Rzadkość oznacza, że nigdy nie będziemy mieli wszystkiego, co chcielibyśmy mieć.
W ekonomii pojęcie rzadkości odnosi się do sytuacji, w której dostępne zasoby czynników produkcji są niewystarczające do zaspokojenia potrzeb społeczeństwa.
Rzadkość jest konsekwencją ograniczoności zasobów.
0.2. Konieczność wyboru - rzadkość
Zjawisko rzadkości zmusza podmioty gospodarujące do dokonywania wyborów związanych z alokacją będących w ich dyspozycji zasobów.
0.3. Koszt alternatywny
koszt alternatywny - koszt towarzyszący wyborowi, występuje, gdy posiadane zasoby czynników produkcji są niewystarczające do zaspokojenia wszystkich potrzeb
koszt alternatywny - utrata możliwości realizacji odrzuconej, najlepszej alternatywy
dobra wolne:
- dobra, które mają koszt alternatywny równy 0
- zwiększenie ilości dóbr wolnych nie pociąga za sobą konieczności zmniejszenia ilości innych dóbr
- z punktu widzenia konsumenta korzystanie z dóbr wolnych jest bezpłatne, konsument otrzymuje dobra wolne za darmo
Istnienie dóbr wolnych wynika z:
- braku praw własności (np. do plaż, lasów, jezior)
- polityki państwa, które decyduje się na bezpłatne dostarczanie niektórych dóbr (w niektórych krajach np. szkolnictwo czy ochrona zdrowia są bezpłatne).
Dobra wolne z punktu widzenia konsumenta mają koszt alternatywny równy 0, nie musi to jednak oznaczać, że są to również dobra o zerowym koszcie alternatywnym dla społeczeństwa.
Społeczeństwo ponosi koszt alternatywny, gdy np. bezpłatna ochrona zdrowia czy szkolnictwo wymagają zaangażowania określonych środków, zasobów, które mogłyby być użyte przez społeczeństwo w inny sposób, pojawia się więc koszt alternatywny, jaki ponosi całe społeczeństwo.
Dobra wolne z punktu widzenia społeczeństwa są bardzo nieliczne (np. czyste powietrze, woda, promienie słoneczne docierające na Ziemię czy opady atmosferyczne.
62
2