plik


ÿþ TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ _______________________________________________________________ MateriaBy do samodzielnego treningu opracowanie: Zuzanna KpiDska ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ ASERTYWNOZ Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 1 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 Spis tre[ci Cz[ 1 Co to jest asertywno[? Widokówki z asertywno[ci Cz[ 2 Przewodnik po obszarach asertywno[ci Komentarz 1 Asertywnogram Komentarz 2 Asertywno[ czy arogancja? Komentarz 3 wiczenia Streszczenie Asertywno[ to pewien sposób funkcjonowania: Wa|ne sBowa kluczowe: pewno[ siebie (autentyczna), poczucie wBasnej warto[ci i godno[ci, szacunek dla siebie i innych, realizacja wBasnych potrzeb i praw bez naruszania godno[ci innych, szczero[, swoboda i aktywne rozumienie tego, co si dzieje ([wiadomo[ wBasnych i ew. cudzych emocji). Elegancja dziaBania. Dwie nieasertywne postawy: UlegBo[  przyznanie innym wikszych praw Dominacja  przyznanie sobie wikszych praw Na scenie |ycia funkcjonujemy w bardzo wielu rolach, niektóre odgrywamy jako Aktorzy Wybitni  czujemy si tak jak wy|ej, jeste[my zadowoleni, w dobrych relacjach, jest prawie tak, |e lepiej by nie mo|e... Niektóre s odgrywane przez Aktorów SBabych. I to oni potrzebuj pomocy! Chyba, |e sBabe funkcjonowanie (tj. nieasertywne odgrywanie roli) nie jest dla nas przykre, dotkliwe, nie wywoBuje eksplozji negatywnych emocji, które przenosimy do innych PrzedstawieD (Sztuk) naszego |ycia. I tej sztuki nie rujnuje. Poznajemy nasze SBabsze Role i obszary niskiej asertywno[ci! Mo|emy z tym stanem rzeczy pozosta... lub co[ zmieni. Zmiana jednego nawyku trwa okoBo 14 dni (wiczona!) Nowe, lepsze zachowania mo|na wiczy w bezpiecznej sytuacji warsztatowej, w wyobrazni, przed lustrem lub w konkretnych sytuacjach |yciowych. Najlepiej w tej kolejno[ci. Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 2 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 Cz[ 1 Co to jest asertywno[? SBowo to przyszBo do nas z jzyka angielskiego, gdzie znaczy  stanowczy, nie znoszcy sprzeciwu (Wielki SBownik Angielsko-Polski Jana StanisBawskiego z 1966 roku). Potocznie w jzyku angielskim u|ywane jest w znaczeniu  pewno[ siebie . I w takim znaczeniu u|ywane jest tak|e w jzyku polskim, a wic osoba asertywna to osoba pewna siebie z adekwatnym poczuciem wBasnej warto[ci. Inaczej realizujca wBasny program |yciowy w oparciu o swoje potrzeby w odpowiedniej zgodzie z potrzebami innych. Proponuj tak oto psychologiczno-geograficzn metafor: asertywno[ to styl podró|owania przez |ycie z du| [wiadomo[ci wBasnego kierunku, wBasnego celu, wBasnych potrzeb. Niezbdnikiem dla takiego podró|owania jest dobra mapa swych potrzeb i rozeznanych mo|liwo[ci (wiem czego chc, co mog) oraz warto[ci (co jest dla mnie wa|ne). Potrzebny jest tak|e wewntrzny kompas (który mnie informuje, czy zbli|am si do swego celu, czy oddalam, czy w ogóle dryfuj w nieznanym kierunku). Na pocztek zbadajmy z czym kojarzy Ci si asertywno[ - podkre[l te zdania, które wedBug Ciebie opisuj stany zwizane z zachowaniami asertywnymi: 1) umiejtno[ mówienia NIE (nie chc, nie teraz, nie w ten sposób...) 