12390

uczniowie napisali na tablicy "vivat konstytucja 3 Maja”. Stało się to pretekstem do przyjazdu do Wilna Nowosilcowa. Odbyło się śledztwo, w wyniku którego kilku filomatów zostało skazanych na zesłanie wgłąb Rosji, a 3 profesorowie (Lelewel, Śniadecki i Gołuchowski) zmuszeni do opuszczenia Uniwersytetu. Polacy mieli jeszcze wówczas złudne nadzieje, że Aleksander 1 powiększy Królestwo Polskie. W 1822 roku zakazano w Rosji działania wszelkich tajnych stowarzyszeń* w tym lóż masońskich skupiających najwyższe kręgi inteligencki rosyjskiej.

Kwestia następcy tronu po Aleksandrze I.

Aleksander I w 1823 roku w Czemiowcach spotkał się z Franciszkiem I, cesarzem austriackim. Była to jednak jego ostatnia zagraniczna podróż, gdyż nie pozwalał mu na to stan zdrowia. Aleksander był bezdzietny (i wiedział już, że sytuacja ta się nie zmieni - nawiasem mówiąc jego żona urodziła dziecko, ale był to potomek Adama Jerzego Czartoryskiego a nie cara). W związku z tym w 1823 roku Aleksander I zapragnął uregulować sprawę następstwa tronu. Najstarszym bratem był Konstanty, ale zrezygnował on z pretensji do tronu rosyjskiego, zawierając małżeństwo morganatyczne, poza tym rezydował on w Królestwie Polskim. Następcą został zatem uznany młodszy brat Aleksandra - Mikołaj.

Chrześcijański reżim chłost Kochanka Arakczejewa.

Arakczejew w 1823 roku w swoim majątku w Gruzino w Guberni Nowogrodzkiej wprowadził chrześcijański reżim chłost. Gdy nieszczęśnik był poddawany torturom -chłoście i biciu pałkami - towarzyszył temu chór specjalnie dobranych, najczystszych i najbardziej wierzących panien. Arakczejew uważał, że jeśli karany w ogóle przeżyje te tortury, to z pewnością śpiew tych panien przywróci go na drogę wiary. Kobietom na szyje zakładano ciężkie drewniane widły i tak pędzono je do cerkwi na modlitwę. Najgorsza była jednak kochanka Arakczejewa - Anastazja Minkina (w "Mistrzu i Małgorzacie" wyłania się ona z Piekła podczas balu u szatana), która zasłynęła tym, że swoje służące smagała batogiem, wbijała im igły pod paznokcie. Takie okrucieństwo spowodowało sprzeciw i Minkina została zamordowana przez ludzi dworskich we wrześniu 1825 roku. Arakczejew oszalał z rozpaczy, wziął odwet na zabójcach. Zmusił do przyjazdu na jej pogrzeb metropolitę moskiewskiego Focjusza, który w kazaniu przyrównał ją do męczenników. Autentyczna, niekłamana miłość do Minkinej jest jedyną ludzką stroną Arakczejewa. Jest to też przykład na to, że życie osobiste wpływa na bieg historii. Po śmierci Minkinej szpiedzy donieśli Arakczejowi o planowanym powstaniu oficerów, ale ten był tak zrozpaczony, że nie zwrócił na to uwagi. Gdyby się zainteresował tymi doniesieniami, najprawdopodobniej w ogóle nie doszło by do powstania dekabrystów.

Śmierć Aleksandra I.

W 1825 roku Aleksander 1 przebywał na południu Rosji, przybył nad Morze Azowskie, do Tagandrodu, skąd chciał się udać na Krym. Niestety nie pozwoliła mu na to choroba, która zmusiła go do powrotu do Taganrodu, gdzie car zmarł. Rosjanie nie uwierzyli w jego śmierć, gdyż sytuacja zgonu władcy gdzieś daleko na południu, a nie w stolicy wydawała się im abstrakcyjna. Postała nawet legenda o tym, że Aleksander I nie umarł, ale zamknął się w pustelni syberyjskim, aby tam odpokutować za swoje grzechy. Uważano, że wędruje on po Rosji jako Fiodor Kuźmicz, któiy był postacią rzeczywistą, zmarł w 1862 roku. Legendy tej do dnia dzisiejszego bronią niektórzy historycy.