67218

FUNKCJE BANKU CENTRALNEGO

Funkcje banku centralnego NBP

W rozwiniętej gospodarce rynkowej bank centralny odgrywa zasadniczą rolę. Pełni on trzy podstawowe funkcje:

•    banku emisyjnego.

•    banku banków.

•    centralnego banku państwa

Bank emisyjny

NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu, za którego płynność odpowiada. Ponadto, organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu.

Bank banków

NBP pehii w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewniane bezpieczaistw^ depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Organizuje system rozliczeń piaiiężnych. prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku piaiiężnym Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego, pełni funkcję banku banków, ponadto, nadzoruje systemy płatności w Polsce.

Centralny bank państwa

NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych fiinduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecana płatnicze.

Funkcje stabilizujaco-kontrolne

•    Bank caitralny formułuje cele polityki pieniężnej państwa i stawje nią za pomocą dostępnych instrumaitów.

•    Bank centralny utrzymuje i zarządza rezerwami dewizowymi kraju, a także prowadzi politykę kształtowania kursu waluty krajowej.

•    Bank centralny nadzoruje działalność banków komercyjnych, dbając o bczpicczaistwo systemu bankowego.

•    Bank centralny reguluje podaż piaiiadza w obiegu (poprzez np. operacie otwartego rynku i ustalanie stóp proc altowych) i oddziałuje na politykę kredytową banków komercyjnych

Narodowy Bank Polski realizuje założona polityki pieniężnej stanowione przez Radę Polityki Piańężnej. Podstawowym zadaniem polityki pieniężnej jest utrzymywanie stabilnego poziomu cea

Cykl koniu nkturalnyio okresowe wahania aktywności gospodarczej. Ekonomiści dzielą ten cykl na cztery fazy: boom, załamanie, recesja i otywienie (ekspansja).

Pomiarów' aktywności gospodarczej dokonuje się za pomocą różnych mierników' statystycznych albo inaczej: wskaźników ekonomicznych. Jednym z nich jest produkt krajowy brutto (PKB). Kiedy PKB uwzględnia zmiany cai, wted)' nazywamy go "realnym PNB". Stopa bezr obocia jest innym, często używanym wskaźnikiem ekonomicznym.

Starając się stabilizować gospodarkę, rząd wykorzystuje instrumenty polityki fiskalnej i monetarnej.

Polityka fiskalna polega na sterowaniu popytem globalnym przez zwiększanie albo zmniejszanie wydatków i podatków. O polityce fiskalnej decyduje rząd i sejm.