11850

Zespól sakralny w Grodzisku

Kościół i pustelnia W. Salomei w Grodzisku - pierwsze wzmianki o tym miejscu pochodzą z pocz. XIII w., z okresu walk o opiekę nad małoletnim Bolesławem Wstydliwym, a tym samym o tron krakowski między księciem wrocławskim Henrykiem Brodatym a księciem mazowieckim - Konradem Wg Jana Długosza i niektóiych późniejszych historyków gród obronny, który miał zabezpieczać Kraków wzniósł tutaj Henryk Brodaty. Bolesław Wstydliwy objął w 1243 r. panowanie nad dzielnicą krakowską (senioralną), a kilkanaście lat później nadał Grodzisko wraz z przyległymi wioskami i późniejszą Skałą swej siostrze Salomei., która po śmierci męża, króla Halicza - Kolomana, wstąpiła w 1252 r. do klasztoru Klarysek i w 1262 r. przeniosła się tu z Zawichostu wraz z zakonem W 1320 r. Władysław Łokietek przeniósł klaryski do Krakowa i osadził je przy kościele św. Andrzeja.

Grodzisko pozostało własnością klasztoru Klarysek aż do XIX w.

Obecnie w miejscu tym znajduje się utrzymany w stylu manierystycznym zespół architektoniczno-rzeźbiarski wzniesiony w latach 1677-1691. W jego skład wchodzi kościół p.w. Wniebowzięcia NMP i bł. Salomei, dom prebendarza, domki modlitwy i pustelnia. Kościół utrzymany jest w stylu barokowym. Zewnętrzna prostokątna bryła zbliżona jest do budowli romańskiej, której resztki tkwią głębiej. Przestrzenne wnętrze, sklepione kolebkowo z lunetami i dekoracją kasetonową wykonaną w stiuku zdradza przynależność do renesansu. Ołtarz główny, trójosiowy, wykonany z marmuru, wypełniający całą zach. ścianę prezbiterium aż po sklepienie, pochodzi z innego kościoła. Nad jego belkowaniem znajduje się obraz Koronacji NMP. Górna część okrągłej wieży kościoła, spalona w 1939 r., została odbudowana w latach 60.

Rzeźba słonia w Grodzisku

Do zewnętrznej zachodniej ściany prezbiterium przylega murowana "Grota Ogrodu Getsemańskiego". Przed kościołem od strony wsch. stoi dom prebendarza pochodzący z końca XVII w., w 1. 1984-85 częściowo przebudowany i odnowiony. Całość otacza mur zbudowany z cegły i wapienia, w którym znajduje się brama o wykroju półkolistym i trzy mniejsze - wszystkie o formach