8122750337

Publikacja wraz ze Słownikiem homonimów leksemowych języka rosyjskiego z polskimi ekwiwalentami tłumaczeniowymi stanowi całościowe opracowanie zjawiska homonimii, ujawniającej się w systemie języka rosyjskiego - w wymiarze synchronicznym i diachronicznym. Jest cennym źródłem wiedzy dla rusycystów - studentów, badaczy, translatoryków.

4.3. Przypadkowe i nieprzypadkowe wędrówki leksemów

Monografia Przypadkowe i nieprzypadkowe wędrówki leksemów rozwija problematykę badań nad zjawiskiem wieloznaczności, prowadzonych na materiale leksykalnym języków blisko spokrewnionych: polskiego, rosyjskiego oraz genetycznie odmiennego - fińskiego. Przebadałam i opisałam szereg mechanizmów rządzących powstawaniem wieloznaczności/homonimii leksemowej, zgromadziłam obszerny materiał leksykalny, pozwalający śledzić to zjawisko w wymiarze międzyjęzykowym, a nawet językotwórczym. Podkreśliłam proces zapożyczania leksemów, odbywający się drogą incydentalnych i systemowych transferów. Zaprezentowałam go w kategoriach metafory podróży ludzi i języków, demonstrując w jego ramach formalne i semantyczne mechanizmy adaptacji zapożyczeń.

We wprowadzeniu zawarłam informację o stanie oraz ukierunkowaniu badań nad transferem leksyki do języka polskiego z języków ościennych i innych, m.in. kontaktów i wpływów językowych, mechanizmów zapożyczania, etymologizacji zapożyczeń, chronologii i geografii zapożyczeń leksykalnych i słowotwórczych, internacjonalizacji leksyki ogólnej i specjalistycznej, a także zapożyczeń pochodzących z poszczególnych języków indoeuropejskich i nieindoeuropejskich. Informacje o stanie badań w wymienionych obszarach problemowych połączyłam z odesłaniami bibliograficznymi, które mogą stanowić cenne wsparcie dla młodych badaczy. W pracy przyjęłam założenia, iż homonimia jest przejawem uniwersaliów językowych oraz efektem formowania europejskiej ligi językowej.

W rozdziale I pt. Wędrują ludzie a słowa wraz z nimi zaprezentowałam historyczno-kulturowe uwarunkowania transferu leksykalnego, stanowiący nieodłączny element kontaktów handlowych, kulturowych, oddziaływanie religijne, a także sytuacje opresyjne, prowadzące do powstawania substratu i superstratu. Wskazałam charakterystyczne procesy towarzyszące transferowi leksyki lub będące jego pochodną, takie jak pidginizacja i kreolizacja systemów językowych oraz powstawanie bilingwizmu.

W podrozdziale Język jako towar wymienny skoncentrowałam się m.in. na porównaniu historycznego kontekstu zmian w sferze zapożyczeń leksykalnych w języku fińskim na

13