6355787458

Mirosław Kurek

FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW

MATERIAŁY SZKOLENIOWE NA KONKURS EKONOMICZNY -LEŻAJSK 2015

Bilans przedsiębiorstwa

Podstawowym sprawozdaniem finansowym w przedsiębiorstwie o największym znaczeniu informacyjnym jest bilans. Bilans stanowi podstawowy element sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa, prezentując stan majątku oraz źródła jego finansowania na moment jego sporządzania. Jest to więc fotografia przedsiębiorstwa, ukazująca jego statyczny obraz¹.

Zestawienie to wskazuje, ile firma, osoba lub kraj są warte w danym momencie. Po jednej stronie bilansu znajdują się aktywa (wartościowa własność lub prawa posiadane przez firmę). Po drugiej stronie są dwie pozycje: zobowiązania (pieniądze lub obligacje posiadane przez firmę) oraz wartość netto (całość aktywów pomniejszonych o całkowite zobowiązania)².

Bilans jest syntetycznym dokumentem odzwierciedlającym skutki wszystkich decyzji i zdarzeń gospodarczych, które zaistniały w firmie do dnia jego sporządzenia. Wykazujemy w nim stany aktywów i pasywów na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych poprzedniego i bieżącego roku obrotowego. Jego schemat ideowy przedstawia tabela nr. 1.

Ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 roku wprowadziła bilans w układzie netto, który obejmuje tylko salda wyrażające rzeczywistą wartość składników aktywów i pasywów w dniu sporządzenia bilansu (np. majątek trwały w wartości netto jest skorygowany o dotychczasowe umorzenia)³. Ponadto od 1 stycznia 2002 roku obowiązuje ustawa, dostosowująca sprawozdawczość polską do unijnej, a która modyfikuje nieco postać i składowe m.in. bilansu.

Stanowi on wartościowe zestawienie, po jednej stronie, składników majątkowych, aktywów przedsiębiorstwa, a po drugiej źródeł ich finansowania, tak zwanych pasywów. Prezentuje stan przedsiębiorstwa w sposób statyczny. Uproszczony układ bilansu prezentuje tabela 1.

Po stronie aktywów składniki majątku uszeregowane są według stopnia płynności, czyli tempa ich zamienialności na gotówkę, przy uwzględnieniu równocześnie rodzaju działalności i cykliczności operacji gospodarczych. Najpierw ujmuje się aktywa trwałe, których cykl obrotowy w przedsiębiorstwie jest dłuższy niż jeden rok, a następnie pozycje majątkowe odtwarzane w zasadzie w jednym cyklu, czyli aktywa obrotowe. Trzeba przy tym dodać, że w grupie tej ujmuje się wszystkie aktywa związane z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa; w aktywach obrotowych ujęte są należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy.

Po stronie pasywów wykazuje się poszczególne pozycje według zapadalności (pilności ich zwrotu). Najpierw podaje się więc kapitały własne, potem rezerwy i zobowiązania długoterminowe z terminem płatności przekraczającym rok, a następnie zobowiązania krótkoterminowe. W tej grupie ujmuje się wszystkie zobowiązania dotyczące bieżącej działalności operacyjnej przedsiębiorstwa: są tu również zobowiązania wobec dostawców z tytułu dostaw i usług o terminie powyżej 12 miesięcy⁴.

1

M. Sierpińska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Warszawa 2006, s. 50.

2

   P. A. Samuelson, W. D. Nordhaus, Ekonomia..., op. cit, s. 137.

3

   J. Kitowski, Rachunkowość i finanse, Przemyśl 2001, s. 7-8.