plik


ÿþ1. Cewka indukcyjna, przewodnik elektryczny nawinity na rdzeD w n zwojach, charakteryzujcy si du| indukcyjno[ci statyczn L, dan wzorem L = n¨/I, gdzie ¨ - strumieD magnetyczny, I - nat|enie prdu w przewodniku. Dla toroidalnej cewki jednokrotnie nawinitej L = n2µµ0r2/2R, gdzie µ - przenikalno[ magnetyczna materiaBu rdzenia, µ0- przenikalno[ magnetyczna pró|ni równa 4À·10-7H/m, r - promieD rdzenia, R - promieD caBej cewki. Cewk indukcyjn wykorzystuje si w urzdzeniach elektrycznych jako elementy filtrów, obwodów drgajcych i dla zwikszenia indukcyjno[ci ukBadu. 2. Kondensator elektryczny, przyrzd elektryczny zbudowany z dwóch (lub wicej) elementów wykonanych z przewodnika, rozdzielonych dielektrykiem. Elementy przewodzce nazywane s okBadkami. Zazwyczaj d|y si do maksymalizacji ich powierzchni. Kondensator elektryczny charakteryzuje jego pojemno[ C (wyra|ana w faradach). Zale|y ona (na ogóB do[ zBo|enie) od konfiguracji geometrycznej okBadek oraz, wprost proporcjonalnie, od przenikalno[ci dielektrycznej rozdzielajcego je izolatora (izolator elektryczny), okre[la zdolno[ do akumulacji Badunku elektrycznego Q przy ró|nicy potencjaBu U. C=Q/U. UkBad kondensatorów poBczonych równolegle ma pojemno[ równ sumie pojemno[ci kondensatorów skBadowych. Dwa kondensatory o pojemno[ciach C1 i C2 poBczone szergowo maj Bczn pojemno[ równ C1C2/(C1+C2). Energia zgromadzona w kondensatorze wynosi W=CU2/2. W obwodach prdu zmiennego sinusoidalnego o czsto[ci koBowej równej É kondensator elektryczny wykazuje reaktancj dan wzorem: Xc=-1/(ÉC) (kapacytancja), przy czym nat|enie prdu pByncego w obwodzie wyprzedza o À/2 radianów napicie. Ze wzgldu na parametry eksploatacyjne kondensatory (oprócz pojemno[ci) s charakteryzowane przez napicie robocze, napicie próbne, oporno[ izolacji, kt strat dielektrycznych, termiczny wspóBczynnik pojemno[ci i tolerancj (tj. maksymalne dopuszczalne odchylenia tych wielko[ci od ich warto[ci znamionowych). 3. Rezystor, opornik elektryczny, dwukoDcówkowy element elektryczny bierny, którego podstawowym parametrem jest rezystancja, a pozostaBe parametry (pojemno[ i indukcyjno[) s nieistotne. Zadaniem rezystora w obwodzie elektrycznym jest przede wszystkim ustalenie warto[ci prdu lub podziaB napicia (wi|e si to z zamian w rezystorze energii elektrycznej w ciepBo). SkBada si z korpusu, cz[ci oporowej i pokrycia zabezpieczajcego cz[ oporow przed uszkodzeniem. Moc wydzielona na rezystorze wynosi P=UI=U2/R=I2R, gdzie U i I oznaczaj napicie i nat|enie prdu elektrycznego (dla prdu zmiennego s to odpowiednie warto[ci skuteczne): zwizek pomidzy U, I oraz R okre[la prawo Ohma. W zale|no[ci od rodzaju materiaBu u|ytego na cz[ oporow rozró|nia si rezystory: warstwowe (bardzo cienka warstwa z wgla lub metalu naniesiona na rurk ceramiczn), drutowe (drut ze stopów oporowych nawinity na rurk ceramiczn) oraz objto[ciowe (lity element oporowy, np. wgiel elektrochemiczny, przewodzcy prd caB swoj objto[ci). Ze wzgldu na mo|liwo[ci regulacji dzieli si rezystory na: staBe (których rezystancja zostaBa ustalona w czasie produkcji i nie mo|na jej zmieni) oraz nastawne, tzw. potencjometry. Rezystory nastawne, sBu|ce do celów regulacyjnych lub do doboru wBa[ciwych warunków pracy obwodu elektrycznego, dzieli si na: rezystory o regulacji cigBej (np. suwakowe, jedno- i wieloobrotowe) oraz o regulacji skokowej (np. dekadowe). Specyficzn odmian rezystorów jest fotoorezystor. Rezystory s szeroko stosowane we wszystkich dziedzinach elektroniki i elektrotechniki. 