plik


ÿþDr Tadeusz Jedynak, Kurator okrgowy, Sd Okrgowy w SBupsku Rola kuratora w zabezpieczeniu dziecka w sytuacji kryzysowej i wykonaniu orzeczenia o przymusowym odebraniu dziecka w trybie 5986-13 k.p.c. Przedstawiony poni|ej sposób postpowania kuratora w sytuacji kryzysowej (przypadek I, rys. 1) oraz podczas wykonywania orzeczenia sdu o przymusowym odebraniu osoby podlegajcej wBadzy rodzicielskiej (przypadek II, rys. 2) zakBada speBnienie kilku warunków: - znaj zasad praworzdno[ci, w my[l której organy wBadzy publicznej dziaBaj na podstawie i w granicach prawa (art. 6 Konstytucji RP) oraz |e organy administracji publicznej dziaBaj na podstawie przepisów prawa (art. 6 K.p.a.). W praktyce oznacza ona, |e organy mog robi tylko to, na co im prawo zezwala. PaDstwo dziaBajc za po[rednictwem swoich organów nie mo|e w dowolny sposób traktowa swoich obywateli, nawet w ich najlepiej pojtym interesie, o ile wolno[ obywatela nie zostaBa ograniczona przepisem rangi ustawowej, za[ organ nie nabyB takiego uprawnienia przepisem tej samej rangi. - przedstawiciele poszczególnych sBu|b (a przynajmniej kuratorzy, pracownicy socjalni, policjanci) znaj swoje kompetencje, znaj kompetencje swoich partnerów (optymalnie kiedy znaj si osobi[cie), maj [wiadomo[ spoczywajcej na nich odpowiedzialno[ci za rozwizanie problemu; - s gotowi do wspóBpracy i skoncentrowani na poszukiwaniu najlepszego rozwizania problemu zgodnie z interesem dziecka i w ramach obowizujcego prawa; - zasady wspóBpracy i kanaBy informacyjne powinny zosta wypracowane zanim dojdzie do sytuacji kryzysowej. Koalicjanci powinni dokBadnie wiedzie jak zrealizowa zadanie, do kogo i w jaki sposób zwróci si po pomoc lub nawiza kontakt, jakiej pomocy mo|na oczekiwa. To co mo|liwe do przewidzenia nale|y omówi i ustali zanim zajdzie realna potrzeba wykonania zadania. Podczas interwencji nie ma miejsca i czasu na dywagacje i spory kompetencyjne, nie ma te| za wiele miejsca na improwizacje. I. Postpowanie w sytuacji kryzysowej w przypadku stwierdzenia przez kuratora sdowego faktu pozostawienia dziecka bez opieki lub którego |ycie lub zdrowie jest zagro|one (rys. 1) 1. W przypadku stwierdzenia podczas wykonywania czynno[ci sBu|bowych stanu zagro|enia zdrowia lub |ycia (np.: dziecko ofiara przemocy w rodzinie, dziecko, którego rodzice bdc w stanie upojenia alkoholowego, nie s w stanie sprawowa pieczy nad dzieckiem, itp.)  kurator winien wezwa policj. (art. 12 ust. o przeciwdziaBaniu przemocy w rodzinie - uppr). 2. W oczekiwaniu na przyjazd policji powinien rozezna sytuacj dziecka, w szczególno[ci czy w najbli|szym otoczeniu mieszkaj osoby spokrewnione z dzieckiem i zdolne do zapewniania mu opieki, do czasu wyja[nienia sytuacji dziecka (w przypadku podejrzenia stosowania przemocy wzgldem dziecka), a przynajmniej do czasu odzyskania przez rodziców zdolno[ci sprawowania opieki nad dzieckiem (w przypadku nadu|ywania alkoholu). Kurator nawizuje kontakt z osob wskazan przez organizatora rodzinnej pieczy zastpczej, (czyli najprawdopodobniej przez PCPR  por. art. 76 + 182 ust. 1 i 4), którego zadaniem byBoby wskazanie rodzinny zastpczej lub placówki, która mogBaby zapewni 1 dziecku opiek w sytuacji kryzysowej. Chodzi w tym wypadku o tak osob lub instytucj, do której kurator zwracaBby si poza godzinami urzdowania PCPR (np. po poBudniu i w dni wolne od pracy) i która mogBaby wskaza placówk najbli|sz miejsca interwencji, zdoln zapewni opiek nad dzieckiem. Takie rozwizania o charakterze  pogotowia dziaBajce po godzinach urzdowania PCPR i OPS i w dni wolne od pracy, funkcjonuj ju| w wielu miastach i gminach. Wydaje si wskazane, aby zespoBy interdyscyplinarne zadbaBy o stworzenie odpowiednich kanaBów komunikacyjnych na okoliczno[ sytuacji kryzysowych (por. art. 9b ust. 2 uppr). 