6355787473

do generowania środków pieniężnych oraz potrzeb w zakresie ich wykorzystania. Powinien umożliwiać przede wszystkim uzyskanie informacji na temat stopnia płynności finansowej. Istotnym elementem tego rachunku jest pokazanie aktywności jednostki w ściąganiu należności, a także zdolności do spłaty zobowiązań.

Rachunek przepływów pieniężnych składa się z trzech podstawowych grup:¹³

1.    Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej,

2.    Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej,

3.    Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej.

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej wynikają z podstawowej działalności przedsiębiorstw.¹⁴

Przykładami przepływów z działalności operacyjnej mogą być:

•    środki pozyskane ze sprzedaży towarów, wyrobów gotowych i świadczenie usług,

•    środki pozyskane z tytułu opłat i prowizji,

•    płatności dla dostawców za otrzymane materiały, towary i usługi,

•    płatności na rzecz pracowników,

•    płatności lub zwroty podatków dochodowych, z wyjątkiem powiązanych z działalnością finansową lub inwestycyjną.

Środki pieniężne uzyskane w działalności operacyjnej są bardzo ważne z punktu widzenia zapewnienia płynności finansowej. Utrzymywanie się w długim okresie ujemnych przepływów z działalności operacyjnej świadczy o bardzo niskiej rentowności przedsiębiorstwa, problemach z płynnością finansową i wskazuje na upadłość w niedługim okresie.

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej pokazują wielkość wpływów i wydatków związanych z nabywaniem lub zbywaniem składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych, a także wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści.¹⁵ Przykładem mogą być otrzymane dywidendy od udziałów w obcych jednostkach, wydatki środków pieniężnych na pozyskanie środków trwałych, wpływy środków pieniężnych ze sprzedaży udziałów w obcych podmiotach.

Przepływy z działalności finansowej mogą wykazywać w różnych okresach zarówno saldo dodatnie, jak i saldo ujemne. W okresach rozwoju działalności przedsiębiorstwo zazwyczaj korzysta z zewnętrznych źródeł finansowania, co przejawia się zwiększonymi wpływami środków pieniężnych i prowadzi do uzyskania nadwyżki wpływów nad wydatkami.¹⁶ Z kolei w następnych okresach działalności przedsiębiorstwo spłaca zadłużenie oraz pokrywa koszty kapitału obcego, co przejawia się zwiększonym odpływem środków pieniężnych i prowadzi do osiągnięcia ujemnego salda środków pieniężnych z działalności finansowej.

Rachunek przepływów pieniężnych może być sporządzony metodą bezpośrednią lub pośrednią, o czym decyduje kierownik jednostki.¹⁷

Metoda bezpośrednia polega na ustalaniu rzeczywistych przepływów pieniężnych ze wszystkich rodzajów działalności przy zastosowaniu metody kasowej.¹⁸ Wymaga to przeprowadzenia analizy zapisów księgowych dokonanych w ciągu okresu sprawozdawczego

13    Rybicki P., Sprawozdanie finansowe. Co mówi o firmie?, Poltext, Warszawa 2009, s. 141.

14    Buk H., Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa, AE. Katowice 2005, s. 174

15    Ibidem

16    Nowak E., Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa 2008, s. 142.

17    Kowalak R., Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa w badaniu zagrożenia upadłością, ODDK, Gdańsk 2008, s. 79.

6