4. Pole magnetyczne, jedna z postaci pola elektromagnetycznego: jest to pole wytwarzane przez zmiany pola elektrycznegow czasie , w szczególno[ci przez ukBad poruszajcych si Badunków (makroskopowo ruch ten mo|e objawia si jako istnienie niezerowego momentu magnetycznego). Pole magnetyczne dziaBa na poruszajce si Badunki (prd elektryczny). Pole magnetyczne charakteryzuj wektory nat|enia pola magnetycznego H i indukcji magnetycznej B. OddziaBywanie pola magnetycznego z pojedynczym Badunkiem opisuje wzór na siB Lorentza. Dla prdu pByncego w przewodniku oddziaBywanie pola magnetycznego przedstawia prawo Ampère a. Pole magnetyczne wytwarzane przez obwód z prdem okre[la prawo Biota-Savarta. Pole magnetyczne mo|na opisa równaniami divB = 0 i rotH = j (równania Maxwella). 5. Impedancja, Z, uogólniona oporno[ obwodu elektrycznego, w ogólno[ci dana funkcj zespolon. Dla prdu zmiennego o czsto[ci É, dla przebiegu iÆ(É) , gdzie: R(É) - rezystancja, X(É) - reaktancja Æ(É) - kt fazowy impedancji, É - czsto[ koBowa zmian prdu, przy czym pomidzy tymi wielko[ciami zachodz zwizki: Impedancja wyra|a si w omach (w ukBadzie SI), dla obwodów zBo|onych stosuje si takie same prawa skBadania jak dla rezystancji (równolegBe i szeregowe Bczenie oporów). Impedancja dla kondensatora o pojemno[ci C wynosi 1/(iÉC), dla cewki o indukcyjno[ci L wynosi iÉL (induktancja), dla opornika (o oporze R) Z=R. W szczegóBowych zagadnieniach dotyczcych falowodów definiuje si impedancj indukcyjn (bocznikow), falow oraz pojemno[ciow. 6. Kondunktancja (przewodno[ elektryczna) jest odwrotno[ci rezystancji. Jest wic miar podatno[ci elementu na przepByw prdu elektrycznego. Zwyczajowo konduktancj oznacza si symbolem G (wielka litera G). Jednostk konduktancji w ukBadzie SI jest simens (1 S). Miar podatno[ci materiaBu na przepByw prdu elektrycznego jest konduktywno[. Dla znanych wymiarów geometrycznych przewodnika i konduktywno[ci materiaBu, z jakiego zostaB wykonany, jego konduktancj okre[la wzór: gdzie: l  dBugo[ przewodnika, S  pole przekroju poprzecznego elementu, Ã  konduktywno[ (przewodno[ wBa[ciwa) materiaBu. Powy|szy wzór okre[lony jest tylko dla ukBadów makroskopowych. W przypadku ukBadów mezoskopowych wielko[ ta wyra|a si inaczej. Dla idealnego drutu kwantowego wyra|a si ona wzorem: gdzie: e  Badunek elementarny, h  staBa Plancka, N  liczba otwartych kanaBów. Konduktancja dotyczy obwodów prdu staBego, a w obwodach prdu zmiennego tylko elementów rezystancyjnych (rezystor). Uogólnieniem pojcia konduktancji na obwody prdu zmiennego zawierajcego elementy pojemno[ciowe (kondensator) i indukcyjne (cewka) jest admitancja. 7. Rezystancja (opór, oporno[[1]) jest miar oporu czynnego, z jakim element przeciwstawia si przepBywowi prdu elektrycznego. Zwyczajowo rezystancj oznacza si symbolem R. Jednostk rezystancji w ukBadzie SI jest om, której symbolem jest ©. Odwrotno[ rezystancji to konduktancja, której jednostk jest simens. Dla wikszo[ci materiaBów rezystancja nie zale|y od nat|enia prdu, wówczas nat|enie prdu jest proporcjonalne do przyBo|onego napicia. Zale|no[ ta znana jest jako prawo Ohma: gdzie I  nat|enie prdu elektrycznego, U  napicie elektryczne. Rezystancja przewodnika o jednakowym przekroju poprzecznym do kierunku przepBywu prdu jest proporcjonalna do dBugo[ci przewodnika, odwrotnie proporcjonalna do przekroju i zale|y od materiaBu, co wyra|a wzór: gdzie l  dBugo[ elementu, S  pole przekroju poprzecznego elementu, Á  rezystywno[ przewodnika. Rezystywno[, zwana