3. Je|eli kurator stwierdza, |e dziecko wykazuje oznaki choroby lub posiada widoczne obra|enia wymagajce interwencji medycznej, kurator zawiadamia sBu|b medyczn, np. pogotowie ratunkowe. 4. Funkcjonariusze Policji prowadz dziaBania interwencyjne w celu zabezpieczenia dziecka (wg wBa[ciwych policji procedur interwencji) i dokonania niezbdnych ustaleD faktycznych (np. zbadanie stopnia st|enia alkoholu, badania alkomatem). Kurator przedstawia funkcjonariuszom dokonane ustalenia. W porozumieniu z Policj, kurator ustala optymalny sposób zabezpieczenia dziecka i podejmuje decyzj co do sposobu interwencji (np. oddanie pod opiek osoby spokrewnionej, umieszczenie w rodzinie zastpczej lub placówce opiekuDczo-wychowawczej) i udziela im pomocy, np. przy doprowadzeniu / dowiezieniu dziecka do placówki (przy przewo|eniu dzieci poni|ej lat 12 i poni|ej 150 cm wzrostu pojazdy policji wyBczone s z obowizku posiadania fotelika ochronnego, art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym, Dz.U.2005.108.908). W sytuacji, gdy interwencja dotyczy rodziców w stanie upojenia alkoholowego ma zastosowanie art. 23 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzezwo[ci i przeciwdziaBaniu Alk. 5. Policja wspólnie z kuratorem oddaj dziecko wskazanej przez przedstawiciela organizatora rodzinnej pieczy zastpczej, rodzinie zastpczej lub dyrektorowi placówki. Dzieci poni|ej 10 lat winny by doprowadzane do rodziny zastpczej peBnicej funkcj pogotowia (art. 58 ust. 1 pkt 2 ustawy o wspieraniu rodziny& ; rodzina zastpcza mo|e odmówi przyjcia starszych dzieci doprowadzonych przez Policj lub Stra| Graniczn - art. 58 ust. 2 pkt 2 ustawy o wspieraniu rodziny& ). Dzieci powy|ej 10 lat i rodzeDstwa winny by doprowadzane do placówki opiekuDczo-wychowawczej typu interwencyjnego (art. 103 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy o wspieraniu rodziny). Z brzmienia art. 103 ust. 9 ustawy o wspieraniu rodziny& mo|na wnosi, |e do placówki mog by doprowadzane tak|e dzieci poni|ej 10 roku |ycia, w takich wypadkach dziecko zostaje niezwBocznie umieszczone w jednej z form rodzinnej pieczy zastpczej. Do placówki nie mo|e by doprowadzony nieletni w trakcie  ucieczki z ZP, SdN czy MOW (art. 103 ust. 4 ustawy o wspieraniu rodziny& ). 6. Policja postpuje dalej wedBug procedury NK okre[lonej w rozporzdzeniu RM z dnia 13.09.2011 r. w sprawie procedury  Niebieskie Karty & (Dz.U.2011.209.1245), wypeBnia formularz NK-A, przekazuje go do przewodniczcego ZespoBu Interdyscyplinarnego, uczestniczy w pracach tego ZespoBu i powoBanej w tym celu grupy roboczej (art. 9a-9d Ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziaBaniu przemocy w rodzinie, Dz.U.2005.180.1493 z pózn. zm.). 7. Kurator sporzdza informacj dla sdu na temat zastanej sytuacji, dokonanych ustaleD podjtych dziaBaD w celu zabezpieczenia dziecka. Ponadto wBcza si w prace zespoBu interdyscyplinarnego i grupy roboczej (dziaBania kuratora miaBy miejsce w zwizku z wykonywaniem przez niego czynno[ci sBu|bowych, a wic w odniesieniu do podopiecznych kuratora, co powoduje, |e nie tylko mo|e, ale powinien bra udziaB w pracy grupy roboczej i zespoBu interdyscyplinarnego). 8. Sd rozwa|y zasadno[ wszczcia nowego postpowania w celu wyja[nienia sytuacji rodzinnej i opiekuDczej dziecka (art. 570 kpc). W tym celu mo|e midzy innymi zleci kuratorowi sdowemu przeprowadzenie wywiadu [rodowiskowego (art. 5701 kpc), ewentualnie za|da informacji od przewodniczcego zespoBu interdyscyplinarnego. 