2) umiejtno[ mówienia TAK (wyra|anie swych potrzeb i pró[b: tak wBa[nie tego chc, tak - pomó| mi...) 3) poczucie wBasnej warto[ci (jestem O.K.) 4) szacunek dla samego siebie i szacunek dla innych 5) pewno[ siebie 6) skuteczno[ zachowania 7) umiejtno[ respektowania swoich praw (w domu, sklepie, w pracy, w taksówce) 8) umiejtno[ przyjmowania krytyki i pochwaB (bez lku, stresu, bez poczucia winy) 9) umiejtno[ wyra|ania uczu i opinii (wobec przeBo|onych i podwBadnych, w |yciu osobistym). A jak jest dobra odpowiedz? Oczywi[cie - wszystkie te zdania opisuj zachowania asertywne! Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 3 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 Asertywno[... to umiejtno[ spokojnego bez skrpowanie, tremy, wstydu, za|enowania, unikania, zwodzenia, fantazjowania, odraczania w czasie, lku, przera|enia itd. 1. mówienia o sobie dobrze 2. mówienia o swoich wadach 3. przyznawanie si do bBdów i przepraszania 4. wyra|ania uczu jakie |ywimy do innych 5. wyra|ania czasowych stanów emocjonalnych jakie |ywimy do innych 6. proszenia o co[ co chcemy lub nam si nale|y 7. odmawiania czego[ komu[ 8. przyjmowania komplementów 9. przyjmowania krytyki i negatywnych ocen 10. koDczenia trudnych spraw, rozmów 11. reagowania na trudne sprawy innych Widokówki z asertywno[ci Na ulicy Zosi zaczepia uliczny sprzedawca  darmowych kart wstpu do teatru. Trzymajc j za Bokie, przedstawia [wietlane korzy[ci pBynce z posiadania takiej karty i jednocze[nie umiejtnie opisuje straty jakie poniesie kiedy jej nie zakupi (bo w koDcu chodzi tu przecie| o wydanie pienidzy). Zosi nie jest potrzebna ta karta, w dodatku nieco si spieszy na spotkanie. Kilkakrotnie mówi  dzikuj , ale nie do[ stanowczo, aby natrt daB jej spokój. W [rodku czuje rosnce podirytowanie i bezradno[. Nie wie jak z tego wybrn. W gBowie kotBuj jej si my[li  Niech on si ode mnie odczepi. Dlaczego zawsze to mnie spotyka? Nie mam ju| siBy tego sBucha.. , ale sBucha dalej z |yczliwym u[miechem, bo obawia si urazi tego czBowieka. Do Marii wpada (jak co dzieD) ssiadka. Tylko na chwilk... i usadawiajc si wygodnie zaczyna opowiada z detalami jak minB jej dzieD. Maria spoglda na zegarek, miaBa zamiar zrobi sobie relaksujc kpiel i troch pobuszowa po kobiecej prasie, zanim do domu zejdzie si rodzina. Maria czuje zBo[ na siebie, |e znowu daBa si wcign w t gr, |e znowu traci czas, który chciaBa przeznaczy dla siebie. Maria nie wie co jej powiedzie, |eby jej nie urazi. Przecie| mieszkaj obok siebie i czasem ona te| korzysta z dobrodziejstw ssiedztwa. Ale wizyty Marii trwaj na ogóB kilka minut, czasem nawet nie wchodzi do mieszkania - bo ssiadka oznajmia, |e jest zajta a Maria nie chce zakBóca jej spokoju. Janka obiera telefon. Jej siostra oznajmia, |e nie ma z kim zostawi syna, a ona (przecie| niezam|na) ma tyle czasu, wic ... zaraz go przywiezie. Przez gBow Janki przelatuje my[l, |e - jak zwykle nawet si jej nie spytano czy ma Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 4 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 czas i ochot. Owszem