oporem wBa[ciwym, jest oporem elementu o jednostkowej dBugo[ci i jednostkowym polu przekroju poprzecznego. Niektóre substancje przejawiaj specyficzne wBa[ciwo[ci ze wzgldu na rezystancj  zobacz: rezystancja ujemna, nadprzewodnictwo. W obwodach prdu przemiennego nat|enie prdu zale|y nie tylko do rezystancji lecz tak|e od reaktancji elementu. Uogólnieniem i rozwiniciem pojcia rezystancji w obwodach prdu przemiennego na elementy pojemno[ciowe (kondensator) i indukcyjne (cewka) jest impedancja. Rezystancja jest wówczas cz[ci rzeczywist impedancji zespolonej. 8. Komutator  element przeBczajcy umieszczany na wirniku komutatorowych maszyn elektrycznych (silników prdu staBego i generatorów prdu staBego zwanych tak|e prdnicami). Komutator umo|liwia przepByw prdu elektrycznego do wirnika z synchronicznym z obrotem wirnika przeBczaniem kierunku prdu w uzwojeniach wirnika. Komutator zbudowany jest z dielektrycznego walca o wysokiej odporno[ci temperaturowej, naBo|onego na o[ wirnika. Na powierzchni walca umieszczone s wzdBu|nie sekcje, najcz[ciej miedziane. Do nich podBczone s kolejne uzwojenia wirnika. Sekcje izolowane s midzy sob przy pomocy polimerowych przekBadek. Po powierzchni walca [lizgaj si grafitowe szczotki doci[nite przy pomocy spr|yn. W przypadku prdnicy staBe pole magnetyczne wytworzone w uzwojeniu wzbudzenia - magne[nicy indukuj w obracajcym si uzwojeniu wirnika przemienn siB elektromotoryczn indukcji. Na ka|dy peBny obrót wirnika w uzwojeniu kierunek siBy elektromotorycznej zmienia si dwukrotnie. Komutator, jak wida na ilustracji, przeBcza uzwojenie tak, |e na zaciskach jest napicie pulsujce o staBym kierunku. Dla uproszczenia pokazano jedno uzwojenie. W rzeczywistych maszynach takich uzwojeD jest wiksza liczba. W przypadku silnika prdu staBego komutator pozwala na takie przeBczanie uzwojeD wirnika, by kierunek SiBy elektrodynamicznej powstajcej w wirniku byB staBy. (gdzie: U1 - napicie w uzwojeniu pierwotnym, I1 - nat|enie prdu w uzwojeniu pierwotnym, U2, I2 - analogiczne wielko[ci dla uzwojenia wtórnego), napicie i nat|enie prdu w uzwojeniu wtórnym okre[lone jest przez równanie: U1/U2 = n1/n2 = I2/I1. W przypadku transformatorów rzeczywistych równanie to speBnione jest w dobrym przybli|eniu dla typowej czsto[ci u|ytkowego prdu zmiennego (50 Hz). Dla czsto[ci wysokich nie jest ono speBnione, gdy| ze wzgldu na wzrost znaczenia ubocznych efektów (np. upBywno[ci przez tzw. pojemno[ci midzyzwojowe) maleje sprawno[ transformatora. 9. Ochrona przed pora|eniem prdem: -zaznajamianie sie z istniejc dokumentacj techniczn -wykonanie ogldzin badanej instalacji -dokonywanie pomiarów rezystancji izolacji obwodów -sprawdzanie oraz pomiar ochrony przez szybkie wyBczenie napicia zasilania -analiza wyników -sporzdzanie protokoBów z wykonanych badaD Ochrona przed pora|eniem prdem elektrycznym W instalacjach elektrycznych jednym z wymaganych kryteriów jest aby byBy bezpieczne. Jednym z elementów bezpieczeDstwa jest ochrona przed pora|eniem prdem elektrycznym. Pora|enie prdem elektrycznym - efekt powstajcy w wyniku przepBywu znacznego prdu elektrycznego przez tkanki organizmów |ywych. Poprawnie zaprojektowana instalacja elektryczna nie mo|e dopu[ci do przepByw prdu przez ciaBo czBowieka, dodatkowo powinna ogranicza czas przepBywu prdu pora|eniowego i uniemo|liwi bezpo[redni dotyk do czynnych cz[ci urzdzeD pracujcych. Instalacja w przypadkach zagra|ajcych |yciu czBowieka, powinna sama si wyBczy, aby nie stanowi dalszego niebezpieczeDstwa. Elementy