16215

analiza jego poszczególnych stwierdzeń. Normatywność preambuły można zatem stopniować. Większość autorów przypisuje preambułom interpretacyjne znacznie definiując wstępy konstytucyjne jako integralne części ustaw zasadniczych wyróżniających ich myśli przewodnie, które ukierunkowują wykładnie szczegółowych postanowień 8. WEJŚCIE WlYClE KONmTUCJL:

Wejście w życic ( na bramę mocy obowiązującej) jest określone w przepisach końcowych. (art 243 - po 3 miesiącach). Jest to formalne obwiązywanie i jest to zwykle dzień ogłoszenia w dzienniku urzędowym ( promulgacyjnym ), jednak faktycznie termin wchodzenia w życie konstytucji następuje w momencie wydania ustaw zwykłych, które konkretyzuje postanowienia konstytucji konstytucji. 3 sposoby: a), wejście w życie regulowane odrębną ustawę konstytucyjną, b), wejście w życie regulowane jej postanowieniami końcowymi.

c), wejście w życie regulowane w sposób ogólny przez samą konstytucję, a ustawa zwykła (tzw. przechodnia ) szczegółowo normuje wprowadzenie nowej ustawy zasadniczej ( np. rozstrzygają one np.: o podziale kompetencji w okresie przejściowym).

STOSOWANIE KONSTYTUCJI:

Jest to: a), korzystanie z uprawnień przyznanych przez normy prawne, stosowanie konstytucji:

-    bezpośrednie: uchwalanie ustaw ( parlament)

-    pośrednie rozporządzenia wykonawcze do ustaw ( wydawane przez prezydenta) b), ustanowienie przez organ państwowy konsekwencji prawnych wymkających z norm konstytucyjnych

Adresatem jest:

ustawodawca zwykły ( parlament), jednostki zwykle ( osoby fizyczne )- mogą złożyć skargę konstytucyjną arL 79.

10. GWARANCJE KONSTYTUCJI:

Przestrzega nie konstytucji jest to realizacja norm konstytucyjny cIl Może być to osiągnięte poprzez gwarancje konstymcyjne. Gwarancje konstytucyjne to:

-    zespół czynników i środków umożliwiających spełnianie przez adresatów postanowień ustawy zasad.

środki prawne stanowione ptzez ustawodawcę konstymcyjnego, które służą realizacji obowiązku ustawowej konkretyzacji materii konstytucyjnej i wspierają zakaz wydawania ustaw sptzecznych z kons. np.:

•    groźba odwołania deputowanych przez, wyborców

•    obywatelska inicjatywa ustawodawcza ( art. 118 - 100 tyś. osób)

•    możliwość rozwiązania parlamentu przed upływem kadencji

•    zagrożenie odpowiedzialnością konstytucyjną za namszenie bądź niestosowanie konstytucji

•    zakaz wydawania aktów sprzecznych z konstytucją

( Rozróżniamy gwarancje materialne i formalne ) W zależności od systemu o realizacji konstytucji decydują uprzywilejowane organy państwowe, partie itp.

uJMpla_p_raw^

Źródła prawa konstytucyjnego to pewne formy egzystencji norm poświęconych temu prawu. Prawo konstytucyjne jest zespołem norm prawnych określających : podmiot władzy najwyższej w państwie formy sprawowania władzy przez podmiot, status prawny podmiotu, organizację i tryb działalna aparatu państwowego, źródła prawa, stosowanie prawa i ogólne wiadomości o konstytucji.

„Źródłem prawa" w znaczeniu podstawowym są fakty twotzące prawo ( fakty prawotwórcze ) np.: ustanowienie ustawy. Ich wytworem są poszczególne generalne i abstrakcyjne normy prawne lub ich zespoły w postaci aktów prawodawczych. Główne źródła prawa:

-    konstytucja ( ustawa zasadnicza): ma nadrzędną moc i reguluje ustrój państwa.

-    ustawy konstytucyjne: węższy zakres reguł, ustrojowej niż konstytucja

-    ustawy zwykłe : dzięki nim konstytucja jest rozwijana i konkretyzowana. Czasem jedna ustawa jest źródłem kilku praw ( np. ustawa o samorządzie terytorialnym )

uchwały parlamentu ( np. regulamin sejmu, senatu)

rozporządzenia ( dekrety) z mocą ustaw ( np. prezydent w stanie nadzwyczajnym )

rozporządzenia Rady Ministrów- mają charakter wykonawczy wobec ustawy. W/g różnych autorów są źródłem prawa administracyjnego. Charakteryzują się względną samoistnością niektórzy dodają też akty prawne organizacji międzynarodowej.

12.    KAT A LO G_ŹRJ3 DEL ^RAWAjy/GJ<Oj^lXLCC JJ.L

Źródła prawa są to akty normatywne (o różnej randze normatywnej). Art. 87

•    konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty normatywne prawa miejscowego

13.    CECHY SZCZEGÓLNE KONSTYTUCJI:

a)    szczególna moc - ustawa zasadnicza, akt nadrzędny w stosunku do innych ustaw (zwykłych ). a w konsekwencji do wszystkich aktów prawnych w państwie.

b)    najwyższa moc prawna - zakaz wydawania aktów sprzecznych z konstymcją, obowiązek wydawania aktów zapewniających realizację postanowień konstytucji.

c)    szczególna treść - reguluje podstawowe zasady i instytucje ustroju politycznego i społecznego.

d)    szczególna forma - odrębny szczególnie rozbudowany i utrudniony tryb uchwalania i dokonywania zmian.

14.    POJĘCIE ZASADY KONSTYTUCYJNEJ:

Zasada konstytucyjna - podstawowe decyzje autorytetu ustrojodawczego doL ustroju państwa (tzn.: dot. formy państwa, system prawa, system ochrony konstytucji, wolności i praw jednostki).

Mimo. że wszystkie postanowienia konstytucji mają jednakową moc prawną to zasady wiodą jakby prym. W obowiązującej od 17. X. 1997 r. nowej konstytucji dają się wyodrębnić zasady: republikańskiej formy państwa, suwerenności narodu (zwierzchnictwa), demokratycznego państwa polskiego i reprezentacji politycznej, podziału władzy i równoważności się władz, dwuizbowości parlamentu pięcioprzymiotnikowego prawa wyborczego, pluralizmu