lubi swego siostrzeDca, ale na dzisiaj miaBa inne plany. Czuje |al, |e zostaBa potraktowana jak przymusowa opiekunka do dziecka, po raz kolejny przyszBo jej na my[l, |e jest wykorzystywana przez innych. Janka ze smutkiem konstatuje, |e w jej rol ciotki wpisane s tylko obowizki. Nie pamita, aby zostaBa zaproszona do kina czy na wspóln kolacj. Jacek i Mirka wpadli na siebie przypadkiem na schodach firmy. Jacek pomagaB jej zebra rozsypane papiery, [miaB si i |artowaB, |e scena jak z filmu i zaproponowaB wspóln kaw po pracy. Mirka zawstydzona swoj niezdarno[ci, udajc obojtno[, rzuciBa jak[ zBo[liw uwag pod adresem Jacka i odmówiBa. Mirka, gdy odzyskaBa przytomno[ bardzo |aBowaBa swej reakcji. Od dBu|szego czasu podobaB jej si Jacek i szukaBa sposobu, aby go pozna. Teraz, gdy byBa tak blisko zawarcia znajomo[ci w jej gBowie odezwaB si gBos: jak si zgodz od razu to pomy[li, |e mi na nim zale|y, a to nie wypada... Helena w sklepie oglda ró|ne sukienki, kilka bierze do przymierzalni. {adna z nich nie jest tak jakiej potrzebuje. Kiedy wychodzi z narczem przymierzanych rzeczy sprzedawczyni z |yczliwym u[miechem i profesjonalnym akcentem pyta:  To któr pakujemy?! . Helena wpada w lekk panik, robi jej si gBupio, |e zaabsorbowaBa tyle czasu sprzedawczyni, spuszcza wzrok i w efekcie kupuje co[, czego nie planowaBa. Helena przeglda w domu stos niepotrzebnych rzeczy, które ostatnio kupiBa bo  nie wypadaBo jej odmówi . Jest na siebie w[ciekBa. Inne przykBady Lucyna zamierzaBa poprosi szefa o podwy|k. PracowaBa ju| dBu|szy czas i uwa|aBa, |e prac sw wykonuje bardzo dobrze. Gdy weszBa do gabinetu szefa poczuBa si zakBopotana i wszystkie przygotowane sBowa wyparowaBy jej z gBowy... PoczuBa si niezrcznie i gBupio, |e przyszBa prosi o pienidze. Misia jest bardzo dynamiczn i pewn siebie osob. Potrafi zaBatwi wiele rzeczy z gatunku takich co to inni nawet nie wiedz jak si do tego zabra. W pracy i w[ród przyjacióB sBynna jest jej skuteczno[. MaBo kto wie, |e zupeBnie nie radzi sobie w pewnej sytuacji rodzinnej. Jej rodzeDstwo traktuje jej domek letniskowy jak wBasny i okupuje go caBe lato. W jej wBasnym domku nie ma dla niej miejsca. W tym obszarze jest bezradna jak maBe dziecko. Iwona caBe swoje |ycie podporzdkowaBa matce, z któr mieszka. Ka|da próba usamodzielnienia si, nawet najdrobniejsza, równa si atakowi nerwowemu jej matki. Iwona nie zdaje sobie sprawy, |e jest zwyczajnie szanta|owana emocjonalnie. WycofaBa si ze swego |ycia, dla [witego spokoju zachowuje si tak, jak tego oczekuje matka. Iwona ma 40 lat i du|o smutku w sobie. Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 5 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 Anka ma spore kBopoty finansowe. Wydatki na operacj i rehabilitacj wpdziBy j w niemaBe dBugi. Jej rodzice s zamo|ni, jej przyjaciele s dobrze ustawieni finansowo, ale Anka nie ma odwagi poprosi nikogo o pomoc. Przyzna si, |e sobie nie radzi?! Ujawni swoj sBabo[? Co by o niej pomy[leli? Iza jest dynamicznym i kreatywnym pracownikiem, [wie|o upieczonym szefem oddziaBu. Ma kBopoty z proszeniem pracownic swego sekretariatu (s to panie du|o od niej starsze), o