1. Rodzaje pracy urządzeń elektrycznych:
S1  ciągła
S2  dorywcza
S3  przerwana
S4  przerywana z dużą liczbą łączeń i rozruchów
S5  przerywana z dużą liczbą łączeń i hamowaniem elektrycznym
S6 - przerywana z przerwami jałowymi
S7  długotrwała z dużą liczba łączeń i hamowaniem elektrycznym
S8  długotrwała z okresowymi zmianami obciążenia i prędkości obrotowej
2. Instalacja elektryczna  to zespół urządzeń o skoordynowanym napięciu znamionowym do 1000V (1500V
napięcia stałego) przeznaczonych do dostarczania energii elektrycznej z sieci rozdzielczej do odbiorników
Podział instalacji elektrycznych ze względu na:
Czas Miejsce
użytkowania występowania
Oświetleniowe stałe nieprzemysłowe
siłowe tymczasowe przemysłowe
(prowizoryczne) inne
3. Cel podziału instalacji elektrycznej na obwody:
�� Zapewnia niezawodną pracę odbiorników energii elektrycznej
�� Ogranicza negatywne skutki w razie awarii
�� Ułatwia bezpieczne sprawdzanie i konserwacji instalacji
4. Układy sieci instalacji elektrycznych:
układ TN-C - funkcję przewodu ochronnego PE i neutralnego N pełni jeden przewód ochronny neutralny PEN
Układ TN-S  funkcje przewodu ochronnego PE i neutralnego N pełnią oddzielne przewody
Układ TN-C-S  pierwsza cześć sieci pracuje w układzie TN-C a druga w układzie TN-S
Sieć TT - sieci w których wykonane są bezpośrednie uziemienia punktów neutralnych N, a dostępne cześci
przewodzące są połączone przewodem ochronnym z uziomem niezależnym od uziemienia punktu neutralnego sieci
Sieć IT  sieć w których żaden punkt nie jest bezpośrednio połączony z ziemią Lu w których punkt neutralny jest
połączony z ziemią przez rezystancje( impedancję) o dużej wartości
5. Klasy ochronności:
Klasa 0  obejmuje urządzenia, w których zastosowano jedynie izolacje podstawową(roboczą). Charakteryzują się
one brakiem zacisku przeznaczonego do połączenia z przewodem ochronnym
Klasa I  obejmuje urządzenia w których zastosowano jedynie izolacje podstawową, oraz wyposażono je w zaciski
ochronne do połączenia części przewodzących dostępnych z przewodem ochronnym układu sieci
Klasa II  obejmuje urządzenia elektryczne w których wszystkie części przewodzące dostępne są oddzielone od
części czynnych izolacją podwójną lub izolacją wzmocnioną. Urządzenia te charakteryzuje brak zacisku
ochronnego
Klasa III  obejmuje urządzenia elektryczne , które mogą być zasilane jedynie bardzo niskim napięciem
6. Symbole stosowane do znakowania przewodów:
D  na pocz.  żyła miedziana jednodrutowa
L  na pocz. linka miedziana wielodrutowa
Y_g  żyła miedziana wielodrutowa giętka
A  na pocz.  żyła aluminiowa
F  na pocz.  żyła ze stali miękkiej
Y  po D lub L  izolacja polwinitowa
- na pocz.  powłoka polwinitowa
G  po D lub L  izolacja gumowa
XS  izolacja z polietylenu usieciowanego
żo  na koń.  izolacja w kolorze zielono-żółtym
t  wtynkowy
d  o zwiększonej grubości izolacji
c  izolacja odporna na wysoką temperaturę
p  przewód płaski
pp  przewód płaski do przyklejania
n  z linką nośną
u  uzbrojony
y  osłona polwinitowa
7. Wymagania które powinna spełniać instalacja elektryczna:
�� Funkcjonalność  zapewnienie użytkownikom właściwych parametrów technicznych i niezbędnego wyposażenia
�� Bezpieczeństwo - zapewnia użytkownikom ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym, powstania pożaru,
wybuchu i innych szkód
�� Niezawodność - zapewnie użytkownikom ciągłości dostaw energii elektrycznej w odpowiedniej jakości i w
żądanym okresie czasu
�� Wymienialność  zapewnie nie możliwości wymiany wyposażenia w przypadku modernizacji i remontu, bez
naruszania struktury konstrukcji budowlanej oraz przy ograniczonym naruszaniu faktury ścian i stropów
�� Estetyka  dostosowanie do architektury, wzornictwa, kolorystyki i wyposażenia obiektów
�� Ochrona środowiska  nie emitowanie dopuszczalnego poziomu drgań, hałasu, promieniowania
elektromagnetycznego i jonizacji.