ochrony przed pora|eniem prdem - Stosowanie ukBadów sieciowych zgodnie z obowizujcymi normami - PoBczenia wyrównawcze - Uziomy - Ochrona przed dotykiem po[rednim Do ochrony przed pora|eniem prdem elektrycznym stosowane s: " rkawice elektroizolacyjne; " obuwie elektroizolacyjne; " sprzt ochrony oczu i twarzy chronicy przed Bukiem elektrycznym powstajcym przy zwarciu; 10. PodziaB maszyn elektrycznych: a) transformatory 10a) Kryteria podziaBu maszyn elektrycznych b) prdu staBego 1. Czy ma cz[ci w ruchu: c) prdu zmiennego: -stacjonarne - komutatorowe -bdce w ruchu: - indukcyjne: *posuwisto zwrotne <pier[cieniowe *rotacyjne obwodowe <klatkowe 2.Rodzaj napicia: -synchroniczne -prd staBy <jawno-biegunowe - prd przemienny <cylindryczne 3. Rodzaj pracy: <specjalne -cigBa S1 -dorywcza S2 -przerywana S3 11. Reaktancja (opór bierny, przeciwno[) to wielko[ charakteryzujca obwód elektryczny zawierajcy element o charakterze pojemno[ciowym (np. kondensator) lub element o charakterze indukcyjnym (np. cewk). Jednostk reaktancji jest om. Reaktancj oznacza si na ogóB symbolem X. Gdy przez cewk lub kondensator pBynie prd przemienny, wtedy cz[ energii magazynowana jest w polu, odpowiednio magnetycznym lub elektrycznym. WywoBuje to spadek napicia wprost proporcjonalny do iloczynu prdu i reaktancji. W przypadku obwodów prdu staBego nie mówi si o reaktancji, bowiem (pomijajc stan nieustalony) cewka stanowi zwarcie, za[ kondensator przerw w obwodzie. Reaktancja idealnej cewki i kondensatora jest równa co do warto[ci bezwzgldnej ich impedancji. Napicie i prd w takich elementach s przesunite w fazie o 90 stopni wzgldem siebie. Znak liczby zale|y od tego, czy prd wyprzedza napicie, czy napicie wyprzedza w fazie prd. Reaktancja cewki (opór indukcyjny, induktancja) ma znak dodatni i oblicza si j ze wzoru: gdzie L to indukcyjno[ wBasna cewki, pulsacja. Reaktancja kondensatora (opór pojemno[ciowy, kapacytancja) ma znak ujemny[2], oblicza si j ze wzoru: gdzie: C  pojemno[ kondensatora,  pulsacja. W ukBadach wysokiej czstotliwo[ci (ukBady o staBych rozBo|onych) elementy o charakterze pojemno[ciowym i indukcyjnym czsto uzyskuje si poprzez wprowadzenie do prowadnicy falowej niecigBo[ci, np. zw|enia. Reaktancja poBczonych szeregowo cewek i kondensatorów jest sum[2] ich reaktancji: 12. Maszyna elektryczna - Urzdzenie, które na zasadzie indukcji magnetycznej przetwarza energi albo bez udziaBu ruchu mechanicznego (transformator), albo z udziaBem ruchu mechanicznego (maszyna elektryczna wirujca albo liniowa)[1]. W ukBadach elektromaszynowych nastpuje przetwarzanie energii mechanicznej na elektryczn (w prdnicach), elektrycznej na mechaniczn (w silnikach) albo elektrycznej jednego rodzaju na elektryczn innego rodzaju (w transformatorach i przetwornicach)[2]. - Urzdzenie elektromechaniczne przetwarzajce energi mechaniczn na elektryczn (prdnica), elektryczn na mechaniczn (silnik elektryczny) lub elektryczn na elektryczn o innych parametrach (przetwornica elektryczna)[3]; Do najbardziej popularnych maszyn elektrycznych nale|: - Maszyny synchroniczna (silnik synchroniczny, prdnica synchroniczna) - Maszyny indukcyjne (silnik asynchroniczny, prdnica asynchroniczna) - Maszyny komutatorowe prdu staBego i zmiennego - Transformatory 13. Transformator, urzdzenie elektrotechniczne sBu|ce do przenoszenia energii elektrycznej prdu zmiennego drog indukcji z jednego obwodu elektrycznego do drugiego. Transformator zbudowany jest z dwóch cewek (uzwojeD) nawinitych na wspólny