Wykład 2 29,02.2008
• realne - takie, które starają się ukazać cechy, które przysługują definiowanym prcedmiotom i tylko tym przedmiotom
• nominalne - takie, które nie tyle interesują się istotą definiowanego przedmiotu ile sposobem wyrażania się w danym języku o pewnych przedmiotach
Definicje realne o tyle nie maja zastosowania w odniesieniu do prawa, że prawo nie jest realnym prcedmiotem, nie jest rzeczą, czymś obiektywnym a właśnie do rzeczy odnoszą się definicje realne. Także z definicjami nominalnymi są kłopoty w przypadku takich obiektów jak prawo. Zanim określimy co jest czym musimy odwołać się do pewnego tła filozoficznego gdyż określenie tego co jest prawem w dużym stopniu będzie zależeć od przyjętej koncepcji filozoficznej np. od tego czy bardziej skłaniamy się do koncepcji prawo-pozytywnych czy też bliższe nam są koncepcje prawno-naturalne. Innymi słowy w ujęciu klasycznym nie da się zdefiniować prawa.
Możemy podać tylko definicje operatywne, definicje cząstkowe. Definicje te buduje się relatywizując określone cechy do pewnych warunków jej zastosowania a więc wskazując warunki koniczne do tego aby przedmiot znajdujący się w polu badań mógł być uznany za definiowany obiekt. Dla definicji prawa w kulnirze łacińskiej, kontynentalnej, takimi warunkami są:
1. prawo musi być zbiorem norm generalnych
2. prawo musi być powiązane z państwem innymi słowy prawo funkcjonuje przez organy państwa a państwo działa przez prawo
3. musi być zachowana autonomia prawa w kulturze i społeczeństwie, w tym muszą istnieć narzędzia pozwalające na oddzielenie prawa od moralności
4. ograniczona dyskrecjonalność w decyzjach rządowych i admilustracyjnych, wiąże się to z kontrolą niezależności i prawidłowości wydawania decyzji
5. prawo to zawiera pewne kiyteria ocenne (np. zasady współżycia społecznego) przy czym wprowadzeiue takich zwrotów oceniających musi być poprzedzone racjonalnym dyskursem oczywiście o ile nie są one wynikiem przyjęcia praw człowieka
6. realizowanie pewnej koncepcji sprawiedliwości tj. co najmniej sprawiedliwości formalnej Innymi słowy prawo możemy zdefiniować w następujący sposób.
prawo - jest to system norm postępowania pochodzących od państwa zabezpieczonych możliwością legalnego użycia przez państwo przymusu, którego celem jest porządkowanie podstaw życia społecznego, politycznego i gospodarczego. W demokratycznym systemie politycznym prawo wyznacza struktury i kompetencje organów władzy publicznej a także procedmy podejmowania decyzji. Określa ono również ramy działania różnorodnych podmiotów społecznych, którym zapewnia możliwość uczestniczenia w procesach decyzyjnych w państwie, gwarantuje podstawy bezpieczeństwa i pewności stosunków współpracy i konkurencji społecznej, wyznacza ono wzorce zachowań, które powinny być respektowane zarówno przez obywateli jak i organy władzy oraz określa zasady odpowiedzialności za ich naruszenie.
Prawo można zdefiniować poprzez jego funkcje.
• kontrola zachowań Z normatywne
Z pozanormatywne
• rozdział dóbr i ciężarów - podział praw i obowiązków. Taki rozdział powinien być sprawiedliwy. Jest wiele koncepcji sprawiedliwości ale dla wszystkich jedna zasada jest wspólna - zasada sprawiedliwości formalnej -,,in paribns causis paria iura” - podobne pod relewanmymi (istotnymi) względami sytuacje, stany rzeczy, osoby należy traktować w podobnych przypadkach podobnie. Problematyczne jest w związku z tym jakie sytuacje, stany rzeczy czy osoby mogą być podobne czyli kiedy możemy zaliczyć
2