8. YDYp-żo  przewód płaski w powłoce polwinitowej z żyłami miedzianymi w izolacji polwinitowej z żyłą
ochronną w kolorze zielonożółtym
KFt  kabel z żyłami miedzianymi w przesyconej izolacji papierowej w powłoce ołowianej opancerzony taśmami
stalowymi
IP43  stopień ochrony oznaczający ochronę przed dotknięciem za pośrednictwem narzędzi i drutów o średnicy
1-2,3mm i przed natryskiwaniem wodą
9. Czynniki wpływające na jakość energii elektrycznej:
�� Wartość skuteczna napięcia zasilającego
�� Częstotliwość napięcia
�� Kształt krzywej napięcia
�� Symetria napięć trójfazowych
�� dla prądu stałego wartość składowych zmiennych napięć
10. Zaburzenia napięcia zasilającego:
odchylenie (Zmiana napięcia)  określa zwiększenie lub zmniejszenie się wartości napięcia w stosunku do wartości
znamionowej
wahanie (szybka zmiana napięcia) - określa zmiany napięcia między dwoma jego kolejnymi poziomami,
utrzymuje się w krótkim czasie
11. THD  Współczynnik zawartości harmonicznych to stosunek wartości skutecznej wyższych harmonicznych
sygnału, do wartości skutecznej składowej podstawowej U1:
12. Urządzenia elektrotermiczne:
�� Grzejne oporowe (piece)
�� Elektrodowe urządzenia grzejne
�� Piece łukowe
�� Pojemnościowe urządzenia grzejne
�� Promiennikowe urządzenia grzejne
�� Piece elektronowe
13. Nieprzemysłowe urządzenia elektrotermiczne
-� Kuchnie elektryczne
-� Piece grzewcze
-� Ogrzewanie podłogowe
-� Elektryczne podgrzewacze wody
-� Pralki, zmywarki
-� Piekarniki
-� Kuchnie mikrofalowe
-� Urządzenia promiennikowe
14. Rodzaje pracy silników elektrycznych:
S1  praca ciągła
S2  praca dorywcza
S3  praca przerywana
S4  przerywana z dużą liczbą łączeń i hamowaniem mechanicznym
S5 - przerywana z dużą liczbą łączeń i hamowaniem elektrycznym
S6  przerywana z przerwami jałowymi
S7  długotrwała z dużą liczbą łączeń i hamowaniem elektrycznym
S8  długotrwała z okresową zmianą prędkości obrotowej
15. Dobór przewodów ze względu na warunki środowiskowe:
-� W pomieszczeniach suchych (DY, LY, YDYp )
-� W pomieszczeniach suchych w których przewody mogą być narażone na działanie temperatury do 105��C (LYc,
DYc, LgYc)
-� W pomieszczeniach wilgotnych i na zewnątrz budynków(DYd, LYd)
-� W pomieszczeniach suchych i wilgotnych przyklejane na ścianach (YDYp)
-� w instalacjach gdzie przewody narażone są na zginanie i drgania (LgY, LgYd)
-� w pomieszczeniach narażonych na wybuchy (YDY, YKY)
-� w pomieszczeniach narażonych na pożary ( w powłoce polwinitowej)
-� w instalacjach gdzie przewody narażone są na uszkodzenia mechaniczne (z pancerzem stalowym)
16. Czynniki uwzględniane przy doborze przewodów elektrycznych:
-� sposób ułożenia
-� wytrzymałość elektryczna
-� wytrzymałość mechaniczna
-� wytrzymałość zwarciowa
-� wytrzymałość chemiczna
-� spadki napięć
-� obciążalność długotrwała
17. Obliczenia wykonywane przy doborze przekroju przewodu:
-� Obliczenie mocy zainstalowanej
-� Obciążenie prądowe przewodu ( IZ ł� IB )
100 3
-� Spadki napięć
D�U =� IB (R cos r� +� X sin r�)