rdzeD. Zmiany strumienia magnetycznego stowarzyszonego z prdem pByncym przez pierwsz cewk (tzw. uzwojenie pierwotne) indukuj przepByw prdu elektrycznego w drugiej cewce (tzw. uzwojeniu wtórnym). GBównym parametrem u|ytkowym transformatora jest tzw. przekBadnia, czyli stosunek liczby zwojów w uzwojeniu pierwotnym n1 do liczby zwojów w uzwojeniu wtórnym n2. Dla idealnego transformatora, przy zaBo|eniu stuprocentowej sprawno[ci transformacji energii, tj. gdy U1I1 = U2I2 14. Budowa transformatora zbudowany jest z dwóch lub wicej cewek (zwanych uzwojeniami), nawinitych na wspólny rdzeD magnetyczny wykonany zazwyczaj z materiaBu ferromagnetycznego. Oba obwody s zazwyczaj odseparowane galwanicznie, co oznacza, |e nie ma poBczenia elektrycznego pomidzy uzwojeniami, a energia przekazywana jest przez pole magnetyczne. Wyjtkiem jest autotransformator, w którym uzwojenie pierwotne i uzwojenie wtórne posiadaj cz[ wspóln i s ze sob poBczone galwanicznie. 15. Rodzaje silników prdu staBego: 1. Obcowzbudne 2. Samowzbudne: - bocznikowe - szeregowe - szeregowo-bocznikowe 16. Silnik prdu staBego jest silnikiem elektrycznym zasilanym prdem staBym i sBu|y do zamiany energii elektrycznej na energi mechaniczn. Jako maszyna elektryczna prdu staBego mo|e pracowa zamiennie jako silnik lub prdnica. W tym drugim przypadku wirnik napdzany jest energi mechaniczn dostarczona z zewntrz, a na zaciskach uzwojenia twornika odbierana jest wytworzona energia elektryczna. Wikszo[ silników prdu staBego to silniki komutatorowe, to znaczy takie, w których uzwojenie twornika zasilane jest prdem poprzez komutator. Jednak istnieje wiele silników prdu staBego które nie posiadaj komutatora lub te| komutacja przebiega na drodze elektronicznej. 1. stojan z magnesem trwaBym; 2.wirnik z uzwojeniem twornika  prostoktna ramka z drutu; 3. szczotki  doprowadzajce prd do uzwojenia twornika; 4.komutator  pier[cieD ze stykami  wyprowadzenia z ramki (uzwojenia twornika); 5.wyj[cia do zasilania. 17. Silnik elektryczny obcowzbudny - rodzaj maszyny elektrycznej komutatorowej, w której uzwojenie twornika (wirnika) i obwód wzbudzenia umieszczony na stojanie s zasilane z oddzielnych zródeB. W przypadku maszyn maBej mocy ukBad do wzbudzenia silnika mog by u|yte magnesy trwaBe. W wikszych maszynach stosuje si wyBcznie elektromagnesy. Silniki obcowzbudne stosuje si w trakcji elektrycznej (tramwaje, kolej), w maszynach wycigowych, dzwigach. Regulacja prdko[ci mo|e odbywa si przez sterowanie napiciem zasilania twornika lub rzadziej przez zmian warto[ci strumienia wzbudzenia. 18. silnik bocznikowy  o uzwojeniu wzbudzenia w stojanie przyBczonym równolegle z uzwojeniem twornika. Charakteryzuje si maB podatno[ci na zmian prdko[ci obrotowej na skutek zmiany obci|enia. Stosowany gBównie w napdach obrabiarek, pomp, dmuchaw, kompresorów; 19. silnik szeregowy  o uzwojeniu wzbudzenia w stojanie poBczonym szeregowo z uzwojeniem twornika. Charakteryzuje si du| zale|no[ci prdko[ci obrotowej od obci|enia. Zmniejszanie obci|enie powoduje wzrost prdko[ci obrotowej (teoretycznie do nieskoDczenie wielkiej) i grozi tzw. rozbieganiem, a w konsekwencji zniszczeniem silnika. Jest to jego powa|na wada. Dlatego tego typu silników nie wolno wBcza bez obci|enia. Stosowane s gBównie w trakcji elektrycznej (napdy lokomotyw, tramwajów, trolejbusów)[1] i pojazdach mechanicznych (wózki akumulatorowe, rozruszniki samochodów), w napdach dzwigów, wentylatorów itp. 20. silnik szeregowo-bocznikowy  o uzwojeniu wzbudzenia w stojanie poBczonym z uzwojeniem twornika w sposób mieszany (cz[ szeregowo, a cz[ równolegle). Charakteryzuje si brakiem gBównej wady silnika szeregowego  mo|liwo[ci jego rozbiegania przy braku obci|enia, a tak|e ma jego zalety  du|y moment obrotowy w szerokim zakresie obrotów i zale|no[ prdko[ci obrotowej od obci|enia. Stosowany jest zazwyczaj jako silniki du|ych mocy, tam gdzie wystpuje ci|ki rozruch: do napdu walcarek, pras, dzwigów oraz w napdach okrtowych mechanizmów pokBadowych. 