13725

Stopień otwarcia danego kraju wobec zagranicy mierzony jest na ogół udziałem eksportu w PKB tego kraju. Na przykład Francja po drugiej wojnie światowej stała się krajem bardziej otwartym, ponieważ tuż przed wojną eksportowała 10% swego PKB, a obecnie ponad 20%. Poszczególne kraje różnią się stopniem otwarcia. W większości krajów europejskich eksport stanowi 20 — 25% PKB, w USA zaledwie 7%, a w Japonii 14%.

Import i eksport nie są jedynymi operacjami prowadzącymi do wymiany pieniężnej z zagranicą: jeżeli wyjeżdżamy za granicę lub jeżeli jakieś przedsiębiorstwo amerykańskie inwestuje we Francji, to wynikają stąd transakcje gospodarcze, które są źródłem wydatków lub wpływów oraz wynikających stąd przepływów pieniężnych.

W jaki sposób dokonywane są rozliczenia z zagranicą?

Operacje wymiany • :

Gdy turysta francuski udaje się do USA, to przy płaceniu za taksówkę, autobus lub hotel na terytorium amerykańskim nie może korzystać z zaoszczędzonych na wyjazd franków. Żeby dysponować pieniądzem lokalnym, wymienia całość lub część swoich franków na dolary. Dokonuje więc operacji wymiany. Kurs wymiany określa kwotę franków przypadającą na jednego USD.

Kurs dolara:

I USD = 8 FF 150 USD = 1200 FF

Stosunek w jakim wymieniane są obie waluty, nazywany jest kursem wymiany.

Nie tylko turysta musi dokonać wymiany; każdego dnia przedsiębiorstwa sprzedają franki w zamian za dolary lub marki niemieckie po to. by opłacić maszyny, surowce lub produkty gotowe, które zamierzają importować. Cudzoziemcy pracujący we Francji wymieniają franki na pieniądze swoich krajów, aby przesłać część uzyskanych dochodów swoim rodzinom.

Rynek walutowy

Każdego dnia duże ilości franków są oferowane do sprzedaży za dewizy; równocześnie inne jednostki gospodarujące szukają możliwości nabycia franków za dewizy. Popyt i podaż są zasadniczymi elementami rynku walutowego, który organizowany jest przez duże banki, działające na zlecenie swych klientów lub na własny rachunek.

Stałe kursy wymiany

Gdy państwo ustala relację między pieniądzem krajowym a zagraniczni nyra oraz gdy krajowe władze monetarne angażują się w interwencję na rynku walutowym dla utrzymania tej relacji, mamy do czynienia ze stałym kursem wymiany.

Na ogół dopuszczany jest pewien margines zmian wokół ustalonej relacji wymiany. W sierpniu 1969 r. ustalono 5,55 FF za I USD, a dopuszczalny margines wynosił ± 0,75%, co oznacza, że Bank Francji musi interweniować na rynku walutowym, sprzedając franki /a USD lub kupując franki, jeżeli kurs jest wyższy od 5,59 FF (5,55 FF + 0,75% x 5,55 FF) lub spada poniżej 5,50 FF (5,55 FF--0,75% x 5,55 FF).

Jednakże w ramach takiego systemu, kurs może być zmieniany tylko na podstawie decyzji władz monetarnych. Mówi się wówczas o „readaptacji kursu".

Jeżeli państwo podejmie decyzję o obniżeniu wartości pieniądza krajowego w stosunku do pieniądza zagranicznego, to mamy do czynienia z dewaluacją. Przed dewaluacją z 8 sierpnia 1969 r. I USD był równy 4,93 FF. Po dewaluacji I USD odpowiadał 5,55 FF. Była to dewaluacja franka wobec dolara, ponieważ po dewaluacji potrzeba było więcej franków na uzyskanie tej samej co przed dewaluacją ilości dolarów.

Jeżeli państwo podejmie decyzję o zwiększeniu wartości pieniądza krajowego w stosunku do pieniądza zagranicznego, to mamy do czynienia z rcwaluacją.