17087

PODSTAWY PRAWNE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO/WYKŁAD llOczerwca 2011

P.T. - rozczłonkowanie terytorium państwa dokonane w sposób względnie trwały dla pewnej grupy lub określonych jednostek organizacyjnych państwa lub jednostek niepaństwowych a wykonujących zadania publiczne; ważne: trwałe rozczłonkowanie przestrzeni pomiędzy jednostkami państwa + zakres właściwości miejscowe jednostek terenowych państwa lub innych jednostek publicznych

3 rodzaje podziału terytorialnego:

1. ZASADNICZY - dla organów o podstawowym znaczeniu dla danej jednostki terytorialnej, są to wg terminologii prawnej w PL:

a. organy samorządu terytorialnego i

b. oddziały administracji zespolonej

2. POMOCNICZE - dla ułatwienia realizacji zadań, które zostały nałożone na te organy, które działają w jednostkach podziału zasadniczego; jest usługowy w stosunku do podziału zasadniczego; np. podział gminy na dzielnice, sołectwa, osiedla

3. SPECJALNE - nie wszystkie zadania państwowe mogą być realizowane w jednostkach zasadniczych, ze względu na swoją specyfikę, np. administracja górnictwa; właściwość terytorialna okręgowego okręgu górniczego musi mieścić się w miejscu wydobywania surowca; granice zasięgu kopalin wyznaczają granice okręgu urzędów / jednostek górniczych; odbiegają od podziału zasadniczego, a organy administracji państwowej działającej w tych regionach to oddziały administracji niezespolonej (niezespolone z wojewodą)

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE PODZIAŁ TERYTORIALNY

• POLITYCZNE - od koncepcji politycznej ustroju państwa zależy czy państwo będzie traktowane jako jednolite terytorium centralnie sterowane, a w terenie - agendy rządu centralnego, czy te ż państwo będzie zdecentralizowane, tj. organy terenowe będą działały względnie samodzielnie - uwzględniając potrzeby lokalne;

• UKSZTAŁTOWANIE TERENU - podział terytorialny dokonuje się w taki sposób, aby uwzględnić, miejscowości które są do siebie zbliżone;

o nie powinno się tworzyć jednostek najniższego szczebla wbrew logice ukształtowania naturalnego;

o chyba, że bierze się pod uwagę zmianę terenu naturalnego;

• ROZMIESZCZENIE LUDNOŚCI - czynnik decydujący; nie wszystkie jednostki muszą mieć tyle samo ludności;

o standardy unijne = jednej jednostce (mezo) odpowiada 3 min ludności

• ROZMIESZCZENIE GOSPODARKI - rozwój gospodarczy lokalny / regionalny wymaga aby jednostki ciążyły do jakiegoś centrum i prowadziły ze sobą wymianę gospodarczą; granice ciążenia gospodarczego do centrum;

• UKŁAD SIECI KOMUNIKACYJNEJ - w przeszłości: ośrodki życia publicznego, siedziby mieszkalne; jednostki mające dogodne połączenia powinny być połączone w wspólną jednostkę podziału terytorialnego;