21. Silnik elektryczny  maszyna elektryczna, w której energia elektryczna zamieniana jest na energi mechaniczn. Sposób zasilania - Zasilane napiciem staBym: *silnik elektryczny obcowzbudny, silnik prdu staBego z magnesami trwaBymi *silniki elektryczne samowzbudne: <bocznikowy, szeregowy, szeregowo-bocznikowy - Zasilane napiciem przemiennym : *Jednofazowe <klatkowy, szeregowy *Trójfazowe <klatkowy, liniowy, pier[cieniowy *Zasilane dwustronnie. <synchroniczny, asynchroniczny-synchronizowany 22. Silnik klatkowy  to rodzaj silnika elektrycznego asynchronicznego, w którym wirnik przyjmuje posta walca zbudowanego z pakietu blach ze |Bobkami wypeBnionymi aluminiowymi lub miedzianymi prtami, do których przyBczone s pier[cienie czoBowe z tego samego metalu. Prty razem z pier[cieniem tworz rodzaj metalowej klatki. 23. 1 Prawo Kirchoffa Suma napr|eD prdów wpBywajcych do wzBa jest równa sumie napr|eD prdów wypBywajcych z tego wzBa W postaci wektorowej: Oznacza to, ze wektor gsto[ci prdu staBego J jest bezzródBowy. 2 Prawo Kirchoffa Suma napi zródBowych w dowolnym obwodzie zamknitym prdu staBego równa jest sumie napi w odbiornikach W postaci wektorowej: - dotyczy bilansu napi przy wyra|aniu tych napi za po[rednictwem nat|enia pola elektrycznego/ Bilans napicia na obwodzie +" E dl = +" Edl 24. Prawo Ohma R =U/I Nat|enie prdu zmienia si w sposób proporcjonalny do napicia mierzonego na koDcach przewodnika o oporze R do nat|enia pByncego przez ten przewodnik. Posta wektorowa: Obecnie ró|niczkowe prawo Ohma w o[rodkach cigBych wyra|a si w postaci wektorowej: gdzie J  gsto[ prdu, Ã  przewodno[ wBa[ciwa, która w ogólnym przypadku jest tensorem, a w o[rodkach izotropowych jest staB,  gsto[ siBy Lorentza (siBa Lorentza dziaBajca na jednostkowy Badunek). 25. Prawo Ohma dla obwodu magnetycznego jest analogi prawa Ohma dla obwodu elektrycznego. Dla zamknitego obwodu magnetycznego prawo to jest wyra|one zale|no[ci: gdzie: ¦m - strumieD magnetyczny (staBy dla wszystkich odcinków obwodu), I - prd magnesujcy pByncy przez liczb zwojów N, Rm - caBkowita reluktancja obwodu. 26. 1 Prawo Kirchoffa dla obwodów magnetycznych Suma algebraiczna strumieni magnetycznych w wzle obwodu magnetycznego jest równa zeru SðFð ð=ð ð0 2 Prawo Kirchoffa dla obwodów magnetycznych Suma algebraiczna napi magnetycznych w zamknitym obwodzie magnetycznych równa jest sumie algebraicznej wielko[i Iz w tym obwodzie SðUm =ð ðSðIz 27. Prawo Ohma dla obwodów magnetycznych Um =ð ðRmFð ð Um  napicie magnetyczne wzdBu\ odcina obwodu Rm - opór magnetyczny Fð- strumieD magnetyczny w odcinku 28. Czstotliwo[ rezonansowa · f - czstotliwo[ obwodu w Hercach · L - indukcyjno[ cewki w henrach · C - pojemno[ kondensatora w faradach · É - czsto[ koBowa w radianach/sekund. 29. Dielektryk, izolator elektryczny  materiaB, w którym wystpuje niska koncentracja Badunków swobodnych w wyniku czego bardzo sBabo przewodzony jest prd elektryczny. Oporno[ wBa[ciwa dielektryków jest wiksza od 10^6 ohm (dla dobrych przewodników, np. metali, wynosi 10^-8  10^-6 ohm). 