11443

Rys. 2. Nadzór

NADZÓR

akcjonariusze

rada spółki

kierownictwo

Źródło: S. Rudolf, Nadzór właścicielki u- spółkach prawa handlowego, PWN, Warszawa 1999, s.10.

Procesy składające się na nadzór korporacyjny trudno objąć za pomocą jednej platformy teoretycznej. Nadzór korporacyjny jest obszarem interdyscyplinarnym, obejmującym takie dziedziny wiedzy jak ekonomię, naukę o zarządzaniu, prawo, finanse, rachunkowość, psychologię, socjologię czy politykę.

Powszechnie pojęcie nadzoru utożsamiane jest z pojęciem kontroli. Jednakże Kodeks spółek handlowych różnicuje te terminy¹:

>    Każdemu wspólnikowi przyznając prawo kontroli obejmującej przeglądanie ksiąg i dokumentów, indywidualne sporządzanie ksiąg i dokumentów, indywidualne sporządzanie bilansu na własne potrzeby, żądanie wyjaśnień od zarządu;

>    Radom nadzorczym zaś - prawo nadzoru, które obejmuje ponadto możliwość żądanie sprawozdań i wyjaśnień od pracowników przedsiębiorstwa spółki oraz dokonywania rewizji majątku, a przede wszystkim badanie bilansu, rachunku zysków i strat oraz sprawozdań zarządu, a także wniosków co do podziału zysku i pokrycia strat.

Przepisy prawa handlowego kładą nacisk na konieczność sprawowania kontroli nie tylko w ujęciu rachunkowym, ale również merytorycznym, czyli w aspekcie celowości i racjonalności gospodarki, co jest atrybutem nadzoru. Kompetencje kontrolne nie zastępują instytucji nadzoru, lecz są środkiem do jego realizacji. Nadzór można określić jako działania korygujące, które są następstwem nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli.

Oznacza to, że nadzór nie może być zawężony do kontroli, a kontrola nei może zastępować nadzoru².

Przez nadzór sprawowany przez rady nadzorcze w spółkach kapitałowych należy rozumieć usprawnienie tych rad nie tylko do korygowania i decyzyjności w zakresie

1

Kodeks spółek handlowych

2

A. Herdan, m.M. Stuss, J. Krasodomska, Audyt wewnętrzny jako narzędzie wspomagające efektywny nadzór korporacyjny w spółkach akcyjnych, op. cit., s.13.