14189

czynić zobowiązany, czyli druga strona. Inaczej mówiąc, z jednej strony, prawo podmiotowe gwarantuje prawo do żądania od innych osób określonego zachowania, działania czy zaniechania.

a)    Roszczenie - możliwość domagania się od indywidualnie ozrraczonej osoby konkretnego zachowania. Zachowanie to może polegać na działaniu, zaniechaniu lub znoszeniu. Osoba, której przysługuje roszczenie, posiada prawo do zwrócenia się do organów państwa o zastosowanie przymusu, gdy osoba lub finna zobowiązana nie spełni świadczenia. Komornik sądowy idzie do zobowiązanego (dłużnika), gdzie bierze od mego dług i idzie dać uprawnionemu (wierzycielowi)

b)    Uprawnienie kształtujące - można zmienić lub zakończyć stosunek prawny i druga osoba musi zaakceptować. Uprawniony ma kompetencje do zmiany lub spowodowania ustania stosunku

pr awnego przez jednostroruią czynność prawną bez udziału drugiej strony, a druga strona ma obowiązek zaakceptowania zmiany sytuacji. Np. wypowiedzenie dane wynajmującemu mieszkanie kiedy niszczy to mieszkanie.

c)    Zarzut - odmowa spełnienia roszczenia. Uprawnienie to przysługuje tylko w przypadkach przewidzianych prawem. Ponadto zarzut musi być podruesiony przez uprawnionego

Zarzut przedawnienia - możliwość uchylenia się od zaspokojenia roszczenia po upływie określonego prawem terminu

3.    Rodzaje praw podmiotowych:

a)    Prawa bezwzględne - skuteczne przeciw wszystkim, każdej osobie. Wiąże się ono z istnieniem obowiązku ciążącego na wszystkich, a nie kimś konkretnym. Obowiązek ten sprowadza się do nienaruszania prawa podmiotowego, czyli niepodejmowania żadnych czyruiości. które mogą je naruszyć.

•    Własność

•    Użytkowanie wieczyste

•    Użytkowanie

•    Służebność

•    Spółdzielcze własnościowe praw o do lokalu

•    Zastaw i hipoteka

b)    Prawa względne - skuteczne tylko wobec określonej osoby lub określonej grupy osób. Obowiązek ciąży na konkretnej osobie. Podstawowym przykładem praw względnych są te wynikające ze stosunków zobowiązaniowych (wierzytelności).

Prawa podmiotowe mogą mieć charakter:

a)    zbywalny - możliwość zmiany podmiotu, prawo może być zbyte np. prawo własności przenosi się

b)    niezbywalny - nie jest dopuszczalna zmiana podmiotu uprawnionego, np. służebność osobista, użytkowanie

4.    Podmioty prawa cywilnego:

a)    Osoby fizyczne - człowiek (istota urodzona z kobiety i mężczyzny posiadająca ludzki genotyp) art.8

b)    Osoby prawne * Skarb Państwa i państwowe osoby prawne, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki a także korporacje (związki osób) i fundacyjne osoby prawiie (masy majątkowe)

5.    Zdolność do czyruiości prawnych (od art.8)

Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność do prawną (możliwość posiadania praw i obowiązków w sferze cywilnoprawnej), ale inaczej jest ze zdolnością do czyruiości prawnych (zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych czyli do przyjmowania i