11424

„zbiorowość żyjqca na wspólnym terytorium, złączona wymianą towarów i przymierzem zaczepno -obronnym nie tworzyłoby jeszcze państwa, gdyby nie zespalało jej wspólne dążenie do cnoty"

różnorodność i komplementarność części

przedsocjologiczne koncepcje społeczeństwa i życia społecznego

N. Machiavelli, autor „Księcia" (XVI w.) zajmując się problemem władzy i urządzenia państwa kładzie akcent nie na to „jak być powinno" - co jest charakterystyczne choćby dla wspomnianych myślicieli średniowiecznych, ale „co zrobić by osiągnąć zamierzony cer.

W okresie nowożytnym interesującą grupą koncepcji, które mają quasi-socjologiczny charakter były utopie społeczne. Jedną z najciekawszych stworzył Thomas Morę (Morus) w XVI wieku.

Wyspa Utopia to miejsce gdzie Morus umieścił wyimaginowane społeczeństwo. Najważniejsza myśl: surowe prawo i jego rygorystyczne stosowanie nie są w stanie usunąć istniejącego zła, jeżeli warunki społeczne, które rodzą zło pozostają niezmienione.

Społeczne warunki życia wypaczają

naturę człowieka.

Wiedza przedsocjologiczna, a socjologia

Od współczesnej, stricte socjologicznej perspektywy tę przedsocjologiczną refleksję teoretyczną odróżniają trzy istotne cechy - wyróżniki współczesnych standardów naukowych:

S normatywny i finalistyczny punkt widzenia - znacznie bardziej autorów interesowało to jak być powinno, niż to jak jest

Współczesna socjologia nie jest nauką normatywną - ma charakter opisowy: nie rozważamy jak być powinno (a przynajmniej nie ma to charakteru pierwszoplanowego), tylko jak jest.

* woluntaryzm - z jednej strony wiara we wszechmoc władcy, z drugiej strony przekonanie, że skoro ludzie są obdarzeni wolną wolą i każdy może robić co chce, to rzeczywistość jest nieprzewidywalna

S koncentracja uwagi na państwie i władzy - nie było znane pojęcie społeczeństwa, jako czegoś innego niż państwo.

Oddzielenie porządku społecznego od politycznego było istotnym krokiem w stronę rozwoju wiedzy naukowej o procesach i zjawiskach zachodzących w zbiorowościach społecznych.

Wątek drugi: myślenie potoczne, a socjologia

s Równocześnie z refleksją naukową, filozoficzną ludzie praktykowali tzw. wiedzę potoczną na temat życia społecznego.

Każdy z nas jest w pewnym sensie „spontanicznym", „domorosłym" socjologiem, kiedy mówimy na przykład: