Analiza otoczenia konkurencyjnego 169
Analiza otoczenia konkurencyjnego 169
Katarzyna Kozioł
ROZDZIAŁ
onkurencyjnego
fencyjnym
■ne jest także jako: bliżj ■penie, to ogół instytu-idsiębiorstwo i na które Łerwszą zasadniczą róż-paeniem) - w tym pierw-i ■ konkurencyjnego od-pa możliwość aktywnego! Łdsiębiorstwa na otoczeni Lyjnej. Otoczenie bliższe] ■powodu bezpośrednich] I przyszłe stany, reakcje]
W
Lenia - otoczenie konkul Ledsiębiorstwa w danym lżenie oddziałuje zaś na nd ich lokalizacji i dzie-
1 dostarcza istotnych inką, wiekiem i dynamiką jców i klientów, a przede] Btazwala ocenić obecną odbywaniem lub wcho-■jezienie odpowiedzi na
uĘtrstwa..., op. cit., s. 92-94
• Jaka jest atrakcyjność badanego sektora dla przedsiębiorstwa, jakie szanse i zagrożenia dla rozwoju przedsiębiorstwa stwarza funkcjonowanie w określonym sektorze?
• Jaka będzie przyszła sytuacja w sektorze, szczególnie z uwzględnieniem potencjalnej konkurencji i jakie istnieją bariery w sektorze?
• Które sektory dla funkcjonujących w nim przedsiębiorstw dają lepsze, a które gorsze możliwości rozwoju, łączenie jakich sektorów daje efekt synergiczny, jak kształtować przyszły portfel działalności przedsiębiorstwa, aby zmniejszyć ryzyko i zwiększać efekty strategii?
• Jakie nowe atrakcyjne sektory mogłyby w przyszłości stanowić pole działania przedsiębiorstwa i jakie należy ponieść koszty wejścia do tych sektorów? Bardzo ważne przed rozpoczęciem analizy jest wyodrębnienie sektora. M. Porter definiuje sektor jako część przemysłu grupującą przedsiębiorstwa produkujące wyroby bądź usługi o podobnym przeznaczeniu i sprzedające je na tym samym geograficznie rynku2. Możemy wyróżnić:
- wyodrębnienie produktowe,
- wyodrębnienie geograficzne sektora.
W pierwszym przypadku określamy, jakie produkty należą do tego samego sektora, a jakie są substytutami. Kryterium wydzielenia sektora jest korzystanie przez jego uczestników z tych samych źródeł zaopatrzenia i zaspakajania potrzeb tych samych grup nabywców.
W drugim przypadku należy zbadać, na jakim terenie są sprzedawane produkty przedsiębiorstwa (region, kraj, kontynent itp.) Jeżeli produkty są sprzedawane na rynku krajowym i zagranicznym, należy przeprowadzić analizy dla rynku krajowego i zagranicznego.
W skład otoczenia konkurencyjnego przedsiębiorstwa wchodzą różne podmioty i grupy:
- konkurenci i potencjalni konkurenci,
- dostawcy surowców, materiałów i części,
- klienci, odbiorcy dóbr,
- producenci dóbr substytucyjnych i komplementarnych,
- interesariusze wewnętrzni,
- interesariusze zewnętrzni.
Konkurenci są elementem otoczenia sektorowego, wobec których przedsiębiorstwo stara się wyróżnić za pomocą swojej oferty, konkurując z nimi o zasoby i klientów.
Analizując konkurencję w sektorze można wyróżnić:
- konkurencję bezpośrednią (sektorową, aktualną),
- konkurencję substytucyjną,
" M.E. Porter, Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa 2000, s. 23.