11982

Odwołanie się do rachunku ekonomicznego możliwe jest jednak tylko w określonych warunkach, a mianowicie:

efekty działalności gospodarczej i nakłady ponoszone w związku z nią muszą być mierzalne; efekty i nakłady muszą być wyrażone w takich samych jednostkach miary; trzeba dysponować możliwie jednoznacznymi kryteriami wyboru.

Rachunek ekonomiczny jako narzędzie optymalizacji charakteryzuje się:

-    względną optymalnością w stosunku do przyjętego kryterium celu;

-    wielowariantowością; kompleksowością i dualizmem.

[Rodzaje rachunku ekonomicznegol

Ze względu na kryteria dzielimy go na:

rachunek ekonomiczny naturalny i rachunek ekonomiczny wartościowy - jeśli przyjąć kryterium jednostki miary, w jakich jest on prowadzony,

rachunek perspektywiczny i bieżący - przyjmując za kryterium horyzont czasowy. Pierwszy z nich dotyczy odleglejszego horyzontu czasu i ma w nim decydujące znaczenie wartość funkcji celu w całym okresie. Drugi zaś krótkiego okresu - a więc do 1 roku i decydujące znaczenie w nim mają bezpośrednie warunki ekonomiczne.

rachunek makroekonomiczny i rachunek mikroekonomiczny - ze względu na zakres jego stosowania. Rachunek makroekonomiczny prowadzony jest w skali gospodarki narodowej. Z kolei mikroekonomiczny rachunek prowadzony jest zwykle w skali przedsiębiorstwa i uwzględnia ograniczenia i nakazy ogniw nadrzędnych.

rachunek poziomy i rachunek pionowy - kryterium metody powiązań w gospodarce. W przypadku rachunku poziomego ogólne wskaźniki dyrektywne ustalane przez centrum gospodarcze przekazywane są w dół i na ich podstawie poszczególne podmioty gospodarcze przeprowadzają samodzielnie rachunek ekonomiczny. W przypadku zaś pionowego rachunku podejmowanie decyzji w skali makro dokonuje się na zasadzie sprzężenia zwrotnego, co wyraża się tym, że poszczególne branże przygotowują optymalne koncepcje w oparciu o rozwiązania poszczególnych podmiotów gospodarujących.

rachunek ekonomiczny ex post (statystyczny, następczy) i rachunek ekonomiczny ex antę

(planowy) - przyjmując za kiyterium odniesienie do czasu przeszłego lub przyszłego. Pierwszy z nich ma charakter porównawczy i analityczny, gdyż jest on badaniem stanów przeszłycłi na podstawie danych statystycznych. Służy on przeważnie do oceny efektywności podjętych decyzji oraz do analizy gospodarki w oparciu o porównywanie osiągniętych efektów z dokonanymi nakładami, jak również często przybiera on formę porównań rzeczywistych z planowanymi. Rachunek ex antę służy do przygotowania decyzji które mają zostać dopiero przyjęte. Ponieważ prowadzony powinien być on przed podjęciem konkretnej decyzji ekonomicznej, swym zakresem obejmuje on zarówno przewidywania, jak i sytuacje niepewne.

>chy rachunku ekonomiczne!

1)    Względna optymalizacja rachunku ekonomicznego w stosunku do przyjętego kryterium - oznacza, że dla jego optymalizacji jest potrzebny konkretny mierzalny cel, ograniczający liczbę możliwych rozwiązań, a przez to zakreślający ramy w których trzeba poszukiwać decyzji optymalnej. Dowodzą one jednocześnie, że pewna liczba rozwiązań opartych tylko na podstawie warunków działania jest nierealna i z różnych powodów nie może być zrealizowana. Rozwiązaniami realnymi są zaś te, które są możliwe do zrealizowania w danych warunkach. Ich zaś cechą jest to, że spełniają one warunek wewnętrznej zgodności. Dopiero po ich ustaleniu możliwym staje się wybór spośród nich wariantu najbardziej optymalnego. Uznając za optimum określony stan, przy którym dana funkcja osiąga ekstremum (maksimum lub minimum), da się go określić przy sprecyzowaniu założeń - w postaci parametrycznej.

2)    Wielowymiarowość rachunku ekonomicznego - oznacza konieczność wyboru jednego z wielu możliwych kierunków działań gospodarczych Przyjmuje się, że im większa będzie liczba wariantów rozwiązań, tym jego wybór będzie bliższy optymalnemu, przy założeniu, że zostały wzięte pod uwagę wszystkie dobre rozwiązania. W praktyce jest to wybór spośród kilku wariantów, uwarunkowany realizacją celu oraz warunków ich realizacji. Pomocnym do realizacji tego zamierzenia jest