Un
-� Obliczenia zwarciowe
18. Czynniki uwzględniane przy wyznaczaniu obciążalności długotrwałej
-� Sposób ułożenia przewodu
-� Miejsce ułożenia przewodu
-� Ilość przewodów
-� Temperatura otoczenia
19. Dobór przekroju przewodu neutralnego:
W instalacjach o przekroju SL d" 6mm2 przekrój przewodu neutralnego jest równy przewodowi fazowemu, a dla
przekroju SL ł� 6mm2 przekrój przewodu neutralnego powinien wynosić co najmniej 50% przekroju przewodu
fazowego, lub jego przekrój powinien być mniejszy o jeden stopień od przekroju przewodu fazowego
20. Przekrój przewodu ochronnego:
2
Sp S
I t
S ł�
k
S Sd" 16mm2 I  wartość prądu zwarcia
16 16S/2 S>35mm2 k  współczynnik zależny od materiału
Przekrój przewodu uziemiającego:
Cu Fe
Przewód zabezpieczony przed korozją 16mm2 16mm2
Przewód niezabezpieczony przed korozją 25mm2 50mm2
21. Rodzaje rur wykorzystywanych do ochrony przewodów:
-� Stalowe gwintowane(RS-P11)  stosowane do układanie w niech przewodów instalacji elektrycznej w izolacji
gumowej lub polwinitowej
-� Sztywne z twardego polichlorku winylu(RVS18)  stosuje się do ochrony przewodów izolowanych
instalowanych na tynku w pomieszczeniach suchych i wilgotnych oraz o atmosferze agresywnej
-� Giętkie z twardego polichlorku winylu(RVKL15)  stosowane do ochrony przewodów izolowanych
instalowanych pod tynkiem lub zatapianych w betonie
-� Termokurczliwe  kurczą się po podgrzaniu zaciskając i przyjmując kształt przedmiotu, tworzą szczelną
warstwę izolacyjno-ochronną
-� Elektroinstalacyjne z tworzyw sztucznych typu RB  wykonane z polichlorku winylu(PVC) zapewniają
mechaniczną i elektryczną ochronę przewodów i kabli, montowane na tynku
22. Przybory instalacyjne  służą do przyłączania odbiorników i sterowania nimi w instalacjach elektrycznych
odbiorczych w pomieszczeniach mieszkalnych i niemieszkalnych
-� A
ączniki wtyczkowe - służą do przyłączania do sieci elektrycznej odbiorników niewielkiej mocy(np. gniazda
wtyczkowe, wtyczki, wtyki)
-� A
ączniki klawiszowe  (natynkowe, podtynkowe, natynkowo-podtynkowe
-� A
ączniki warstwowe
-� Oprawki do lamp elektrycznych
-� Wyłączniki samoczynne schodowe
-� Zegary przełączające
23. Typy łączników instalacyjnych:
-� Wyłączniki instalacyjne wkrętakowe i zatablicowe (zabezpieczają obwody w instalacjach domowych i
przemysłowych od skutków przeciążeń i zwarć)
-� Wyłączniki nadprądowe (zabezpieczają przed skutkami zwarć przewodów i odbiorników)
-� Wyłączniki selektywne (zapewnia selektywność względem znajdujących się na nim wyłączników nadprądowych)
-� Wyłączniki silnikowe (zabezpieczają silniki elektryczne przed skutkami przeciążeń i zwarć)
-� Wyłączniki ochronne różnicowoprądowe (samoczynnie wyłączają zasilanie w przypadku pojawienia się napięcia
na częściach przwodzących)
-� A
ączniki rzeczne
-� Wyłączniki mechaniczne (to łączniki rozdzielcze)
-� A
ączniki stycznikowe (łączniki robocze przystosowane do dużej częstotliwości łączeń)
-� Bezpieczniki instalacyjne (łączniki przeznaczone do przerywania obwodu elektrycznego gdy płynący w nim prąd
