13002

ILOCZYN ROZPUSZCZALNOŚCI - iloczyn odpowiednich potęg stężeń jonowych danej substancji w roztworze nasyconym

*    iloczyn rozpuszczalności ma charakter stałej (zależy od temperatury i ciśnienia) charakterystycznej dla danego układu

-    w zależności od tego, czy reakcja rozpuszczania jest egzo- czy cndocncigctyczna, rozpuszczalność albo maleje albo rośnie wraz ze wzrostem temperatury (zgodnie z regułą przekory)

*    iloczyn rozpuszczalności jest miarą rozpuszczalności danej substancji jonowej i służy do przewidywania wpływu składu roztworu na rozpuszczalność (jest to pewnego rodzaju granica - po jej przekroczeniu wytrąca się osad)

*    wpływ jonów’ oksoniowych:

-    jony oksoniowe (H3O⁴) zwiększają rozpuszczalność trudno rozpuszczalnych wodorotlenków' oraz soli słabych kwasów'

-    w^f przypadku wodorotlenków, dodatnie do roztworu mocnego kwasu powoduje obniżenie stężenia jonów OH , a co za tym idzie - zwiększenie stężenia jonów metalu w roztworze (konsekwencją tego jest wzrost rozpuszczalności osadu trudno rozpuszczalnego wodorotlenku jako całości)

-    w' przypadku soli słabych kwasów’, wprowadzone do r-r jony oksoniow’e wiążą atomy reszty kwasowej, tworząc cząsteczki słabo zdysocjowanych kwasów - zmniejsza się w ten sposób stężenie wolnych jonów w roztw^rorze

C3O4² + H.iO* HC3O4 + H₂0 HCaO* + HjO* -» H₂C₂04 ♦ HaO

ponieważ iloczyn rozpuszczalności jest wartością stałą, to obniżeniu się stężenia jonów jednych jonów (np. anionów) musi towarzyszyć wzrost stężenia innych jonów (np. kationów), co zwiększy rozpuszczalność osadu.

STAŁA DYSOCJACJI = można ją podać dla reakcji chemicznej, w której dana substancja pod wpływem wody wytwarza jony HCIO + H_aO 11,0* ♦ CIO [H₃0+)[C10-]

[HCIO]

STOPIEŃDYSOCJACJI = stosunek liczby moli cząsteczek danego związku chemicznego, które uległy rozpadowi na jony do łącznej liczby cząsteczek tego związku pierwotnie wprowadzonych do roztw^roru.

*    stopień dysocjacji zależy od:

-    struktury związku i rodzaju rozpuszczalnika

-    obecności w r-r innych zdysocjowanych związków

-    stężenia roztworu (na ogół st. dysocjacji wrasta w' miarę rozcieńczania roztworu)

-    temperatury (na ogół st. dysocjacji wzrasta WTaz ze wzrostem temperatury)

*    dla mocnych elektrolitów stopień dysocjacji jest rówTiy bądź zbliżany do 1 (a = 1), z kolei dla słabych elektrolitów jest on bardzo mały

REGUŁA PRZEKORY = jedna z podstawowych reguł dotyczących równowag dynamicznych - jeżeli na układ będący w stanie równowagi dynamicznej zadziała jakiś bodziec zewnętrzny, to układ ten odpowiada w taki sposób, aby zmniejszyć skutki działania tego łx>dźca

*    w układzie na skutek działania bodźca zachodzi taka przemiana, która przcciw’działać będzie zakłóceniom i doprowadzi do ponownego osiągnięcia równowagi

*    przykłady:

-    w'oda nasycona dwutlenkiem węgla pod ciśnieniem (woda mineralna): po otwarciu butelki ciśnienie dwutlenku węgla nad roztworem gwałtownie spada - układ przeciw^rdziała takiej zmianie wydzielając z r-r gazowy dwutlenek węgla; po ponownym zamknięciu zaczyna ustalać się nowy stan równowagi

-    rozcieńczenie (dolanie wody) do r-r słabego elektrolitu (np. kwasu octowego) zwiększa stopień dysocjacji tego kwasu tak, że stężenie produktów dysocjacji rośnie, ale nie na tyle by całkowicie zrekompensować rozcieńczenie

[CHiCOQ-\[HiO+\ CHjCOOH + H₂0 -♦ CHjCOO ♦ HaO*

| CHiCOON

w' w’yrażeniu dla uproszczenia pominięto stężenie wody, które w rozcieńczonych r-r jest stałe

-    dodanie do słabego elektrolitu mocnego kwasu (np. HCI), który jest zdysocjowany niemal w 100% zwiększa stężenie jonów’ oksoniowych, ale jednocześnie spada stopień dysocjacji elektrolitu

-    podczas ogrzewania rówTiow^ga reakcji egzoenergetycznych cofa się w’ kierunku substratów, z koki równowaga reakcji endocncrgetycznych odwrotnie