Funkcje banku centralnego (na przykładzie NBP)
Bank emisyjny
• NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu, za którego płynność odpowiada. Ponadto, organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu
Bank banków
•NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym iynku pieniężnym. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Pełniąc funkcję banku banków, sprawuje kontrolę nad działalnością banków, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego. Ponadto NBP nadzoruje systemy płatności w Polsce Centralny bank państwa
•NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze
Cele polityki pieniężnej
W zależności od okresu, w którym realizuje się cel banku centralnego rozróżniamy.
° Cele krótkookresowe, doraźne 0 Cele wieloletnie, strategiczne
Ze względu na kryterium podmiotowe można wyróżnić:
0 Cele własne banku centralnego ° Cele całego systemu bankowego
Cele polityki pieniężnej
• Cele polityki pieniężnej mogą być różne w zależności od tego, czy
° Dopuszcza się jedynie cele pieniężne,:
- Stabilność cen
- Stabilność wartości pieniądza
- Stabilność kursu walutowego
° Realizuje także cele ogólnogospodarcze banku centralnego
- Wysoki i stabilny wzrost gospodarczy
- Niskie stopy procentowe
- Niskie bezrobocie
Najczęściej spotykanym obecnie celem banku centralnego jest stabilność poziomu cen...
Dlaczego?
•To polityka pieniężna jest zazwyczaj wyłączną kompetencją banku centralnego
• Polityka ogólnogospodarcza jest uzależniona także od innych instytucji (parlament, iząd. itd.)
• Nie powinna żadna instytucja realizować jednocześnie sprzecznych ze sobą celów
• Bezrobocie vs. inflacja
• Koszty inflacji
2