wykonanie niektórych czynno[ci, mimo, |e nale| one do ich obowizków. W zwizku z tym czsto sama, zBoszczc si na siebie, przepisuje listy, przygotowuje sobie i go[ciom kaw i zmywa brudne naczynia. Oto kilka klasycznych sytuacji kiedy ludzie zachowuj si nieasertywnie. W efekcie ka|da z tych osób dostaBa to CZEGO NIE CHCIAAA, weszBa w sytuacj, której NIE CHCIAAA, daBa ZADECYDOWA ZA SIEBIE. Co Bczy wszystkie te osoby? Otó| po pierwsze: nie mówi, tego co naprawd my[l. Nie mówi czytelnie, wyraznie, gBo[no, stanowczo, tego co naprawd czuj i tego co naprawd chc. Po drugie: zgadzaj si na zBe, niedobre, niekorzystne traktowanie siebie przez innych, czsto dlatego |eby kogo[ nie urazi swoim zachowaniem (!). Po trzecie (w efekcie): rezygnuj z czego[ wa|nego dla siebie, dostosowuj si do oczekiwaD innych i... do[wiadczaj wielu nieprzyjemnych stanów psychicznych. Oto ich nieomal peBna gama: 1) podirytowanie, zBo[, w[ciekBo[, agresja (na kogo[ i na samego siebie) 2) smutek, |al i poczucie bycia wykorzystywanym i manipulowanym 3) lk, niepokój, wstyd, |e kogo[ absorbujemy sob, swoimi sprawami. i wreszcie 4) bezradna zgoda na wycofanie si i rezygnacj ze swych potrzeb i z siebie samego! To s tylko niektóre koszty, które pBaci si za nieasertywne zachowanie, zwBaszcza je[li ma to miejsce w sytuacjach dla nas wa|nych i nieincydentalnych! Nie jeste[ tylko po to, aby speBnia czyje[ oczekiwania ale UWAGA! inni te| nie s tylko po to, aby speBnia twoje oczekiwania!!! Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 6 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 Na ogóB  asertywno[ kojarzona jest z umiejtno[ci mówienie NIE, z umiejtno[ci odmawiania. Ale to tylko niewielki fragment obszaru zachowaD asertywnych. Zanim omówi je bardziej szczegóBowo skoncentrujmy si przez chwil na korzy[ciach wynikajcych z funkcjonowania w asertywny sposób. Na szkoleniach pytaBam uczestników  Dlaczego warto by asertywnym , oto zebrane, autentyczne wypowiedzi: " aby nikt nie wBaziB czBowiekowi na gBow i tak|e aby samemu nie wBazi nikomu na gBow " mniej si stresowa, umie broni swoich granic i nie da si wykorzystywa " |eby |yBo nam si lepiej z innymi, a innym lepiej z nami " |eby lepiej komunikowa si z innymi ludzmi " aby mie spokój ducha i dobre samopoczucie " aby umie podejmowa decyzje wBasne, na wBasn rk " |eby mie wicej czasu dla siebie " |eby robi rzeczy na które ma si naprawd ochot " |eby umie stawia czoBo problemom i odwa|nie je rozwizywa " |eby by bli|ej siebie " |eby by pewnym siebie w sposób dojrzaBy " |eby si nie oszukiwa i bardziej si lubi " |eby |y w prawdziwych relacjach z innymi ludzmi " |eby mie szacunek dla samego siebie " |eby nasze |ycie miaBo wy|sz jako[ Zastanów si teraz czy którakolwiek z tych wypowiedzi Ci zaciekawiBa, czy Ty tak|e miaBby[ ochot, aby |y w ten sposób? Je[li tak, zapraszam do dalszej lektury oraz wiczeD  przypominam, |e sama lektura zda si na niewiele! Je|eli naprawd zale|y Ci, aby udoskonali wBasne funkcjonowanie musisz odwa|y si wykonywa wiczenia  uczciwie!!! Pamitaj, |e: 1) Zbierasz na ogóB to, co zasiejesz! 2) Je[li robisz co[ stale tak samo, otrzymujesz stale te same rezultaty! 