przekracza pewną wartość)
-� Bezpieczniki przemysłowe (stosowane do zabezpieczenia maszyn elektrycznych, urządzeń i linii przed skutkami
zwarć i przeciążeń w obwodzie)
24. Budowa bezpiecznika instalacyjnego:
-� Gniazdo
-� Główka
-� Wkładka topikowa
-� Wstawka kalibrowa
25. Rodzaj bezpieczników stosowanych w instalacjach:
-� Przewodów i kabli L lub G
-� Silników elektrycznych M
-� Transformatorów Tr
-� Urządzeń górniczych B
-� Półprzewodników R
26. Funkcje bezpiecznika topikowego:
-� A
ącznik jednorazowego działania
-� Zabezpieczenie zwarciowe
-� Samoczynnie wyłącza obwód w przypadku przepływów prądów większych niż znamionowe
27. Parametry uwzględniane przy doborze bezpiecznika:
-� Konstrukcja bezpiecznika(instalacyjny, przemysłowy)
-� Rodzaj prądu (przemienny, stały)
-� Napięcie znamionowe podstawy i wkładki większe lub równe od znamionowego
-� Prąd znamionowy wkładki bezpiecznikowej
-� Typ charakterystyki prądowo-czasowej
-� Zdolność wyłączania wkładki bezpiecznikowej
28. Zadania odłączników instalacyjnych
-� załączanie i wyłączanie obwodów w stanie bezprądowym lub o prazie niewielkiej wartości
-� tworzy bezpieczną przerwę w obwodzie
29. Rodzaje wyłączników instalacyjnych:
-� izolacyjne
-� drążkowe
-� kołowe
-� bezpiecznikowe
-� z bezpiecznikiem
30. Cechy styczników:
-� Przystosowany do dużej częstości łączeń
-� Mała zdolność wyłączania
31. Budowa wyłącznika instalacyjnego:
-� Podstawa
-� Obudowa
-� Styki
-� Komora gaszeniowa
-� Zamek
-� Wyzwalacz nadprądowy, przeciążeniowy
-� Wyzwalacze zwarciowe
-� Wyzwalacz nadnapięciowy wybijakowy
32. Złącze  łączy instalacje elektryczną obiektu budowlanego z siecią zasilającą. Umożliwia odłączenie instalacji
od sieci
Przyłącze  to linia elektroenergetyczna łącząca złącze(odbiorcę) z siecią energetyczną
WLZ (wewnętrzna linia zasilająca) to obwód zasilający tablice rozdzielcze(rozdzielnice), z których zasilane są
instalacje odbiorcze
33. Rodzaje wyłączników instalacyjnych:
-� Typ L  zabezpieczają od skutków przeciążeń i awarii (2,4,6,10,16,20,25A)
-� Typ H  zabezpieczają od skutków przeciążeń i awarii w przypadku urządzeń o małym prądzie rozruchu
(10,16,20,25A)
-� Typ K  zabezpieczają obwody narażone szczególnie na obciążenia o dużej wartości
(0,5;1,6;2;3;4;6;8;10;16;20;25A)
34. Parametry uwzględnione przy doborze wyłączników instalacyjnych:
-� Rodzaj prądu (przemienny, stały)
-� Napięcie i prąd znamionowy
-� Znamionowa zwarciowa zdolność łączenia
-� charakterystyka czasowo-prądowa (np. B,C,D)
-� liczba biegunów
-� kategoria użytkowania
-� sposób mocowania
-� stopień ochrony dla wyłączników w obwodzie
-� wartość prądu znamionowego wkładki bezpiecznikowej
35. Selektywny dobór bezpiecznika i wyłącznika
36. Selektywny dobór 2 wyłączników
37. Rozdzielnica  to urządzenie przeznaczone do rozdziału energii elektrycznej. W zależności od sposobu
wykonania części wsporczych i osłon części będących pod napięciem rozdzielnic na napięcie do 500V.