30. Prd indukowany  prd spowodowany przez indukowan siB elektromotoryczn. 31. Nat|enie pola magnetycznego  wielko[ wektorowa charakteryzujca pole magnetyczne, w ogólnym przypadku okre[lana z u|yciem prawa Ampera wzorem: gdzie: H nat|enie pola magnetycznego, I  prd przepBywajcy przez dowoln powierzchni rozpit na zamknitym konturze C. Jego jednostk w ukBadzie SI jest A/m (amper na metr). Nat|enie pola magnetycznego nie zale|y od wBa[ciwo[ci magnetycznych [rodowiska. W materiaBach anizotropowych i bezstratnych, czyli niewykazujcych ptli histerezy, wektory nat|enia pola magnetycznego i indukcji magnetycznej maj ten sam zwrot i kierunek. W materiaBach nieliniowych wykazujcych ptl histerezy (np. ferromagnetykach) wektor indukcji mo|e mie inny kierunek lub zwrot ze wzgldu na energi anizotropii, indukowane prdy wirowe itp. Warto[ kta zawartego midzy wektorem nat|enia pola i indukcji magnetycznej jest w pewnym sensie miar strat mocy wystpujcych w takim materiale. Nat|enie pola magnetycznego jest wielko[ci charakteryzujc pole magnetyczne niezale|n od wBasno[ci materiaBu  warto[ci zale|n jest natomiast indukcja magnetyczna. 32. SiBa magnetomotoryczna  cyrkulacja wektora nat|enia pola magnetycznego, czyli caBka okr|na nat|enia pola magnetycznego wzdBu| dowolnej zamknitej krzywej: i jest równa nat|eniu prdu przepBywajcemu przez dowoln powierzchni ograniczon krzyw caBkowania. 33. OddziaBywania pole magnetycznego: 1. Na przewodnik z prdem w polu magnetycznym dziaBa siBa elektrodynamiczna 2. W przewodniku elektrycznym poruszajcym si w polu magnetycznym generuje si SEM. 3. Obwód magnetyczny ma dostrzegalny charakter przestrzenny. 34. Obwód pasywny Obwód elektryczny zBo|ony wyBcznie z gaBzi pasywnych. Mo|e to by obwód nierozgaBziony z rezystancjami szeregowymi lub rozgaBziony w dowolnej konfiguracji pBaskiej, wzgldnie przestrzenny. 35. Prd przemienny charakterystyczny przypadek prdu elektrycznego okresowo zmiennego, w którym warto[ci chwilowe podlegaj zmianom w powtarzalny, okresowy sposób, z okre[lon czstotliwo[ci. Warto[ci chwilowe nat|enia prdu przemiennego przyjmuj naprzemiennie warto[ci dodatnie i ujemne (std nazwa przemienny). Najcz[ciej po|danym jest, aby warto[ [rednia caBookresowa (tzn. skBadowa staBa) wynosiBa zero. 36. Krzywe magnesowania. 37. PotencjaBem elektrycznym dowolnego punktu P, pola nazywa si stosunek pracy W wykonanej przez siB elektryczn przy przenoszeniu Badunku q z tego punktu do nieskoDczono[ci, do warto[ci tego Badunku: . Jednostk potencjaBu jest 1 V (wolt) równy 1 J / 1 C (d|ulowi na kulomb). 38. Pole elektryczne  pole fizyczne, stan przestrzeni w której na Badunek elektryczny dziaBa siBa elektrostatyczna. Pole to opisuje si przez nat|enie pola elektrycznego lub potencjaB elektryczny. 39. Nat|enie pola elektrycznego jest parametrem pola wektorowego E, definiowanym jako stosunek siBy F dziaBajcej na Badunek elektryczny q znajdujcy si w tym|e polu elektrycznym do warto[ci tego| Badunku elektrycznego q: Aadunek z pomoc którego okre[la si pole, zwany Badunkiem próbnym, musi spoczywa i by na tyle maBy, by nie zmienia rozkBadu Badunków w otaczajcej przestrzeni. 40. Pole elektromagnetyczne  pole fizyczne, stan przestrzeni w której na obiekt fizyczny majcy Badunek elektryczny dziaBaj siBy o naturze elektromagnetycznej. Pole elektromagnetyczne jest ukBadem dwóch pól: pola elektrycznego i pola magnetycznego. Pola te s wzajemnie zwizane a postrzeganie ich zale|y te| od obserwatora, wzajemn relacj pól opisuj równania Maxwella. WBasno[ci pola elektromagnetycznego, jego oddziaBywanie z materi bada dziaB fizyki zwany elektrodynamik. W mechanice kwantowej pole elektromagnetyczne jest postrzegane jako wirtualne fotony. 