dokonujemy płatności za dostarczone dobra lub wywiązujemy się z zobowiązań. Inaczej mówiąc jest to środek wymiany (Begg, Fisher , Dornbush 1966)^
Pieniądz to nie tylko środek ułatwiający wymianę dóbr; pełni on jeszcze inne użyteczne funkcje:
• funkcja miernika wartości - z funkcją tą spotkać się można przy każdej transakcji kupna /sprzedaży
• środka tezauryzacji - pozwala na gromadzenie bogactwa
• środka cyrkulacji - przemieszcza się miedzy stronami transakcji
• środka płatniczego - co ułatwia relacje dnia codziennego.
Pieniądz ułatwia wymianę ale również umożliwia zaistnienie równowagi między podażą i popytem. Jest on dobrem trudno dostępnym i ma swoja cenę. Ci ,którzy go mają, spodziewają się nagrody za użyczanie go tym, którzy go potrzebują. Pieniądz może więc pozwalać na akumulacje (tezauryzacja). Stopa procentowa jest ceną pieniądza. Określa ona jaka część pieniądza jest zapłatą za użyczenie go na jednostkę czasu.
Banki i ich rola.
Historyczna droga pieniądza jako środka wymiany wiąże się od swego początku z bankami i bankierami (osobami obsługującymi funkcjonowanie banku, ale historycznie i ich właścicielami). Rola tych instytucji wiązała się z dostarczeniem zawierającym transakcje środka wyceny towarów i wymiany czyli pieniądza wydawanego im przez bankierów (siedzących na ławkach- stąd banco - bank) pod zastaw czegoś wartościowego, ale z reguły mniej wygodnego w wymianie np. dużej grudy metalu szlachetnego. Funkcja banku komercyjnego dziś jest zbliżona do funkcji banku w historii. Główna różnica polega na tym, że dziś dodatkowo oprócz banków komercyjnych istnieją banki centralne. Banki centralne to instytucje państwowe prowadzące w imieniu państwa nadzór nad pieniądzem funkcjonującym w obszarze kontrolowanym przez państwo. Banki centralne prowadzą politykę pieniężną w imieniu państwa.
W obiegu znajduje się pewna ilość gotówki. Aby ilość gotówki w obiegu wzrosła państwo składa bankowi centralnemu zobowiązanie. Bank Centralny jest bankiem banków w tym sensie, że może innym bankom komercyjnym udzielić pożyczek pieniężnych - kredytować je. Jest również bankiem emisyjnym i jedynym, który w danym obszarze płatniczym emituje gotówkę.