1.1.4 Budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym
Podczas analizy tego obszaru zdefiniowane zostały następujące parametry opisu:
1) Wartości i postawy społeczne, sklasyfikowane ogólnie jako innowacyjne lub zachowawcze;
2) Relacje uczelni z biznesem, sklasyfikowane ogólnie jako otwarte lub zamknięte;
3) Polityka władz, która może się wyrażać albo w centralizacji, albo w decentralizacji;
4) Strategia władz uczelni, w ramach której z jednej strony będziemy mieli do czynienia z działaniami modernizacyjnymi, innowacyjnością i prorozwojowością, z drugiej zaś z konserwatyzmem i dążeniem do zachowania stanu obecnego;
5) Motywowanie pracowników uczelni, które ogólnie zostało sklasyfikowane jako dynamiczne lub statyczne;
6) Konkurowanie uczelni mazowieckich, przy czym z jednej strony rozumiane jest jako współdziałanie, czyli współpraca zarówno pomiędzy nimi, jak również z uczelniami zagranicznymi oraz uczelniami z reszty kraju, z drugiej zaś jako konfrontacja, czyli konkurencja pomiędzy nimi, jak również z uczelniami zagranicznymi oraz uczelniami z reszty kraju.
Na podstawie opracowanych parametrów opisu zostały zdefiniowane trzy modele relacji z otoczeniem biznesowym, które dla tego obszaru należy traktować jako pożądane w kontekście wymagań i oczekiwań związanych z funkcjonowaniem gospodarki opartej na wiedzy w perspektywie roku 2030.
W pierwszym modelu, który został nazwany modelem odgórnym, zakłada się, że postęp będzie głównie stymulowany przez władze centralne, które będą wymuszały na uczelniach otwartość i konserwatywność. Dodatkowo model ten zakłada wprowadzenie mechanizmów motywowania pracowników, przy czym będą one wprowadzane odgórnie, a nie dzięki inicjatywom oddolnym. Zakłada się raczej współpracę uczelni (np. poprzez konsorcja).
W drugim modelu, który został nazwany modelem oddolnym, głównym punktem odniesienia jest demokratyzacja procesu zmian. Miałyby one być inicjowane przez same uczelnie, a nie przez władze centralne, które pozostawiłyby uczelniom jak najwięcej możliwości autonomicznego funkcjonowania i decydowania. W szczególności model ten zakłada autonomię uczelni w zakresie formułowania własnego sposobu działalności, otwartość na relacje z biznesem, podejście modernizacyjne, przekonanie pracowników do dynamicznego podejścia do zmian oraz konkurencyjne podejście uczelni w stosunku do siebie nawzajem. Podejście takie byłoby możliwe przy innowacyjnych wartościach i postawach społecznych.
W trzecim modelu, nazwanym modelem mieszanym - zgodnie z jego nazwą - połączeniu ulegają podejście oddolne i odgórne. Jest to najmniej skrajny z opracowanych modeli, który dodatkowo ma duże szanse realizacji. W odniesieniu do tego modelu zakłada się, że opinia publiczna generuje nastroje przychylne modernizacji. Władze uczelni aktywnie wchodzą we współpracę z biznesem, tworzą się instytucjonalne formy współdziałania. Władze państwowe utrzymują kontrolę systemu zarządzania uczelniami, natomiast władze uczelni nastawione są na powolne ewolucyjne działania usprawniające. Poziom wynagrodzeń pracowników oraz warunki pracy ulegają poprawie, przy stopniowym wprowadzeniu parametrów efektywnościowych. Uczelnie tworzą sieć wspólnych projektów naukowych.
Zdefiniowane parametry opisu oraz wypracowane modele pozwalają stwierdzić, że największy wpływ na budowanie relacji z otoczeniem będą miały procesy adaptacyjne, które mogą być albo stymulowane na poziomie władz centralnych, albo mogą mieć charakter procesów autonomicznych, stymulowanych na poziomie samych uczelni, przy czym w drugim przypadku istotnymi mechanizmami wpływającymi na ten