13150

Gospodarcza ścieżka globalizacji obejmuje stały oraz coraz intensywniejszy przepływ dóbr. usług, kapitału, technologii i informacji. Prowadzi do kształtowania się gospodarki transnarodowej, w której występują współzależności produkcji, rynków finansowych oraz pojawiania się globalnych rynków konsumpcyjnych. Ścieżka ta warimkuje rozwój zarówno paiistw rozwijających się, jak i państw rozwiniętych. Możemy doszukiwać się mocnych i słabych stron gospodarczej ścieżki globalizacji, lecz na pewno zjawisko to wpływa na powiększanie się dysproporcji rozwojowych paiistw bogatych i biednych (asymetryczny charakter procesów globalizacji). Np. problem liberalizacji handlu produktami rolnymi - bogate państwa me chcą przestać subsydiować swojego rolnictwa, gdyż wpłynęłoby to na zwiększenie konkurencyjności produktów rolnych z krajów biedniejszych.

Analizując pojęcie globalizacji i jej wpływu na rozwój paiistw i życie społeczeństw, nie sposób pominąć korporacji transnarodowych, które bardzo szybko stają się ważnym uczestnikiem handlu światowego. Zatrudniają 64 min ludzi i zaczynają przypominać państwa, gdyż mają własne placówki dyplomatyczne, prowadzą własną politykę zagraniczną, mają najlepsze na świecie technologie, jednostki badawcze, organizacyjne, logistyczne. Dokonują bezpośrednich inwestycji zagranicznych, a także wykonują połowę światowych operacji handlowych. Stwarzają nowe miejsca pracy, podnoszą kwalifikacje pracowników, podnoszą jakość wyrobów, itd. WNIOSEK: wszystko to w oczywisty sposób prowadzi do pobudzenia działalności gospodarczej i przyczynia się do rozwoju paiistw i regionów.

Z drugiej strony, korporacje mogą przejmować kontrolę nad strategicznymi dziedzinami gospodarki, co może zagrażać suwerenności państwa. Ich działania mogą prowadzić do nadmiernego uzależnienia rozwoju gospodarczego od kapitahi zagranicznego, pogłębiania regionalnych dysproporcji rozwojowych, wymuszenie niekorzystnych dla państwa rozwiązali prawnych, korupcja polityczna, nadmienia eksploatacja środowiska.

Z    Wiedza i innowacyjność

Czynnikiem rozwoju paiistw i społeczeństw jest edukacja. Podnoszenie poziomu wykształcenia powoduje rozwój badali naukowych, których wyniki przekładają się na rozwój gospodarczy prowadzący np. do podniesienia dochodów.

W nowych realiach praca jest zastępowana przez wiedzę i kapitał, następuje wzrost innowacyjności, czyli podnoszenie konkurencyjności gospodarek narodowych. Ten korzystny mechanizm nie dotyczy jednak wielu biedniejszych paiistw. któiych nie stać na finansowanie prac badawczo - rozwojowych z zakresu ochrony zdrowia, rozwoju rolnictwa, wykorzystania energii, itp. Znalezienie inwestorów zagranicznych jest również bardzo tnidne.

Do pozytywnych skutków generowanego przez procesy globalizacji międzynarodowego podziału pracy należy fakt. że rozwój gospodarczy - choć wobiiejszy - dokonuje się także w państwach rozwijających się. Jego przejawem pozostaje stopniowa zmiana strukmry eksportu tych paiistw, polegająca na zwiększonym udziale sprzedaży wyrobów przetworzonych w miejsce surowcowych.

&    Ubóstwo

Bieda określonych paiistw i regionów świata stanowi problem globalny o szerokich implikacjach gospodarczych, politycznych i społecznych. Warto podkreślić problem pogłębiania się dysproporcji rozwojowych między krajami biednymi a bogatymi. Ubogie państwa nie są w stanie wkroczyć na drogę rozwoju, co jest uwarunkowane wewnętrznie (ubogie gleby, ciężkie warunki klimatyczne, wysoka stopa przyrosm naturalnego, konflikty zbrojne, itd.) i zewnętrznie (brak inwestycji zagranicznych, nadmierne eksploatowanie zasobów, niekorzystne reguły wymiany handlowej).

Dlaczego problem ubóstwa jest tak ważny dla całego świata? Odpowiedź: zbagatelizowanie problemu może przynieść następstwa destabilizujące dla paiistw bogatych, np. migracja biednych, rozwój transnarodowej przestępczości zorganizowanej, przemyt, handel ludźmi, opanowywanie konfliktów.

4.    Położenie geograficzne i środowisko naturalne

Zwraca się uwagę, że takie czynniki, jak fizyczne ukształtowanie paiistw, rodzaj klimatu i gleb. występowanie złóż surowców naturalnych stanowią ważny determinant rozwoju paiistw i regionów. Bieda określonych paiistw często wynika z nierówności stworzonych przez przyrodę.

Problem pozostaje także postępująca degradacja środowiska geograficznego i naturalnego (zanieczyszczenia, wycinka drzew, odławianie ryb), będąca skutkiem rozwoju paiistw biednych i bogatych. Powoduje to występowanie ponadregionalnych zagrożeń ekologicznych (np. dziura ozonowa, efekt szklarniowy, globalne zmiany klimatyczne, klęski żywiołowe).

5.    Podsumowanie:

•    zmiany klimatyczne zwiększają biedę i niosą ze sobą wymierne zagrożenia dla wszystkich państw;

•    tworzenie gospodarki opartej na wiedzy generuje wychodzenie z ubóstwa;

•    utrzymywanie barier w handlu światowym stanowi przeszkodę w walce z biedą;

•    rozwój gospodarczy skutkuje negatywnymi zmianami klimatycznymi;