• Bariery wejścia na rynek. Silna etyka zawodowa oparta na wartościach; uczciwość, dążenie do doskonałości, jakość, współpraca.
II Generacja - zarządzanie przez polecenia (Taylor)
• Rewolucja przemysłowa, industrializacja, produkcja masowa. Silny instynkt wzrostu, dążenie do pomnażania zysków.
• Właściciel - specjalista kieruje siłą najemną Zerwane relacje oparte na wiedzy i zaufania Najemna siła robocza bez kwalifikacji, podział procesu na proste czynności. Rozbudowa aparatu kontroli.
• Gwałtowny wzrost produkcji Nadwyżka popyni nad podażą minimalizowanie problemu jakości
• Założenie: „jedynym motywem podejmowania wysiłku przez pracownika jest chęć zdobycia środków niezbędnych do przeżycia".
• Konflikty i napięcia społeczne.
III Generacja - zarządzanie przez wyniki (współzawodnictwo)
• Tendencja do wzrostu wymagań konsumentów, wykształcana i świadoma siła robocza.
• Kierowanie przez wynajętych specjalistów (nie przez właściciela).
• Podział przedsiębiorstwa na działy. Nacisk na poprawę krótkookresowych wyników.
• Brak współpracy, nieufność, nagradzanie bieżących wyników, brak wykorzystania efektu synergii, demoralizacja i liczne absurdalne wypatrzenia.
IV Generacja zarządzanie przez jakość (doskonalenie procesów)
• Zarządzanie systemowe
• Obsesja na tle zmienności
• Nastawienie na klienta
• Rozwijanie zdolności organizacji do ciągłego doskonalenia procesów przy powszechnym uczestnictwie pracowników
• Procesy samouczenia się i zarządzania wiedzą
Zarządzanie przez wyniki (Management by Results) nadal dominuje w zachodniej kulturze korporacyjnej, jednak nieco złagodzonej przez elementy przynależne czwartej generacji.
Zarządzanie przez polecenia (Taylor) nadal jest podstawą produkcji masowej (taśma produkcyjna) z wykorzystaniem zaangażowania i wiedzy pracowników.
Zarządzanie przez naśladownictwo (rzemiosło) istnieje nadal, jednak ograniczony jest jego obszar i wykorzystywane są w nim także inne metody pozyskiwania wiedzy i umiejętności.
Zarządzanie jakością to nowy rodzaj wszechstronnego, zbiorowego wysiłku w celu ciągłego doskonalenia organizacji we wszystkich sferach jej działalności.
Jeszcze do niedawna z pojęciem jakości wiązano brak wad i usterek w produkcie lub brak zażaleń na wykonaną usługę, co wiązało się głównie z kontrolą jakości
Kontrola jakości odnosi się do stwierdzenia czy coś jest dobre czy złe. Zarządzanie jakością - to profilaktyka i zapobieganie a nie ocena i selekcja.
Mnogość terminu „jakość” wynika między innymi z faktu, iż jego problemami zajmują się badacze różnych dziedzin wiedzy, postrzegając go przez pryzmat własnych specjalności i potrzeb. Można, zatem wyróżnić próby zdefiniowania jakości z punktu widzenia :
• prawnego, jako postrzeganie określonych odpowiednimi przepisami norm jakościowych,
• socjologicznego, jako ustosunkowanie się użytkowników do właściwości wyrobu,
• humanistycznego, jako kształtowanie warunków życia sprzyjających wzrostowi poziomu kultury i ochrony środowiska,
• technicznego, w rozumieniu preferowania określonych właściwości, które należy nadać wyrobom, by wykazywały optymalna funkcjonalność.
• ekonomicznego, w sensie kosztów związanych z zakupem (w tym dostawą), użytkownikiem (w tym serwisie) oraz utylizacją wyrobu.
Europejskiej Organizacji ds. Jakości (European Organization for Quality)
„Jakość wyrobu jest stopniem spełnienia przezeń wymagań odbiorcy. W każdym wyrobie (w tym usłudze) jakość jest kombinacją jakości typu i jakości wykonania. ”
2