Plan osady:
> wały drewniano - ziemne kryły bloki mieszkalne, nieprzyjaciel nie wiedział co jest za nimi
> do bramy prowadził drewniany most, dojazd po łuku - zastosowanie militarne, ponieważ po łuku wróg miał utrudnioną linię ostrzału
> ulice (wewnętrzne ulice z drewnianych belek) były równoległe wewnątrz osady, oraz droga okrężna
> pomiędzy ulicami znajdowały się domy ułożone w rzędach
Konstrukcja bram osady:
> drewniano - ziemne, w środku konstrukcji ziemia
> górne partie muru to wystające zęby dla łuczników, którzy strzelali przez otwory - funkcja militarna Domy w osadzie:
> wyłącznie drewniane
> taki sam plan domów - składał się z dwóch części:
• pierwszego przedsionka
• zasadniczej izby mieszkalnej, a w niej po prawej stronie było palenisko i po lewej sypialnie
> boczne ściany chałup - konstrukcja sumikowo - łątkowa - pale pionowe a następnie stawiano szereg warstw belek, szczególne znaczenie miały pale na rogach domu
> na dach kładziono łatwo dostępną trzcinę
> bramy domów najczęściej z wikliny
c. osady wędrowne - bez osadnictwa.
d. VIII w. - (750 r. n.e. - 1050 r. n.e.) - zmiana sytuacji. Powstają organizacje plemienne - Wiślanie, Opolanie, Ślężanie, Lędzianie (Polanie) czy Goplanie. Plemiona te często rywalizowały ze sobą i tworzyły własne grody.
Grody:
> wały drewniano-ziemne
> przed wałem fosa służąca jako element obronny
> palisada - ciąg pali ułożonych pod kątem by trudno było je przekroczyć, funkcja obronna
> najpierw miały charakter siedzib lokalnych władców, książę otaczał się świtą (osada podgrodowa), która broniła władcę
> osady podgrodowe się specjalizowały, grody przekształcały się z osad militarnych na osady mieszkalne, w tych grodach zamieszkiwali rzemieślnicy
Ułożenie osady podgrodowej w stosunku do osady głównej:
a. odosobnione
b. połączone
c. osada podgrodowa w środku osady centralnej
Formy ich ułożenia: