Funkcje banku centralnego:
• Funkcja emisyjna: w drodze rozporządzenia (wielkość itd.jpodstawowa funkcja banku centralnego, kiedyś to był przywilej wydawany przez króla
• Bank państwa: NBP jest bakiem państwa co oznacza że prowadzi rachunek budżetu Państwa, w bardzo ograniczonym zakresie, również działalność depozytowa, nie może ogłosić upadłości. Jest również centralną instytucją dewizową, ma określoną ilość dewiz (obcego pieniądza). Art. 52: w celu zapewnienia stabilności budżetu państwa prowadzi się tą działalność dewizową (bank może nimi interweniować kiedy waluta gwałtownie spada,
• Funkcja reprezentacyjna całego systemu bankowego
• Jest również bankiem banków, prowadzi politykę pieniężną poprzez instrumenty polityki pieniężnej: 3 podstawowe przewidziane przez ustawę:
1. rezerwy obowiązkowe art. 38 ustawy nbp (polega na tym że ze środków z działalności dewizowej musi być obowiązkowa rezerwa przy przyznawaniu każdego kredytu i jest ona określana przez radę nbp wyrażona jest w procentach inaczej mówiąc określa ilość pieniądza na rynku w celu działalności przeciw inflacyjny. Rezerwa działa w każdym banku, jest ona obliczana ma charakter obowiązkowy).
2. kredyt refinansowy nie ma już obowiązkowego charakteru jak rezerwy obowiązkowe. Może być w formie redyskonta weksli lub podstawowych formach
Są jeszcze dwa instrumenty administracyjne (związane z zagrożeniem realizacji polityki pieniężnej, nagłego zawahania wartości pieniądza, aby szybko przywrócić stabilność, charakter nadzwyczajny):
1. Kontyngenty
2. Depozyt nieoprocentowany
• Prowadzi także nadzór bankowy, czyli nadzór nad bankami komercyjnymi (również charakter nadzwyczajny) cel to zapewnienie działania banków w sposób legalny oraz zapewnienie zwrotności środków zwrotnych czyli ochrona depozytu, zapewnienie bezpieczeństwa działalności banków. Taki nadzór może sprawować bank centralny, w Polsce tą działalnością nadzorczą zajmował się Prezes NBP a teraz Komisja Nadzoru.
Środki nadzoru: prawotwórcze i skierowane indywidualnie jak decyzje. Wszystkie środki muszą wynikać z prawa i często mają bardzo szeroki charakter, nawet ogłoszenie upadłości, odwołanie członka zarządu, można zakazać określonych form reklamach, można wprowadzić zarząd komisaryczny