3) {aBujemy na ogóB rzeczy, których nie zrobili[my! Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 7 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 Omówmy teraz DWIE NIEASERTYWNE POSTAWY {YCIOWE: UlegBo[ Polega na rezygnacji z respektowania swoich praw, podporzdkowaniu si innym. Ma ona miejsce kiedy kto[ nad nami dominuje (faktycznie lub tak si nam wydaje). Agresja Dotyczy sytuacji kiedy to my sami dominujemy nad kim[ i przejawia si w poprzez szanta| (np. emocjonalny), inwazj, rozkazywanie, pouczanie, przemoc sBown (i niestety czasem fizyczn). Zarówno ulegBo[, jak i agresja to zachowania, które na krótk met, w konkretnej sytuacji, mog si nawet okaza skuteczne, ale w dBu|szej perspektywie, ponawiane, powtarzane s zgubne dla obu stron. ZwBaszcza kiedy dotycz wa|nych obszarów |yciowych. Dwie nieasertywne postawy |yciowe: a) albo inni za ciebie decyduj i im ulegasz, bo s lepsi, silniejsi, maj nad tob wBadz, wiedz co[ lepiej b) albo to ty dominujesz nad innymi, wykorzystujc swoj siB, relacje, stanowisko, wpBywy itp. Dlaczego zatem reagujemy nieasertywnie - ulegBo[ci lub agresj? Dlaczego kolekcjonujemy w sobie poczucie krzywdy, straty, zgadzamy si na konieczno[ ograniczenia wBasnych potrzeb? Albo te| zgadzamy si, aby owBadnBy nami furie w[ciekBo[ci i aby nasze relacje z ludzmi przypominaBy manewry wojskowe? Odpowiedz jest do[ prosta: - bo nie umiemy inaczej - bo mamy taki, utrwalony wzorzec zachowania - bo nie chcemy kogo[ urazi lub straci czyjej[ akceptacji, przyjazni, miBo[ci, nie chcemy popsu sobie stosunków kole|eDskich w pracy lub relacji ssiedzkich... i nie wiemy jak to robi inaczej! Pocztek opowie[ci Marii: Pracujemy we dwie w sekretariacie, ale jeste[my niezale|ne, podlegamy innym szefom. Chocia| w pewnych wypadkach, czasem zastpujemy siebie. Kole|anka caBy czas ma co[ do powiedzenia. Nieustajco opowiada co si zdarzyBo, kto, kiedy, z kim. Mam ju| do[ jej opowie[ci. Nie mog skupi si na swojej pracy. Ale nie chc jej urazi. Co robi? Siedz  skrcona przy swoim biurku, od czasu do czasu uprzejmie potakujc na jej pytania, starajc si co[ robi. Mczy mnie to, jestem w[ciekBa - ale nic na ni nie dziaBa. Czy ona nie wie, |e nie powinna si tak zachowywa? Wyprowadza mnie z równowagi, a ja zaciskam zby i staram si jako[ skupi na swojej pracy. Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 8 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 Najcz[ciej te sytuacje bd miaBy zakoDczenie: tyle razy próbowaBam co[ zrobi, nic nie dziaBa, nie ma wyj[cia z tej sytuacji. Poniewa| tak my[lisz, za ka|dym razem odtwarzasz ten sam wzorzec reakcji, który skBada si: 1) z emocji, które prze|ywasz 2) z postawy ciaBa, mimiki i tonu gBosu 3) ze sBów, które wypowiadasz W ten sposób tworzysz ptl reakcji, staBy wzorzec reagowania. Sama ju| wiesz, |e ten wzorzec nie dziaBa tak jak by[ chciaBa, tylko jeszcze bardziej utrwala ramy danej relacji i jeszcze bardziej wwirowuje ci w okre[lone emocje. Powtarzanie tego, co nie dziaBa nie ma chyba wikszego sensu, prawda? Wic trzeba co[ zmieni! Dopóki nie wyobrazisz sobie zmiany, nie zaczniesz dziaBa inaczej! Wyobraz sobie zatem