41. 42 Co to s?: *charakterystyka mechaniczna silnika elektrycznego, wykres momentu od prdko[ci obrotowej silnika *dozwolony obszar pracy w silnikach, zakres pracy dla pracy silnika, okre[lenie obrotów, mocy *nominalny punkt pracy silnika (rysunek, obja[nienie zale|no[ci) punkt na charakterystyce mechanicznej dla prdko[ci znamieniowej 43. Wyja[nij znaczenie wielko[ci fizycznych: *moment znamionowy moment dla znamieniowej prdko[ci *rozruchowy moment rozruchu 44. Co to jest?: *ilo[ par biegunów silnika, na ka|dej cewce jest jedna para biegunów *jak zrealizowa technicznie okre[lon ilo[ par biegunów? ilo[ par biegunów decyduje o prdko[ci obrotowej 45. Czy istnieje silnik uniwersalny tzn. dziaBajcy na prd staBy i zmienny? Je[li tak to obja[nij jego budow i zasad dziaBania silnik prdu staBego i jednofazowy prdu zmiennego maj tak sam budow 46. Wyja[nij wielko[ci fizyczne: *prdko[ znamionowa, zaprojektowana optymalna prdko[, na której silnik powinien pracowa prdko[ biegu jaBowego, prdko[ bez obci|enia *Prdko[ synchroniczna, prdko[ równa polu magnetycznemu? *prdko[ dopuszczalna, prdko[ max dla silnika, taka aby si waB nie urwaB, ani przewody nie spaliBy PotencjaBem elektrycznym Æ dowolnego Puku P pola nazywamy stosunek pracy W wykonanej przez siB elektryczna przy przenoszeniu Badunku q z tego punktu do nieskoDczono[ci do warto[ci tego Badunku. Pole elektryczne  pole fizyczne. Stan przestrzeni w której na Badunek elektryczny dziaBa siBa. Pole to opisuje si przez nat|enie pola elektrycznego lub potencjaB elektryczny Nat|enie pola elektrycznego  jest wektorow wielko[ci fizyczn opisujca pole elektryczne, równ stosunkowi wektor siBy oddziaBywania elektrostatycznego (F) dziaBajcej na umieszczony w danym punkcie pola Badunek próbny (Q) do warto[ci tego Badunku. Pd  w mechanice wielko[ fizyczna opisujca ruch ciaBa. Pd maj wszystkie formy materii, np. ciaBa obdarzone mas, pole elektromagnetyczne, pole grawitacyjne. Pd punktu materialnego  jest równy iloczynowi masy [m] i prdko[ci [v] punktu. Pd jest wielko[ci wektorow, kierunek i zwrot pdu jest zgodny z kierunkiem i zwrotem prdko[ci. Zasada zachowania pdu  zamiana pdu nastpuje w wyniku dziaBania na ciaBo siBy przez pewien czas. Iloczyn siBy i czasu jej dziaBania nazywany jest popdem siBy. Pole elektromagnetyczne  pole fizyczne (konkretnie pole siB), san przestrzeni w której na Badunek elektryczny dziaBaj siBy o naturze elektromagnetycznej. Pole elektromagnetyczne jest ukBadem dwóch pól pola elektrycznego i pola magnetycznego. Pole magnetyczne  w fizyce jest stanem (wBasno[ci) przestrzeni, w której siBy dziaBaj na poruszajce si Badunki elektryczne, a tak|e na ciaBa majce moment magnetyczny niezale|nie od ich ruchu.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Elektroenergetyka opracowanie1
Elektrotechnika i Elektronika Opracowanie 3
Elektrotechnika opracowanie pytań3
elektrotechnika opracowanie
instalacje i oświetlenie elektryczne opracowanie pytań na egzamin
Elektronika opracowanie
Instalacje i oświetlenie elektryczne opracowanie pytań na egzamin 2
Elektrotechnika i Elektronika Opracowanie 4
Elektrotechnika i Elektronika Opracowanie 2
Elektronika II kolokwium opracowanie
Opracowanie egamin elektro
opracowanie maszyny elektryczne
elektroniczny bęben

więcej podobnych podstron