Funkcje Banku Centralnego:
1. Bank Emisyjny - jako bank emisyjny dokonuje emisji pieniądza, jest zawsze wypłacalny, jeśli ponosi straty dodrukowuje pieniądza
2. Bank Banków - jako bank banków jest bankiem rezerwowym dla banków komercyjnych, tworzy pieniądz gotówkowy, reguluje cyrkulację emitowanego pieniądza gotówkowego, reguluje płynność systemu bankowego, kształtuje potencjał kredytowy banków komercyjnych poprzez stosowanie instrumentów pieniężnych.
3. Bank Gospodarki Narodowej - jako bank gospodarki narodowej jest egzekutorem obiegu pieniężnego oraz bilansu płatniczego.
4. Bank Państwa - jako bank pań7stwa zajmuje się obsługą płatności zagranicznych, realizuje politykę państwa w stosunku do kursu walut i zajmuje się utrzymywaniem rezerw międzynarodowych środków pieniężnych.
W Polsce Bankiem Centralnym jest NBP. NBP nie podlega wpisom do rejestru przedsiębiorstw państwowych, jego działalność uregulowana jest Ustawą z 29.08.1997 r. NBP działa na terenie RP, jego siedzibą jest Warszawa, NBP ma osobowość prawną. Działalnością NBP kieruje prezes, którego powołuje Sejm na wniosek prezydenta, kadencja trwa 6 lat. Zarząd NBP składa się z prezesa, wiceprezesów, członków zarządu. Prezes NBP wydaje Dziennik Urzędowy NBP, w którym publikuje:
zarządzenia prezesa NBP,
bilanse NBP,
obwieszczenia o oprocentowaniu kredytów refinansowych, lombardowych, podstawowe stopy procentowe.
NBP poprzez swe instrumenty wpływa na politykę pieniężną. Instrumenty są dwojakiego rodzaju: instrumenty nakazowo - zakazowe,
a. Stopa rezerwy obowiązkowej
b. limit wzrostu akcji kredytowej banków komercyjnych
c.
instrumenty rynkowe
a. polityka refinansowa
b. polityka redyskontowa
c. polityka otwartego rynku