3

nadwyżek środków pieniężnych w firmie zakłada się ich lokowanie w korzystnie oprocentowane instrumenty ry nku pieniężnego (bony skarbowe, pieniężne, depozyty terminowe itp.), co oznacza wyższy dochód niż z przetrzymywania gotówki m rachunku bieżącym, a w sytuacji zwiększonego zapotrzebowania na gotówkę możliwość ich szybkiego upłynnienia. Widzimy więc. iż wszystkie działania w ramach tej strategii podporządkowane są zasadzie minimalnego korzystania z kredytu krótkoterminowego i utrzymywania, czasami nawet zbyt wysokiej, płynności w firmie Wprawdzie działanie takie uniezależnia przedsiębiorstwo od wielkości (lub wahań) podaży kredytów krótkoterminowych, ale jednocześnie prowadzi do wzrostu kosztów finansowych, ze względu na fakt. iż kredyt długoterminowy oprocentowany jest wyżej od kredytu krótkoterminowego. Poza tym w strategii tej nie wykorzystuje się możliw'ośei, jakie stwarza, opisane wcześniej, zastosowanie dźwigni finansowej.

Przeciwstawna jest strategia agresywna, zwana też dynamiczną. Wychodzi bowiem z założenia, iż kapitałem stałym firma winna finansować swój majątek trwały, a środki obrotowe winny mieć źródła finansowania w zobowiązaniach bieżących, w tym także w kredycie krótkoterminowym. Celem tej strategii jest maksymalizacja zysku w stosunku do wielkości kapitału własnego, czyli stopy zwrotu z kapitału. Wygospodarowanie większego zysku jest z kolei możliwe poprzez obniżkę kosztów finansowania aktywów, gdyż korzystanie z kredytu krótkoterminowego jest tańsze niż korzystanie z kredytu długoterminowego. Ponadto w takim postępowaniu wykorzystuje się pozytywne efekty działania dźwigni finansowej. Strategia dynamiczna wiąże się jednak z wysokim stopniem ryzyka finansowego i może szybko narazić firmę na utratę płynności. Zjawisko to maże wystąpić zwłaszcza przy nieoczekiwanych spadkach wpływów ze sprzedaży, zmniejszeniu się podaż) kredytów krótkoterminowych czy wzroście ich oprocentowania. Można powiedzieć iż jest ona dobra dla menedżerów lubiących ryzyko, ponieważ przy wysokim jego poziomie strategia ta może sprzyjać maksymalizacji zysku w przedsiębiorstwie.

Poza omówionymi wyżej ekstremalnymi podejściami do finansowania środków obrotowych istnieje jeszcze strategia umiarkowana, zwana też harmonijną bądź strategią równowagi. Wychodzi ona z założenia, iż stałą część majątku obrotowego należy finansować kapitałem stałym, natomiast część zmienną kredytem krótkoter minowym (zobowiązania bieżące). Przy tej strategii korzystanie z kredytu krótkoterminowego jest bardzo elastyczne. Jej pozytywnym efektem jest dążenie do dostosowania długości okresu kredytowania się krótkoterminowym kredytem bankowym do potrzeb finansowania danego składnika aktywów obrotowych, wynikających z okresu .jego życia”. Na przykład, jeżeli przedsiębiorstwo gromadzi zapasy wyrobów gotowych, które zamierza sprzedać za dwa miesiące, to kredyt bankowy zaciągnięty na ich sfinansowanie winien opiewać na ten sam okres plus ewentualna różnica wynikająca z cyklu regulowania należności i zobowiązań wobec dostawców. W strategii tej następuje synchronizacja w czasie strumieni wpływów z wydatkami, co umożliwia przedsiębiorstwu zachowanie płynności Chociaż, trzeba także pamiętać, iż w praktyce upłynnianie zapasów może się wydłużyć ponad okres, na jaki przedsiębiorstwo zaciągnęło kredy t bankowy w celu

ich sfinansowania. Jest to jednakże strategia, która stara się optymalizować relację pomiędzy ryzykiem finansowym a zyskiem, na które pozytywnie oddziałuje finansowanie się tańszym kredytem krótkoterminowym.

Jak się można zorientować z przedstawionych strategii finansowania środków .obrotowych w przedsiębiorstwie, istotnym różnicującym je elementem jest relacja, i w zasadzie wybór pomiędzy kredytowaniem krótko- i długoterminowym, co wpływa na stopień zyskowności kapitału własnego i płynności finansowej. Przy rozpatrywaniu strategii trzeba mieć jednakże na uwadze fakt, iż część zobowiązań przedsiębiorstwa mających charakter stały. np. z tytułu odroczenia płatności podatkowych czy za dostawę materiałów bądź surowców-, będzie zmniejszać ogólne zapotrzebowanie na kapitał w przedsiębiorstwie. Rozumowanie powyższe zilustrujemy przykładem strategii zachowawczej i dynamicznej finansowania majątku przedsiębiorstwa.

Przykład 5.6. Załóżmy, iż firma dysponuje majątkiem wartości 1 min zł, który dzieli się po połow-ic na majątek trwały i obrotowy. Kwota kapitału własnego wynosi 430 tys. zł. a zobowiązań stałych ( wynikających z cyklu rozliczeniowego) - 120 tys. zł Firma ma możliwość zaciągnięcia kredytu długoterminowego oprocentowanego * wysokości 12<fc rocznie lub krótkoterminowego oprocentowanego 8% rocznic. Zysk operacyjny skalkulowano na kwotę 200 tys. zł. Skutki zastosowania zachowawczej i dynamicznej strategii finansowania środków obrotowych przedstawia tabela 5.1.

Tabela 5.1. Strategie finansowania środków obrotowych (tys zf)

Wyszczególnienie	Strategia
	zachowawcza	dynamiczna
t. Aktywa trwałe	500	500
2 Aktywa obrotowe	500	500
Razom aktywa	1000	1000
3 Kapitał własny	430	430
4 Kredyt długoterminowy	450	-
5 Krodyt krótkoterminowy	-	450
6 Zobowiązania stale (bieżące)	120	120
Razem pasywa	1000	1000
Wynik finansowy
7. Zysk operacyjny 8 Odsetki od kredytów	200	200
a) długoterminowych (12%)	54	-
b) krótkoterminowych (8%)	-	36
9 Zysk brutto (7 - 8)	146	164
10. Podatek (28%)	41	46
11. Zysk netto (9-10)	105	118
12. Stopa zwrotu z kapitału (%) (1113)	24.4	27.4
13 Wskaźnik bieżącej płynności [2/(5 + 6)1	4.2	0.9

ZeSJo OdieatM w