1) na plan pierwszy wysunęły się funkcje czysto pieniężne.
2) na dalszy plan wartości użytkowe metalu. Fakt ten stał się podstawę do prowadzenia polityki pieniężnej będącym istotnym elementem polityki gospodarczej każdego państwa.
U podstaw polityki pieniężnej legła po raz pierwszy w monecie rozbieżność pomiędzy nominalną i realną siłą nabywczą pieniądza.
Nominalna siła nabywcza pieniądza w przypadku monety to wartość materiału, z którego była wykonana moneta.
Moneta funkcjonowała w 2 systemach menniczych:
[] system menniczy zamknięty, w którym prawo do wykucia monety miała władza (król), z czasem nastąpiło jego upowszechnienie i przekształcenie na system menniczy otwarty [] system menniczy otwarty, tzn. każdy posiadacz kruszcu mógł się udać do mennicy i mógł dokonywać wybijania monet
Moneta posiadała 2 wartości:
[] nominalną - wybitą na monecie □ realną - wskazującą na zawartość kruszca w monecie
Zjawisko „Psucie monety" następuje w systemie menniczym otwartym i nastąpiło prawo KOPERNIKA GRESZENA : pieniądz gorszy wypiera pieniądz. Powstał przez to:
a) pieniądz nadwartości owy: wartość realna > wartości nominalnej
b) pieniądz pod wartościowy, wartość nominalna > wartości realnej DEPRECJACJA PIENIĄDZA - utrata przez jednostkę pieniężną siły nabywczej, ale tylko w obrębie danego kraju, natomiast proces odwrotny to APRECJACJA.
Na ogół przyczyną deprecjacji jest inflacja, natomiast nie musi ona prowadzić do dewaluacji.
Siłę nabywczą pieniądza określają ruchy cen:
DEWALUACJA - spadek kirsu wymiennego pieniądza krajowego w stosunku do dewiz. REWALUACJA - proces odwrotny do dewaluacji.
Teoria inflacji ilościowej pieniądza według monetarystów (ilościowa teoria pieniądza); INFLACJA - nadmiar podaży pieniądza w stosunku do ilości towarów (dóbr i usług). Inflacja o niskim progu inflacji sprzyja rozwojowi gospodarki.
INFLACJA # DEFLACJA
5. Surogaty pieniądza to instytucje pieniężne (konstrukcje prawne), które pełnią tylko niektóre funkcje pieniądza i w ograniczonym zakresie zastępują pieniądz urzędowy, np. obligacje - środek akumulacji kapitału
weksle - pełnią funkcję środka płatniczego czeki - środek cyrkulacji akcje - środek lokacji kapitału
Akcje przedsiębiorstw oraz obligacje państwa odgrywają dużą rolę w obrocie kapitałowym.
6. Banknot, który powstał w czasach nowożytnych i emitowany był przez banki (początkowo
prywatnie, a potem głównie państwowe) powołane do:
0 obsługi obrotu płatniczego 0 przechowywania wkładów Q przeprowadzania rozliczeń pieniężnych 0 udzielania kredytów
Banknot był pisemnym zobowiązaniem bankiera do zwrotu określonej sumy zdeponowanego w banku złota lub srebra. Posiadały zdolność obiegową. Pełniły one rolę:
0 środka płatniczego [] środka wymiany
i z czasem podlegały wymianie na monety.
7. Współczesne postacie pieniądza, a wśród nich :
A. PIENIĄDZ GOTÓWKOWY
Występuje w dwóch rodzajach:
[] pieniądz papierowy (bilety Narodowego Banku Polskiego) to znak pieniężny, który na mocy zarządzenia władzy państwowej uzyskał na określonym terytorium charakter płatniczego środka i jest powszechnie przyjmowany przy regulacji zobowiązań prywatnych i publiczno-prawnych.
[] bilon (pieniądz zdawkowy) posiadający moc zwalniania ze zobowiązań, ale do określonej kwoty.