co by[ naprawd chciaBa powiedzie w danej sytuacji. Dla rozgrzewki zacznij od  wywalenia kawa na Baw tego co czujesz (oczywi[cie chodzi mi teraz o wypowiedzenie tego wszystkiego na kartce papieru, albo do siebie na gBos. W |adnym wypadku nie polecam takiej  nieuczesanej wypowiedzi do drugiej osoby!). Mów lub pisz wszystko to, co naprawd czujesz. Nie bój si swoich my[li i swoich emocji. Masz prawo czu w[ciekBo[, |al, smutek, bezradno[... Kiedy ju| zakoDczysz ten potok - spróbuj poBczy swoje emocje z konkretnymi zachowaniami drugiej osoby i znalez powizania: kiedy zachowujesz si tak i tak, czuj, |e .......... To wa|ne, |eby nie Bczy caBej osoby kogo[ ze swoimi emocjami, tylko zidentyfikowa konkretne zachowania tej osoby, które nas szczególnie frustruj. A zatem unikaj zdaD typu:  denerwujesz mnie, doprowadzasz mnie do szaBu , a naucz si precyzyjnie wyBapywa te szczególne zachowania, które s dla ciebie przykre. To bardzo wa|ne dla usprawnienia wzajemnej komunikacji i relacji. Czasem si zastanawiam skd ona bierze te wszystkie opowie[ci, niektóre s nawet ciekawe. Chtnie bym wysBuchaBa, ale w jakiej[ bardziej sprzyjajcej atmosferze, nie kiedy mam mnóstwo pracy. Kiedy ona tak cigle gada, czuj w[ciekBo[ i bezradno[. Ale nie chc jako[ radykalnie przerwa, bo przecie| pracujemy w jednym pokoju i obawiam si, |e zawi[nie wtedy w powietrzu straszna atmosfera. Chocia| bardzo trudno to zaakceptowa - ludzie na ogóB maj dobre intencje, a ich zachowania s takie, jakie s, poniewa| oni tak|e nie potrafi inaczej. Je|eli kto[ nas nieustajco poucza - to chce, aby byBo jak najlepiej (oczywi[cie wedBug niego). Je|eli kto[ nas zadrcza wizytami lub gadulstwem - to jest jego forma utrzymywania kontaktów, poszukiwania akceptacji, aprobaty Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 9 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 itd. Spróbuj zatem znalez pozytywn intencj w ka|dej sytuacji. Mo|esz w tym celu zamieni si na chwil rolami i spróbowa zidentyfikowa intencje. By mo|e ta osoba z historii Marii: tak wBa[nie poszukuje kontaktu, chce by odebrana jako osoba ciekawa, interesujca, towarzyska... Poniewa| czuje, |e nie jest sBuchana wystarczajco uwa|nie - czuje niepokój i brak akceptacji - mówi wicej i wicej... By mo|e chciaBaby usBysze, |e jest przez Ciebie lubiana i nie musi si tak stara, aby zyska twoj sympati. Teraz powiedz (sobie!) lub napisz jak by[ chciaBa, |eby byBo. Wiedzc ju|, które zachowania s szczególnie frustrujce dla ciebie, jakie wywoBuj w tobie emocje oraz domy[lajc si pozytywnych intencji (mimo wszystko!) - zBó| to wszystko w jedn caBo[, tak jak nowy scenariusz, i napisz 5 sposobów reakcji. Dlaczego pi? Bo jest to dobre wiczenie na elastyczno[ my[lenia. Je|eli chcesz mo|esz oczywi[cie napisa wicej, wykorzystujc ró|ne konwencje. Mo|esz napisa jak by[ zareagowaBa, gdyby[ byBa najbardziej asertywn osob jak znasz, gdyby[ byBa Joan Collins albo inn wielk dam z towarzystwa, lub wrcz przeciwnie. Mo|esz wybra wersje [miertelnie powa|n, |artobliw, groteskow itp., itd. Przeanalizuj ka|de rozwizanie. Szczególnie zastanów si nad kosztami niektórych rozwizaD, co ci si