2 II. Postpowanie w sytuacji wykonania postanowienia sdu dotyczcego umieszczenia maBoletniego w rodzinie zastpczej lub placówce opiekuDczo- wychowawczej. (rys. 2) 1. Po prawomocnie zakoDczonym postpowaniu, sd (na podstawie art. 109 §4) zawiadamia PCPR wBa[ciwy ze wzgldu na miejsce zamieszkania dziecka, zwraca si (w my[l § 267.1 rusp) o wydanie skierowania do odpowiedniej instytucji pieczy zastpczej (rodziny zastpczej lub placówki opiekuDczo-wychowawczej) oraz zobowizuje PCPR do udzielania wBa[ciwej pomocy dziecku i rodzinie, do informowania sdu o udzielonej pomocy oraz do wspóBpracy z kuratorem. 2. Organizator rodzinnej pieczy zastpczej (w praktyce pewnie PCPR) zgodnie z orzeczeniem sdu wskazuje odpowiedni instytucj, a równocze[nie podejmuje wspóBprac z rodzin, midzy innymi w celu przygotowania rodziny do wyj[cia z kryzysu, podtrzymania kontaktu z dzieckiem w instytucji pieczy zastpczej i docelowo powrotu dziecka do rodziny. 3. Po otrzymaniu skierowania sd poleca rodzicom oddanie dziecka instytucji pieczy zastpczej i okre[la termin wykonania tego obowizku. Rodzice mog zwróci si do OPS i PCPR o udzielenie niezbdnej pomocy dla wykonania polecenia sdu. Takie dziaBanie byBoby zgodne z  podstawowym zaBo|eniem postpowania o odebranie osoby podlegajcej wBadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek [jakim] jest dobrowolne oddanie tej osoby uprawnionemu przez zobowizanego (J. JagieBa, s. 248, 252). Je|eli jednak, z przebiegu postpowania sdowego wynika, |e rodzice dobrowolnie nie wydaj dziecka wskazanej instytucji, sd zleci kuratorowi przymusowe odebranie dziecka (art. 5986 k.p.c.). 4. Po otrzymaniu postanowienia w sprawie przymusowego odebrania zawodowy kurator rodzinny (por. H. Haak, s. 365) podejmuje dziaBania: ustala termin i miejsce odebrania osoby podlegajcej wBadzy rodzicielskiej, powiadamia o tych ustaleniach przedstawiciela instytucji uprawnionej (wg uprzednich ustaleD: przedstawicielowi PCPR, rodziny zastpczej lub placówki opiekuDczo-wychowawczej), któremu odda dziecko odebrane rodzicom lub opiekunom (zobowizanemu). Niestawiennictwo przedstawiciela instytucji uprawnionej na miejscu wykonywania czynno[ci w terminie okre[lonym przez sd spowoduje niewykonanie orzeczenia sdu. Kurator powiadamia o przyczynie niewykonania orzeczenia wBa[ciwy sd (art. 59811§2 k.p.c.) i prokuratora (art. 59811§1 k.p.c.). Powiadomi równie| o takim zdarzeniu jednostki nadrzdne tych organów i instytucji (§ 5 ust. 6 rozporzdzenia MS z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegóBowego sposobu wykonywania uprawnieD i obowizków kuratorów sdowych). Kurator wyznaczy nastpny termin wykonania orzeczenia i powtórzy caB procedur 5. Je|eli kurator napotyka na przeszkody w wykonaniu przymusowego odebrania osoby podlegajcej wBadzy rodzicielskiej napotyka na przeszkody np. wskutek ukrycia tej osoby lub innych czynno[ci podjtej w celu udaremnienia wykonania orzeczenia, np. nie wpuszcza kuratora do mieszkania  kurator zawiadomi prokuratora (art. 59811 §1 k.p.c.). 6. Je|eli rodzice (opiekunowie, zobowizani) odmawiaj ujawnienia miejsca pobytu dziecka, kurator zBo|y wniosek do sdu o zarzdzenie przymusowego sprowadzenia tych osób w celu zBo|enia przez nie o[wiadczenia o miejscu pobytu dziecka (art. 59811 §2 k.p.c.). 7. W zale|no[ci od sytuacji kurator za|da pomocy organu pomocy spoBecznej lub innej instytucji opiekuDczej (art. 59812§1 k.p.c.). 