13708

swoja bądź obca co jest związane z poczuciem bezpieczeństwa, wartościując przestrzeń odwołujemy się do jej cech formalno-materialnych oraz do naszych subiektywnych ocen; inne wartościowanie to w. instrumentalne odwołujące się do kryteriów obiektywnych, mierzalnych np. ocena funkcjonalności mieszkania zależy od jego metrażu, odległości od centrum; wartościowanie jest związane z hierarchizowaniem- przyznawaniem poszczególnym elementom większego/mniejszego znaczenia

-kształtowanie i użytkowanie: jednostki i grupy użytkują i tworzą przestrzeń wg określonych wzorów kształtowanych przez kulturę, doświadczenia i tradycje; różnice widać np. w kształtowaniu przestrzeni prywatnej, inne sposoby budowania i użytkowania domu w różnych kulturach; kształtowanie i użytkowanie wiąże się z zakresem potrzeb jakie mają być zaspokojone (inaczej pasaż handlowy niż uliczka osiedlowa), z cyklami życia ludzkiego (inna przestrzenna aktywność dziecka, inna seniora), z ustabilizowaniem społecznym, uporządkowaniem, z płcią, klasami społecznymi

CEL KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENI: oswojenie jej, ma odpowiadać

potrzebom bezpieczeństwa i przynależności

Kształtowanie: od aktów wandalizmu do działań prospołecznych,

współgospodarzenia

Degradacja i odzyskiwanie przestrzeni, problemy rewitalizacji

Przestrzeń zagospodarowana przez człowieka ulega degradacji z różnych przyczyn: gospodarczych, społecznych.

Zjawisko przestrzeni porzuconej: na terenie byłej NRD (opuszczanie terenów przez ludzi wykształconych, młodych, niski wskaźnik dzietności).

Degradacja przestrzeni ma charakter materialny i społeczno-kulturowy.

Materialna degradacja np: niszczenie środowiska naturalnego, powstawanie chaotycznie zabudowanych obszarów, przestrzeń porzucona.

Degradacja sp.-kult: desakralizacja, unieważnianie przestrzeni symbolicznych, np. utrata statusu luksusowej, np. na osiedlach budowanych w latach 90'w PL.

Pojęcia degradacja p. używa się też gdy zostaje zaburzony ład przestrzenny (kiedy rozwój jakiegoś obszaru jest podporządkowany np. przemysłowi, miejscowości turystyczne- kopiowanie obcych wzorów, nadużywanie symboliki, wypaczanie tradycji)

Degradacja przestrzeni ma charakter trwały, może być nieodwracalna (zaburzenie równowagi biologicznej).

Odzyskiwanie przestrzeni- naprawianie błędów popełnionych przy organizowaniu p, skutków jej nadmiernej eksploatacji itp.; rewitalizacja obszarów poprzemysłowych, nadawanie przestrzeni nowego znaczenia/ przywracanie starego, działania w sferze gospodarczej i społecznej; gentryfikacja: nawiązywanie do tradycji obszaru, odrestaurowywanie jego świetności, wykorzystywanie fragmentów dawnej arcliitektury lub budowanie statusu miejsca od podstaw w oparciu o wyobrażenie o np. pięknej dzielnicy istniejące w danym społeczeństwie. Gcntryfikacja:

-ekonomiczna: nadanie większej wartości materialnej miejscu (np. usytuowanie prestiżowych inwestycji)

-społeczna: zmiana składu społecznego danej zbiorowości