modelu głównie ze środków budżetowych, przy niewielkim udziale środków pochodzących z innych źródeł.

Drugi typ uczelni należy do modelu uczelni o regionalnym zasięgu, realizujących głównie funkcje edukacyjne i o jednoosobowym sposobie zarządzania. Uczelnia w tym modelu ma zasięg regionalny, posiada minimalne zasoby materialne i kadrowe, pozwalające na kształcenie wyłącznie na wyspecjalizowanych kierunkach i niższych poziomach kształcenia. Ten model uczelni przewiduje wyłącznie edukację i dodatkowo uczelnia jest głównie finansowana przez państwo.

Analiza wykazuje, że największe zróżnicowanie docelowego modelu uczelni będzie się odbywało w obrębie trzech parametrów: dostępnych zasobów, funkcji, jakie uczelnia będzie realizowała oraz umiejscowienia i pozycjonowania uczelni w ogólnym kontekście gospodarczym. Dodatkowo w ramach przeprowadzonych analiz należy stwierdzić, że największych zmian w kontekście stanu obecnego można oczekiwać w zakresie sposobu zarządzania (odejście od kolegialnego zarządzania uczelnią na rzecz jednoosobowego stylu zarządzania). Szczegółowe wnioski z przeprowadzonych analiz SWOT i PEST zarówno dla wypracowanych modeli, jak i analizy PEST dla całego obszaru tematycznego zaprezentowane zostały w rozdziałach 5.5 i 5.6 raportu.