7233380290

Rys. 9. Wielkość obszarowa (słupki) a inwestycje netto (linie) w reprezentowanych klasach wielkości ekonomicznej (ES) gospodarstw wielostronnych (TF80) w woj. kujawsko-pomorskim w latach 2004-2017

Źródło: Obliczenia własne na podst. FADN: http://fadn.pl/publikacje/szeregi-czasowe/SzerCzas-NRWOJ-NWAZ-SO2007-UE-NORM_20190327.xls.

realizowały reprodukcję rozszerzoną i miały warunki do inwestycji innowacyjnych i rozwoju. W roku 2011 i 2016 doszło do załamania inwestycji. Należy przypuszczać, że wielkość obszarowa zapewniająca odpowiedni dochód, inwestycje i rozwój gospodarstwa wielostronnego ustawicznie rośnie (rys. 9).

Podsumowanie

O wydajności i dochodowości pracy gospodarstw wielostronnych w woj. kujawsko-pomorskim w latach 2004-2017 decydowała relacja ziemia/praca. Obszar użytków rolnych przypadający na pracującego i czynniki z tym współzmienne wyjaśniał około 92% wydajności pracy i około 83% dochodowości pracy.

Równie duże znaczenie miała relacja aktywa/praca, przy czym przy wysokim wsparciu pracującego majątkiem załamuje się dochodowość, a nawet wydajność pracy, co można odczytać jako symptomy tzw. prze-inwestowania. Bliższa analiza wykazała, że mamy tu do czynienia z jakościowo różnymi podokresami z lat 2004-2012 i 2013-2017 z dodatkowym silnym oddziaływaniem jakiegoś czynnika zbieżnego. Załamanie efektów można tłumaczyć wpływem niekorzystnych warunków pogodowych i/lub załamaniem cen produktów rolniczych. Przyczyną może też być zablokowanie przemian strukturalnych, co objawia się stagnowaniem wielkości obszarowej gospodarstw przy dynamicznym wzroście majątku. W efekcie relacje aktywa/ziemia i ziemia/praca pogarszają się. Bez możliwości powiększania obszaru nie ma rozwoju gospodarstw.

Dodatnia wartość inwestycji netto, a zatem powiększanie potencjału i rozwój był możliwy w gospodarstwach użytkujących powyżej 15 ha ziemi na pracującego i wskaźnik ten rośnie.

dr inż. Tadeusz Sobczyński Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Fot. W. Janiak

marzec 2020