3 Mo|e tak|e za|da pomocy policji, której obowizkiem jest ochrona osoby kuratora i innych osób uczestniczcych w wykonaniu czynno[ci, w szczególno[ci osoby odbieranej (art. 59810 k.p.c.). W razie potrzeby kurator mo|e poleci policji usunicie osób przeszkadzajcych w wykonaniu orzeczenia (art. 59811§3 kpc). Do |dania stosownej pomocy przy wykonywaniu czynno[ci sBu|bowych uprawnia kuratora tak|e art. 9 ust. 5 ustawy z 27 lipca 2001 roku o kuratorach sdowych. 8. Je|eli wskutek wykonania orzeczenia dobro dziecka mogBoby dozna powa|nego uszczerbku (np. grozba okaleczenia lub zamach na |ycie dziecka lub osoby uprawnionej, grozba samookaleczenia lub samobójstwa osoby, u której dziecko przebywa), kurator czasowo wstrzyma si z wykonaniem orzeczenia, chyba |e wstrzymanie wykonania stwarza powa|niejsze zagro|enie dla dziecka. Kiedy zagro|enie ustanie kurator ponownie przystpi do wykonania orzeczenia. Decyzj w sprawie odstpienia podejmuje kurator! (nie sd, nie sdzia, nie prokurator, nie pracownik socjalny czy policjant albo psycholog, ale wyBcznie kurator) 9. Przekazanie osoby podlegajcej wBadzy rodzicielskiej uprawnionemu koDczy czynno[ przymusowego wykonania orzeczenia przez kuratora sdowego. Dalsze czynno[ci, a co za tym idzie odpowiedzialno[ za dziecko i jego umieszczenie w placówce, spoczywaj na uprawnionych: organach PCPR, placówce lub rodzinie zastpczej. Na ich pro[b kurator sdowy mo|e uczestniczy w odwiezieniu dziecka do placówki, na zasadzie wspóBpracy z PCPR, o której mowa w art. 109 §4 kro. III. Postpowanie w sytuacji kryzysowej   perspektywa obywatelska (rys. 3) 1. Wszyscy obywatele posiadaj moralny obowizek pomocy osobie w potrzebie, w szczególno[ci maBoletnim dzieciom pozostawionym bez opieki, porzuconym, których |ycie lub zdrowie jest zagro|one. Wynika on z zasad etycznych stanowicych fundament spoBeczeDstwa, w szczególno[ci z zasady solidarno[ci. 2. Stwierdzajc porzucenie dziecka lub pozostawienie go bez opieki, osoba fizyczna powinna odpowiednio zabezpieczy dziecko, tzn. odda je najbli|szym krewnym, o ile ich zna. Je|eli nie ma takiej mo|liwo[ci to powinien doprowadzi dziecko do najbli|szej placówki zajmujcej si opiek lub wychowaniem: do szkoBy, przychodni zdrowia, itp., wzgldnie wezwa pomocy policji, stra|y gminnej lub, je[li wymaga tego sytuacja, pogotowia ratunkowego. Wymienione instytucje s zobowizane do udzielenia niezbdnej pomocy i zabezpieczenia dziecka. 3. Ka|dy ma obowizek powiadomi sd opiekuDczy o faktach uzasadniajcych wszczcie sprawy z urzdu (art. 572 kpc), a takimi s z pewno[ci pozostawienie dziecka bez opieki. 4. Sd z urzdu wszczyna postpowanie majce doprowadzi do wyja[nienia sytuacji rodzinnej i opiekuDczej dziecka (art. 570 kpc). W tym celu midzy innymi zleci kuratorowi sdowemu przeprowadzenie wywiadu [rodowiskowego (art. 5701 kpc). 4

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Procedury postępowania kuratora w sytuacji kryzysowej
rola kuratora sadowego w resocjalizacji nieletnich
Rola alkoholu w życiu dziecka dorastającego oraz postawa rodziców wobec problemu alkoholowego wsród
Choroby zakaźne w sytuacjach kryzysowych Klęski żywiołowe
Sytuacje kryzysowe
Scenariusz zajęć z zakresu Pierwszej pomocy przedlekarskiej i ratownictwa w sytuacjach kryzysowych
Komunikacja w Sytuacji Kryzysowej
Bezpieczeństwo państwa sytuacja kryzysowa
ZarzÄ…dzanie w sytuacjach kryzysowych studium przypadku
Młodzież w sytuacji kryzysu
Współpraca PSP z administracją państwową w sytuacjach kryzysowych D Marczyński KG PSP
2008 sytuacja kryzysowa wartości progoweWSO
2008 sytuacja kryzysowa wartości progoweWSO
Rola rodziców w życiu dziecka

więcej podobnych podstron