str09401 djvu

O POLITYCE 1 PACYFIZMIE

za najwyższą wartość ludzką. Wzdragałbym się je powtarzać, gdyby nie to, że grozi im wciąż zapomnienie, zwłaszcza zaś w dzisiejszych czasach organizacji i szablonu. Za najważniejsze zadanie państwa poczytuję obronę jednostki i stworzenie dla niej warunków twórczego rozwoju. Państwo winno zatem być naszym sługą, lecz nie my — niewolnikami państwa. Państwo gwałci to przykazanie, skoro zmusza nas przemocą do odbywania służby wojskowej i do udziału w wojnach, zwłaszcza że ta niewolnicza służba ma na celu i wywołuje unicestwianie ludzi w innych krajach lub też szkodzi ich swobodnemu rozwojowi. Powinniśmy składać państwu tylko takie ofiary, które mogą dopomóc swobodnemu rozwojowi indywidualności ludzkich. Są to sprawy samo przez się zrozumiałe dla każdego Amerykanina, czego nie można jednak powiedzieć o każdym Europejczyku. Dlatego też niech nam wolno będzie spodziewać się, że walka którą podjęliśmy z wojną, spotka się u Amerykanów z potężnem poparciem.

Powróćmy jednak do Konferencji Rozbrojeniowej! Niewiadomo, czy należy się śmiać, płakać, czy też żywić nadzieje, gdy się myśli o niej Proszę sobie wyobrazić miasto, którego ludność składa się z gwałtownych, nierzetelnych i zwadliwych osobników. Niebezpieczeństwo, stale zagrażające życiu ludzkiemu w takiem mieście, stanowi nieznośną

88