plik


ÿþPRZEWIETRZANIE KAPELUSZA DBug publiczny Cigle sByszymy: Nie sta nas na to, zabraknie pienidzy. Czy rzeczywi[cie  trzeba ogranicza wydatki paDstwa, aby zmniejsza dBug publiczny"? Zwietnie wyksztaBceni ludzie zawodowo zajmujcy si zamulaniem naszych umysBów czsto przywoBuj przykBad gospodarstwa domowego. Tak te| mówi o zadBu|aniu paDstwa. Wmawia si nam na przykBad, |e aby ograniczy powikszanie si dBugu publicznego, nale|y ograniczy wydatki paDstwa. W ten sposób chce si nas przekona, |e paDstwa nie sta na wydatki skierowane na realizacj naszych potrzeb, takich jak np. edukacja, budowa mieszkaD, transport publiczny czy ochrona [rodowiska. No bo w ekonomii jest niby  jak w rodzinie . Kiedy jest za maBo kasy, trzeba oszczdza na przyjemno[ciach! Ale czy rzeczywi[cie tak jest? W rodzinie (no - takiej modelowej) przychody, podobnie jak dBugi, traktowane s jako wspólne - rodzinnie uspoBecznione. Natomiast w neoliberalnej makroekonomii ju| tak nie jest. Zyski (minus podatki) s dla elit, czyli dla tych, którzy si do nich dorwali, natomiast dBugi tych elit w efekcie... najcz[ciej spBacamy wszyscy. Tymczasem nierówno[ci, niech do demokracji i zwyczajne ludzkie wkurzenie - rosn! Kto[ spyta: co zBego jest w po|yczaniu? Niektórzy mówi, |e po|ycza jest kiepsko, bo po|yczasz cudze, a oddawa musisz swoje. Ludzie biznesu uwa|aj, |e po|yczanie jest [wietne, bo pienidzy nigdy nie nale|y  robi , u|ywajc wBasnych zasobów. Do tego trzeba u|ywa zawsze tych po|yczonych, a po|ycza mo|na tylko wtedy, je[li ma si dobry plan, dziki któremu na tych po|yczkach da si zarobi. Ale wiemy przecie|, |e miliardy ludzi na [wiecie po|yczaj, |eby po prostu prze|y. W rodzinie wiemy, na co wydali[my po|yczone pienidze. Gdy jednak mówi si o dBugu publicznym, to najcz[ciej nikt nam nie mówi, na co konkretnie paDstwo wydaBo te po|yczone pienidze. Zawsze warto wiedzie, czy paDstwo zapo|yczyBo si na nowe technologie, pomoc spoBeczn czy uposa|enie pracowników, czy te| mo|e na szampana i o[miomiczki... Bo to przecie| ró|nica brzemienna w ekonomiczne skutki. ZupeBnie inaczej w sensie spoBecznym dziaBaj wydatki, które pochodz z po|yczki, je[li przeznaczone s na rozwój spoBeczny i jego dobrostan - tak jak rodzinna inwestycja we wBasny biznes albo edukacj dzieci, a inaczej te, które maksymalizuj dochody elit. Te pierwsze wspieraj faktyczny rozwój paDstwa (rodziny), te drugie - umacniaj tylko [wiat kapitaBu. Mówic o powikszajcym si dBugu publicznym, przekonuj nas, |e powinni[my zaciska pasa, Nie mówi nam jednak, |e w makroekonomii na powikszanie czy zmniejszanie dBugu publicznego dziaBa wiele czynników wa|niejszych ni| cicie kosztów. Jednym z tych czynników jest stopa procentowa. W warunkach recesji lub powolnego rozwoju gospodarczego mo|e si okaza, |e im jest ona wy|sza, tym tempo powikszania si dBugu publicznego bdzie wiksze. Ten mechanizm spowodowaB na przykBad gwaBtowne powikszenie si dBugu publicznego w poBowie lat 80. Wtedy byB to skutek neoliberalnej polityki gospodarczej Ronalda Reagana i Margaret Thatcher. No a ci specjali[ci od zamulania umysBów nie chc nam mówi najwa|niejszego: |e w makroekonomii w krótkim okresie w zasadzie ka|de zwikszajce popyt wydatki publiczne wpBywaj na umocnienie si trendów wzrostowych w gospodarce lub ograniczaj skal recesji. Dzieje si tak dlatego, |e dodatkowe pienidze na rynku zwikszaj popyt i powoduj wzrost gospodarczy. A w dBu|szym okresie sensowne prorozwojowe wydatki publiczne pobudzaj i stabilizuj wzrost gospodarczy. Faktycznie, je[li po|yczamy, to warto wiedzie, na co wydajemy. Warto wydawa na inwestowanie w usBugi i produkcj, ale przede wszystkim warto inwestowa w ludzi. Obywatele, szczególnie niezamo|ni, jako konsumenci powoduj szybk rotacj pienidza. W ten sposób dobrze wykorzystuj skierowane do nich [rodki finansowe dla dobra caBej gospodarki. A zatem zwikszenie przez paDstwo wydatków publicznych nie tylko nie musi powodowa powikszenia dBugu publicznego, ale mo|e nawet, powodujc wzrost gospodarczy, przyczynia si do jego redukcji, Mo|na na przykBad sBusznie krytykowa pisowski program 500+ za populizm (nietrafne i nie zawsz sprawiedliwe nakierowanie przeznaczonych naD [rodków), ale nie mo|na zaliczy go do mechanizmów automatycznie powikszajcych dBug publiczny. Ale s tacy, którzy nie chc, aby Polska byBa fair. Anna Grodzka redakcja@tygodnikfaktycznie.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 Dlug publiczny panstwa i jst
DÅ‚ug publiczny
Finanse DÅ‚ug publiczny
Finanse DÅ‚ug publiczny
26 IV Państwowy dług publiczny
Wyklad 4 Budzet, deficyt, dlug publiczny
WT, nawierzchnie asfaltowe na drogach publicznych 2
USTAWA z dnia 21 marca 1985 r o drogach publicznych
Ekonomia sektora publicznego 2010
podejmowanie przeds przestrzen publicz

więcej podobnych podstron