Rozdzielnice możemy podzielić na tablicowe, szkieletowe, skrzynkowe, bezszkieletowe, kostkowe
38. Stopnie ochrony IP:
I Stopień II Stopień ochrony
cyf ochrony cyf
osob urządzeń przed wodą
0 bez ochrony bez ochrony 0 bez ochrony
1 dostępem do części Ochrona przed 1 pionowo
niebezpiecznych ciałami stałymi padającymi
wierzchem dłoni o średnicy kroplami wody
50mm i
większej
2 palcem Ciała stałe o 2 pionowo
średnicy 12,5- padającymi
50mm kroplami wody
przy wychyleniu 15
3 narzędziem 2,5-12,5mm 3 Natryskiwaniem
wody
4 drutem 1-2,5mm 4 Bryzgami wody
5 drutem przed pyłem 5 Strugą wody
6 drutem pyłoszczelna 6 Silna struga wody
7 Krótkotrwałe
zanurzenie w
wodzie
8 Ciągłe zanurzenie
w wodzie
39. Dopuszczalne spadki napięcia w instalacjach elektrycznych
dopuszczalny spadek napięcia [%] w
elementy zasilanie bezpośrednie instalacjach zasilających odbiorniki
instalacji oświetleniowe oświetleniowe, siłowe i
siłowe i grzejne grzejne
wewnętrzna z sieci o Un d" 1kV 2 2 3
linia zasilająca z głównej rozdzielnicy 3 3 4
stacji usytuowanej w
obiekcie zasilanym
z wewnętrznej linii 2 2 3
Instalacja zasilającej
odbiorcza z sieci o Un d" 1kV 4 4 6
z głównej rozdzielnicy 5 7 9
stacji lub innego z
ródła
40. Rodzaje ochrony przeciwporażeniowej:
Ochrona przed dotykiem bezpośrednim:
-� Izolowanie części czynnych urządzeń
-� Przez umieszczenie części czynnych urządzeń i elementów instalacji poza zasięgiem ręki
-� Ochrona przez zastosowanie barier (przeszkód )
Ochrona przed dotykiem pośrednim:
- W celu wyeliminowania możliwości występowania napięć dotykowych między różnymi częściami
przewodzącymi w każdym budynku powinny być wykonane połączenia wyrównawcze główne łączące ze sobą
części przewodzące (Przewód PEN obwodu rozdzielczego, główną szynę uziemiającą, rury i inne metalowe
elementy konstrukcyjne)
W sieciach typu TN stosować można następujące urządzenia zabezpieczające:
- przetężeniowe (nadprądowe): bezpieczniki, wyłączniki
- różnicowoprądowe
W sieciach typu TN-C nie powinno się stosować zabezp. różnicowoprądowych
41. Zabezpieczenie od przeciążeń  urządzenia zabezpieczające przeciążeniowe przerywają przepływ prądu
przeciążeniowego o danej wartości, zanim wystąpi niebezpieczeństwo uszkodzenia izolacji, połączeń zaciskow
oraz otoczenia na skutek wzrostu temperatury(bezpieczniki topikowe)
42. Zabezpieczenie od zwarć  urządzenie przerywa przepływ prądu zwarciowego w obwodzie elektrycznym
zanim wystąpi niebezpieczeństwo uszkodzeń cieplnych w przewodach i połączeniach
43. Układy połączeń wyłącznika ronicowoprądowego:
44. Układy połączeń ogranicznikow przepięć:
45. Cechy i sposób wykonania instalacji elektrycznych:
ż� Przewodami wielożyłowymi na uchwytach po wierzchu (odstępy między uchwytami w ciągu powinny wynosić
50cm, odległość od puszki do uchwytu max 10cm, odległość od włącznika lub gniazdka max 8cm)
ż� W korytkach  opłacalny przy układaniu więcej niż 4 przewodów, możliwość układani warstwowo przewodow,
układa się na podporach, mocuje przez podwieszanie lub na ścianach czy sufitach, odległość punktu podparci max
3m.
