Podmiotami podatkowymi są każde ze stron stosunku podatkowego z jednej strony podmioty zobowiązane (podmioty bierne) a z drugiej strony podmioty uprawnione (podmioty czynne).
Podmioty czynne są to w szerokim ujęciu podmioty z jednej strony władne do nakładania podatku a z drugiej do poboru podatku.
A w ścisłym znaczeniu są to organy podatkowe - organy reprezentujące państwo i samorząd (skarb państwa, gmina).
Muszą działać w oparciu o przepisy prawa czyli w oparciu o zasadę legalizmu i w granicach swojej właściwości (funkcjonalnej, rzeczowej, miejscowej i instancyjnej).
Organy podatkowe
państwowe |
samorządowe ^ | ||
I instancja |
II instancja |
I instancja |
II instancja |
1) Naczelnik Urzędu Skarbowego |
1) Dyrektor Izby Skarbowej |
1) wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta |
1) Samorządowe Kolegium Odwoławcze |
2) Naczelnik Urzędu Celnego |
2) Dyrektor Izby Celnej | ||
3) Dyrektor Izby Skarbowej (w szczególnych przypadkach) |
3) Dyrektor Izby Skarbowej | ||
4) Dyrektor Izby Celnej |
4) Dyrektor Izby Celnej | ||
5) Minister właściwy (finansów) |
5) Minister właściwy (finansów) |
Podmioty bierne są to podmioty zobowiązane w ogólności, wiążą na nich obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego.
Głównym podmiotem zobowiązanym jest podatnik.
Podmiot, organ podatkowy - płatnik.
Art. 7. § 1. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
Podatnik formalny jest to podatnik na którym ciąży obowiązek podatkowy oznacza to, że na tym podatniku oprócz obowiązku podatkowego ciążą inne obowiązki podatnika i jest jednocześnie podatnikiem rzeczywistym.
Podatnik formalny rozlicza się z urzędem a rzeczywisty płaci podatek - rozczepienie podatnika np. płatnik VAT.
2