• prawidłowo rozwijające się dziecko oraz prawidłowo dotąd funkcjonująca rodzina = naturalne przezwyciężenie epizodu (Ew. pomoc psychologiczna ograniczona do rozpoznania oraz udzielenia porady, by uniknąć medykalizacji problemu)
b. Jako utrwalona reakcja nerwicowa
Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż do kilku tygodni;
Jeśli były trudności związane z fazą symbiozy;
Jeśli dziecko nie rozwija się dobrze fizycznie;
Jeśli matka nie znajduje wsparcia u partnera, to:
- głębokość powyższych objawów będzie korelować ze stopniem utrwalenia sytuacji
- utrwalona reakcja nerwicowa wymaga interwencji
• psychoterapia zmierza ku pokazaniu mechanizmów wczesnej separacji i ku przezwyciężeniu kryzysu związanego z tą fazą
c. Lęk przed separacją w dzieciństwie (F93.0)
(lękowe zaburzenie separacyjne, psychoza symbiotyczna)
- większość niemowląt i dzieci przedszkolnych reaguje pewnym lękiem w sytuacji realnego lub przewidywanego rozdzielenia z bliskimi
- lękowe zaburzenie separacyjne rozpoznajemy, gdy:
-> powstaje ono wcześnie w dzieciństwie
-> strach przed separacją stanowi ognisko lęku, niezwykle nasilonego -> współwystępują trudności w funkcjonowaniu społecznym -> nie występują zaburzenia rozwoju (w szczególności osobowości)
- zwykle rozpoczyna się między 2-5 rokiem życia
- szczyt zachorowań przypada na 7 rok życia
- częściej pojawia się u dziewczynek oraz u dzieci samotnych matek (rzadziej samotnych ojców)
- etiologia: czynniki psychiczne (słabe bezpieczeństwo, stymulacja) i neurofizjologiczne (deficyty przywiązania to niekorzystny rozwój układu limbicznego prawej półkuli między 2 a 18 miesiącem życia)
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE WG ICD-10
a. Występują co najmniej trzy objawy z następujących:
1. Nierealistyczne utrwalone martwienie się szkodami, jakie miałyby dotknąć osoby darzone dużym przywiązaniem albo możliwą utratą tych osób (np. obawa, że wyjdą i nie powrócą lub że dziecko nie zobaczy ich więcej) albo uporczywe myśli o ich śmierci;
2. Nierealistyczne utrwalone martwienie się, że jakieś nieoczekiwane wydarzenia rozdzielą dziecko od osoby darzonej dużym przywiązaniem (np. dziecko zagubi się, zostanie porwane, przyjęte do szpitala lub zabite);
3. Utrwalona niechęć lub odmowa chodzenia do szkoły z powodu obawy przed rozdzieleniem od postaci darzonej dużym przywiązaniem lub w celu pozostania w domu (raczej niż z innych przyczyn, takich jak obawa przed wydarzeniami w szkole);
4. Trudność w rozstaniu na noc, przejawiająca się jednym z następujących:
I. Utrwalona niechęć lub odmowa zasypiania bez obecności w pobliżu osoby darzonej przywiązaniem;