ż� Na drabinkach  przewody układane w jednej warstwie na drabinkach
ż� W wiązkach  prowadzi się ciągi wiązkowe na wspornikach, drabinkach albo linkach nośnych które mocuje się
za pomocą hakow lub kotew, puszki mocuje się przy pomocy uchwytow e stalowej taśmy preferowanej
ż� Na podporach izolacyjnych przewody gołe  osadza się je na gałkach lub rolkach porcelanowych osadzonych
na drewnianych klockach lub metalowych kołkach wbitych w mur.
ż� W rurach z tworzywa sztucznego układanych po wierzchu w wykonaniu szczelnym lub zwykłym  uchwyty
mocuje się do podłoża za pomocą metalowych kołków lub kleju, odstępy miedzy uchwytami powinny wynosić 50-
80cm przy poziomym układaniu i 80-100 przy pionowym
ż� W rurach stalowych po wierzchu lub w podłodze  stosuje się w miejscach gdzie przewody narażone są na
uszkodzenia mechaniczne lub w pomieszczeniach zagrożonym pożarem lub wybuchem
ż� W rurach z tworzywa sztucznego zatapiane w monolicie  wszystkie puszki i rury , które maja być zatopione
w betonie mocuje się do deskowania lub do prętów zbrojeniowych za pomocą drutu zbrojeniowego
ż� W listwach lub kanałach naściennych  listwy i puszki mocuje się za pomocą wkrętami z kołkami
ż� Kanałowo w podłogach  przewody puszczane są w dzielonych kanałach podłogowych z blach lub PVC
ż� W tynkach we wcześniej przygotowanych bruzdach lub szczelinach  stosowany w budownictwie
mieszkaniowym i ogólnym, stosuje się tu przewody wtynkowe wielożyłowe w powłoce polwinitowej typu DYt
oraz DYp, przewody głównie mocuje się za pomocą gwoz
dzi wbijanych pomiędzy izolację które po zastygnięciu
gipsu usuwa się, przewody prowadzi się równolegle bądz
prostopadle do podłóg i sufitów.
46. Sposób realizacji instalacji elektrycznej:
- trasowanie,
- wykonanie otworów, wnęk, podkuć
- osadzanie kołków stalowych i haków
- osadzanie uchwytów
- osadzanie puszek i osprzętu
- rozwijanie i prostowanie przewodów
- układanie i mocowanie przewodów
- wprowadzanie do osprzętu i łączenie przewodów
47. Przebieg procesu projektowania instalacji elektrycznej:
ż� Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej
ż� Uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień, sprawdzenie rozwiązań projektowych zakresie wynikającym z
przepisów
ż� Zapewnienie sprawdzenia projektu pod względem zgodności z polskimi normami i przepisami
ż� Koncepcja projektowa
ż� Projekt budowlany
ż� Projekt wstępny
ż� Projekt techniczny
48. Cechy projektu wstępnego:
ż� Zawiera uwagi i decyzje czynników kontroli i zatwierdzania
ż� Omawia dane wyjściowe do projektowania
ż� Zawiera opis techniczny
ż� Zawiera obliczenia techniczne
ż� Wykaz podstawowych urządzeń i aparatów
ż� Analiza techniczno-ekonomiczna wariantów projektowych
ż� Posiada Wytyczne realizacji inwestycji
ż� Zbiorcze zestawienie kosztów
49. Obliczenia techniczne w projekcie wstępnym:
ż� Bilans mocy - wykaz mocy czynnej, pozornej i biernej zainstalowanej i szczytowej dla pracy normalnej i
awaryjnej
ż� Obliczenia parametrów decydujących o doborze urządzeń  obliczenia prądów obciążeniowych, zwarciowych,
