11852

kosodrzewiny. Piętro hal to łąki wysokogórskie z zadziwiająco bogatą roślinnością alpejską. Można tli spotkać wiele gatunków goryczek, goździki, sasankę i szarotkę. Piętro turni zadziwia tym, że i tam można znaleźć zaskakująco dużo roślin, zwykle bardzo niewielkich i rosnących w kępach "przycupniętych" między skałami (np. lepnica bezłodygowa, skalnica tatrzańska). Z tatrzańskich ssaków warto wymienić kozicę, świstaka (które wytworzyły w Tatrach podgatunki: kozicę tatrzańską i świstaka tatrzańskiego), a w niższych partiach jelenia, sarnę, rysia i łasicę oraz niedźwiedzia brunatnego. Wśród ptaków króluje orzeł przedni, charakterystyczny jest też pomurnik, gniazdujący w wyższych partiach gór. Można go rozpoznać po czerwonych skrzydłach i niezwykłych zdolnościach wspinaczkowych.

Geologia i geomorfologia

Park obejmuje najmłodsze, najwyższe i jedyne w Polsce góry typu alpejskiego, które cliarakteryzują sie urozmaicona rzeźba terenu z deniwelacjami do 1700 m. Obecny wygląd Tatry zawdzięczają głównie zlodowaceniu w plejstocenie. W okresie ostatnich 500 - 10 tys. lat powstawały tam i znikały lodowce. Najwyższym szczytem polskiej części Tatr i parku sa Rysy (2499 m npm). W Tatrach występują dwie odrębne części. TPN Tatiy Wysokie zbudowane sa ze skal krystalicznych Krajobraz ich cechują charakterystyczne formy polodowcowe ostre szczyty i granie oraz liczne kotły zajęte w większości przez jeziora. Tatiy Zachodnie budują skały krystaliczne i osadowe. Krajobraz ich składa sie m.in. z licznych malowniczych dolin z ostancowymi formami skalnymi. Na terenie parku w Tatrach znajduje sie ok. 650 jaskiń, z których najdłuższym i najgłębszym jest system jaskiń Wielka?niezna -Wielka Litworowa (długość korytarzy 18000 m, głębokość 814 m). Dla mchu turystycznego udostępnionych jest 6 jaskiń.

Fauna i Flora

Świstak alpejski

Zarówno faunę jak i florę Tatr charakteryzuje duża liczba endemitów, i to nie tylko zachodniokarpackich, czy karpackich, ale nawet tatrzańskich, to znaczy występujących wyłącznie w Tatrach. Świstak tatrzański stanowi podgatunek świstaka alpejskiego. Przez pewien czas groziło mu wyginięcie, do czego przyczynił się góralski przesąd, że jego sadło jest panaceum na różne choroby. Bogata jest endemiczna fauna bezkręgowców (np. Allogamus starmachi). Z endemitów roślinnych warto wymienić trawy, a mianowicie kostrzewę tatrzańską, kostrzewę bezostną i karpacką oraz boimkę dwurzędową, a także rośliny kwiatowe: urdzik karpacki i szafran spiski, zwany też krokusem, który wiosną pokrywa fioletowym dywanem rozległe połacie niektórych szerokich dolin tatrzańskich. Na uwagę zasługują też dębik ośmiopłatkowy, sit skucina i wierzba żyłkowana, relikty epoki lodowcowej.