11505

świecie hellenistycznym. Władcy tamtego okresu dysponowali ogromnymi bogactwami, a ich dwory charakteryzowały się niespotykanym wcześniej w obszarze greckiej kultury przepychem. Państwa hellenistyczne uległy w II wieku p.n.e. Partom, którzy zajęli tereny Afganistanu, Persji i Mezopotamii oraz Rzymowi, który opanował całą resztę hellenistycznego świata. Ostatnim hellenistycznym krajem był Egipt włączony do imperium rzymskiego w roku 30 p.n.e.

Warto w tym momencie wyjaśnić różnice między dwoma pojęciami, a mianowicie między kulturą helleńską a kulturą hellenistyczną. Kultura helleńska to kultura czysto grecka, trwała do ok. 330 roku p.n.e. Kultura hellenistyczna natomiast to kultura ukształtowana po podbojach Aleksandra Wielkiego - była mieszaniną kultury greckiej z kulturami krajów wschodnich podbijanych przez Aleksandra.

W epoce hellenistycznej rozkwitła nauka, a centrami naukowymi stały się przede wszystkim dwory królewskie w Aleksandrii i Pergamonie. Najbardziej twórczym i owocnym (w przełomowe odkrycia) wiekiem był III w p.n.e. Później nastąpił zmierzch i stopniowy upadek starożytnej nauki. Do najwybitniejszych uczonych epoki hellenistycznej należą:    Euklides,

Archimedes, Eratostenes, Erasistratos. Jeśli chodzi o filozofię, warto zwrócić uwagę na cztery nurty, które wyłoniły się w tym okresie:

1.    Stoicyzm: założycielami byli Zenon z Kition na Cyprze (ok. 335-ok. 263 p.n.e.), Chryzypp z Cylicji (280-207 p.n.e.) i Kleantes z Azji Mniejszej (331-232 p.n.e.). W rozważaniach stoików dominowała problematyka egzystencjalna. Twierdzili, że prawdziwa wolność to wolność od pożądań i emocji. Ideałem człowieka był dla nich mędrzec, który potrafi spokojnie znosić swój los.

2.    Epikureizm: Założycielem tej szkoły był Epikur (341-269 p.n.e.), pochodził z Samos, działał w Atenach. Epikur głosił, iż warunkiem szczęścia jest brak cierpień i niepokojów oraz wewnętrzny spokój, a środkiem prowadzącym do osiągnięcia tego celu jest ograniczanie potrzeb.

3.    Sceptycyzm: Mistrzem sceptyków był Karneades z Cyreny (ok. 213-129 p.n.e.), twierdzący, iż każda wiedza ma charakter względny. Jego zdaniem wrażenia zmysłowe dotyczące świata zewnętrznego są często złudne, mylące. Najbezpieczniejsza jest więc postawa ciągłego wątpienia.

4.    Cynizm:    Najwybitniejszym przedstawicielem szkoły cyników był

Diogenes z Synopy (ok. 413 p.n.e.-ok. 323 p.n.e.). Prowadził życie żebraka, zdobył sławę głośnym potępianiem hipokryzji i pozorów. Znana