oraz innych wielkości decydujących o doborze kabli, przewodów, szyn itp
ż� Obliczenia natężeń oświetlenia dla pomieszczeń i terenu
ż� Obliczenia zagrożenia piorunowego  określenie wskaz
nika zagrożenia piorunowego
ż� Zagrożenia od elektryczności statycznej
50. Zawartość projektu technicznego:
ż� Uwagi ogólne
ż� Podział projektu technicznego i zawartość tomów
ż� Dane wyjściowe do projektowania
ż� Opis techniczny
ż� Obliczenia techniczne
ż� Zestawienie materiałów
ż� Wytyczne realizacji inwestycji
ż� Rysunki
51. Obliczenia techniczne w projekcie
ż� Bilans mocy
ż� Dobór przekroju przewodów i kabli
ż� Dobór łączników i zabezpieczeń
ż� Obliczenia natężeń oświetlenia
ż� Skuteczność ochrony od porażeń prądem elektrycznym
52. Zdefiniuj pojęcia:
ż� Akomodacja  nastawienie optymalnego układu oka do wyraz
nego widzenia z określonej odległości polega na
zmianie krzywizny soczewki oka
ż� Olśnienie  warunki widzenia powstałe na skutek niewłaściwego rozkładu bądz
zakresu luminancji, powoduje
obniżenie zdolności rozpoznawania szczegółów oraz przedmiotów
ż� Widzenie fotopowe - widzenie dzienne, oznacza prace ludzkiego oka w warunkach normalnych, czyli przy ilości
światła wystarczającego do pełnego wykorzystania możliwości zmysłu wzroku
ż� Widmo monochromatyczne  widmo o jednej długości fali
ż� Widmo ciągłe  zawiera wszystkie długości fal, ma postać ciągłego obszaru lub szerokich pasów. Widmo
emitowane głownie przez ciała w stanie stałym
ż� Widzenie skotopowe - widzenie okiem normalnym, przystosowanym do poziomu luminancji poniżej kilku
setnych kandeli na metr kwadratowy. Uważa się, że w tych warunkach działają głównie pręciki. Widmo ma wygląd
bezbarwny, a maksimum skuteczności świetlnej występuje przy mniejszej długości fali niż przy widzeniu
fotopowym
ż� Strumień świetlny - całkowita moc światła emitowanego z danego z
ródła. Wielkość tą
wyprowadza się ze strumienia energetycznego, na podstawie stopnia jego oddziaływania na oko
obserwatora normalnego.
ż� Światłość - iloraz strumienia świetlnego, wysyłanego przez z
ródło w elementarnym kącie przestrzennym
zawierającym dany kierunek, do wartości tego elementarnego kąta.
ż� Luminancja jest to iloraz strumienia świetlnego wychodzącego, padającego lub przenikającego
przez elementarne pole powierzchni, otaczające rozpatrywany punkt i rozchodzącego się w określonym stożku
obejmującym ten kierunek, przez iloczyn kąta przestrzennego tego stożka i rzutu prostokątnego elementarnego pola
na płaszczyznę prostopadłą do tego kierunku. Luminancja odzwierciedla ilość światła, która jest widziana przez
I
obserwatora: L =� gdzie I jest światłością, a S' powierzchnią pozorną świecącej powierzchni widzianą przez
S'
obserwatora.
ż� Natężenie oświetlenia - iloraz strumienia świetlnego padającego na elementarną powierzchnię S,
f�
zawierającą dany punkt, do wartości tej elementarnej powierzchni: E =�
S
ż� Skuteczność świetlna (z
ródła światła) - iloraz emitowanego strumienia świetlnego do zużytej mocy.