opBaca, jakie tego mog by konsekwencje. Np.: Rozwizanie 1: nie robi nic. Koszty: za miesic zwariuj! Rozwizanie 2: wywal jej wszystko jak leci. Koszty: zerwany kontakt, wzburzona atmosfera w pracy, koniec wzajemnych zastpstw... Trudno to bdzie wytrzyma... Rozwizanie 3: powiem uczciwie dokBadnie co mi przeszkadza, co w niej lubi i zaproponuj, aby[my zaakceptowaBy jak[ sygnalizacj  pora na pogawdk// pora na prac... Rozwizanie 4: ??? * Wydaje si, |e to du|o pracy. I to prawda. Zmiana reakcji do których jeste[my przyzwyczajeni i która stanowi mocny wzorzec zachowania jest bardzo trudna. Wymaga sporo wysiBku i wyobrazni, ale motywacj do tej pracy mog by oczekiwane (i wspólnie wypracowywane) zmiany. Ka|dy generalnie woli aby byBo lepiej, nie za[ gorzej! Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 10 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 ATLAS OSOBISTEJ ASERTYWNOZCI Na swoich trasach |yciowych spotykamy ludzi i spotykaj nas wydarzenia, |yjemy z ludzmi, wwirowani w wiele codziennych, |yciowych spraw. Jako ludzie dojrzali, odpowiedzialni peBnimy rozmaite funkcje i role |yciowe: rodziców, maB|onków, kolegów, przyjacióB, dzieci swoich rodziców, pracowników, szefów, klientów rozmaitych instytucji... W niektórych funkcjonujemy jak Gwiazdy, w innych jak SBabi Aktorzy. Wypisz role, które peBnisz w |yciu: W których rolach funkcjonujesz jak Gwiazda? A któr odgrywa Aktor SBaby? (zaznacz wedBug wBasnego kodu np. buzka z u[miechem lub bez u[miechu) Które obszary  role chciaBby[ polepszy? Czy kiedykolwiek o tym my[laBe[? Czy wydaje ci si to mo|liwe? Zapisz swoje pierwsze wra|enia: Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 11 TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006 DokBadniejsz map uzyskujemy w wyniku analizy relacji. Teraz zapisz swoje ukBady relacji (np. ja i starsze dziecko; ja i mama; ja i szef, ja i urzdnik w urzdzie podatkowym i tak dalej). Wpisz je w kolumn pierwsz. Do kolumny drugiej  wpisz metaforyczny opis realizacji roli (np. sierotka Marysia, wybuch wulkanu, dzidziunia) W kolumnie trzeciej wpisz podstawowe emocje, które si ujawniaj w tej sytuacji, w tej relacji ([cigawka pod tabel). Relacja Metaforyczny opis Podstawowe realizacji roli emocje Zcigawka ze stanów emocjonalnych: Zdenerwowanie, lk, chaos w gBowie, peBna dekoncentracja, obawa przed dezaprobat, o[mieszeniem, odrzuceniem, poczuciem zakBopotania, wstydu, rozczarowanie, gniew, w[ciekBo[, |al, bezsilno[, bezradno[, ch wycofania si i rezygnacja. reakcje fizjologiczne: czerwienienie si, pocenie, przyspieszone bicie serca, mikkie kolana, dr|enie rk, napicia mi[ni, duszno[ci, bóle gBowy Uff... zrób sobie przerw. A potem - zapraszam do cz[ci drugiej, gdzie omówione s dokBadnie obszary asertywno[ci. Zuzanna KpiDska mini kurs doskonalenia  Asertywno[ cz.1 str. 12

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Król Fijewska M Trening asertywności
2 Dynamika cz1
Mikrokontrolery ARM cz1
CZ1 roz 1 12
asertywnosc
asertywnosc
MATERIA Y POMOCNICZE do warsztatu asertywno ci 1 1
AVT2741 lewitacja magnetyczna cz1
EDW Gluszek Spawarka cz1
wyklad 4 nazwy cz1

więcej podobnych podstron