53. Układy zasilania lamp fluorescencyjnych:
ż� Standardowy
ż� Antystroboskopowy
ż� Szeregowy
54. Układ zasilania lamp wyładowczych:
ż� Rtęciowej
ż� Metalohalogenkowej
ż� Sodowa niskoprężna
ż� sodowa wysokoprężna
55. właściwości:
a) Żarówki
- moc 15-1000W
- znamionowa trwałość 1000h
- możliwość pracy w dowolnej pozycji
- luminancja żarnika 1,9-11,4Mcd/m2
- barwa światła 2600-3200K
- współczynnik tętnienia 0,3-0,1
- niska skuteczność świetlna 6-15,8lm/W
- duża wrażliwość na zmiany napięcia zasilającego
- natychmiastowe osiągniecie strumienia świetlnego po zaświeceniu
- niezależność strumienia świetlnego od temperatury
b) Żarówka halogenowa
-temperatura barwowa 2700-3400K
- trwałość 2000-5000h
- skuteczność świetlna 18-33lm/W
- doskonała barwa światła
- doskonały współczynnik oddawania barw
- stała barwa
c) Lampa fluoroscencyjna:
ż� Współczynnik oddawania barw 0,5-0,98
ż� Moc 4,6,8,1,13,15,18,20,36,40,38,58,60W
ż� Długość 590,1200,1500mm
ż� Średnica 7,16,26,38mm
ż� Trwałość >10000h
ż� Współczynnik tętnienia 0,32-0,68
ż� Luminancja 4-42kcd/m2
d) Lampa rtęciowa:
ż� Skuteczność świetlna 50-60lm/W
ż� Temperatura barwowa 2700-4200,6600K
ż� Luminancja obszaru świecącego 100-300kcd/m
ż� Współczynnik tętnienia 0,78-0,84
ż� Trwałość 20000h
ż� Praca w dowolnej pozycji
ż� Niewielki wpływ temperatury otoczenia
e) Lampa rtęciowo-żarowa
ż� Moc 100-500W
ż� Skuteczność świetlna 30lm/W
ż� Trwałość 12000h
ż� Wskaz
nik oddawania barw 0,6-0,7
ż� Temperatura barwowa 3600-4100K
f) Lampa metalohalogenkowa
ż� Sprawność 67-120lm/W
ż� Trwałość 3000-20000h
ż� Temperatura barwowa 2700-6100K
ż� Bardzo dobre właściwości oddawania barw >0,9
ż� Luminancja jarznika 18-83Mcd/m
g) Lampa sodowa wysokoprężna
ż� Moc 50-1000W
ż� Sprawność do 130lm/W
ż� Trwałość 30000h
ż� Żółtopomarańczowa barwa
ż� Słaby współczynnik oddawania barw
ż� Luminancja jarznika 21-60Mcd/m
ż� Współczynnik tętnienia 0,74
h) Lampa sodowa niskoprężna
ż� Moc 18-180W
ż� Sprawność 100-200lm/W
ż� Trwałość do 33000h
ż� Żółtopomarańczowa barwa 560nm
ż� Słaby współczynnik odawania barw
ż� Luminancja jarznika 40-100kcd/m
ż� Czas zapłonu 7-15min
ż� Pracuje w ściśle określonym położeniu
Natężenie oświetlenia w punkcie:
Moc zapotrzebowana
PM=P1+MP2
P1  moc odbiornika o największym poborze
(z instalacja gazową 3,5kW bez inst 10kW)
M  liczba osób
P2  moc przypadająca na jedną osobę 1kW
Zadanie: Obliczyć całkowity F� emitowany ze z
ródła, które wysyła moc w następującym widmie:
l�i Pel�i (l�i)
1 550 5,5 1
2 590 4 0,7568
3 680 0,5 0,017
3
F�0 =� Km el�i (l�i)
��P
i=�1
F�0 =� 680(5,5��1+� 4�� 0,7568 +� 0,5��0,017) =� 580lm
Przykład: Obliczyć średnią wartość natężenia, minimalną wartość natężenie i maksymalną wartość natężenia na
okrągłej powierzchni nad którą na wysokości h umieszczono z
ródło światła o strumieniu F�o linia rozsyłu opisana
Ia�=I0cosa�
a�
F�=� 2p� sina�da�
a�
��I
0
p�
2�
F�0 =� 2p� cosa� sina�da� =� p� I0
0
��I
0
F�0�
I0 =�
p�
STRUMIEC
PADAJACY NA POW.
a�
F�=� 2p� cosa� sina�da�
0
��I
0
h
a� =� arccos
D
h2 +� ( )2
2
F� F�
E =� =� - wartoć srednia
2
S
D
ć� ��
p�
�� ��
2
Ł� ł�
I0
Emax =�
h2
I0 cosa� I0 cos2 a� Io
Emin =� cosa� =� =� cos4 a�
l2� h2� h2
cos2 a�
Krzywa rozsyłu we współrzędnych płaskich i we współrzędnych biegunowych:
Ia� =� I0 cos2 a�
Ia� =� I90 sina�
Ia� =� (1+� sin 2a�)I90