Prawo gospodarcze, wykład 2. 22-02-2011
Cm ^:ŁP.iffr.L.t^A<m.EJSDj^
■ określa ustrój gospodarczy (art. 20K. m in zasada wolności gospodarczej) w majestacie prawa
- określa zasad)' funkcjonowania gospodarki - zapewnia ochronę ustroju gospodarczego
Pan koprze n Uf m prany akr fila
- stosunki własnościowe (środków produkcji), po U wojnie mo2liwa w Polsce nacjonalizacja (przejecie na wiatność przez państwo płac .te w większości dotychczasowym właścicielom odszkodowania) środków produkcji bądź prywatyzacja (odpłatnie, nieodpłatnie, bony prywatyzacyjne, rozdawnictwo), a także reprywatyzacji (oddanie przez państwo tego, co kiedyś zostało zabrane) bądź renacjonalizację
- zasad>‘ gospodarowania / przekształcania, zagadnienia fonii organizacyjno-prawn)ch i finansowych celem wyboru najbardziej efektywnej
- przez prawo publiczne państwo określa formy podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej
- jakie podmioty mogą ją prowadzić
• możliwość ciągłości działalności gosp. przez zmianę fonii)'
- często podmiot na wybór w jakiej fcsmie będzie prowadził tę dzuiłabiośC
- formy prawne prowadzenia działalność i gospodarczej (nic dowolność fomiy. ale wybór form z prawem przewidzianych)
- zakres i fomiy ochrony prawnej mccłiaiuzmów gospodarczych i praw ckononacznych (inlcrwciicjaiizni państwa, programowanie i planowanie gospodarcze, ceny. interwencjonizm bankowy, reglamentacja, konkurencja, praktyki monopolistyczne)
- góriaśnimka - nadprodukcja towaru, rotą państwa jest ochraia mechanizmów, więc państwo skupuje nadwyżkę towarów rolnych
- państwo ma kaitrolowac stosunki złotego do innych walut - państwo oddziałuje poprzez ceny urzędowe
- państwo stwarza rynek - państwo stwarza możliwości dla przedsiebiaców
- organizacje i formy prawnej ingerencji w stosunki gospodarcze (głównie prawo konstytucyjne i administracyjne)
- konstytucja określa i chroni własność
- materialne prawo administracyjne reguluje w spomniane stosunki
- / rttip
- początki tejże regulacji prawnej to aedniow icczne prawo cechowe (statuty cechowe uchwalane przez cechy i zatwierdzane przez władze miejskie)
- to było prawem stanowym, odrębnie kształtowano pozycję prawną rzemieślników wprowadzając dla członków cecłm monopol na prowadzenie działalności gosp
- prawo cechowe było prawem lokalnym i ograniczało się do danego miasta
• prawo to wprowadzało ścisłą reglamentację, kontrolę produkcji i zbytku (ceny. wielkość produkcji, jakość wyrobów, rzetelność wykonywania tanów)
- podobnie ukształtow-anc było prawo kupieckie
•lit lup
• merkantylizm gospodarczy - XVI-XVII (jako myśl ekonomiczna ukształtował się w XVII). elementy jeszczew XX
- zakładał. iZ działalność gospodarcza .
- przejęcie prawa przez państwo, ujednolicenie systemu prawa
- aktywność państwa w odniesieniu do procesów gospodarczych
- popieranie rozwoju produkcji krajowej
- silne zaangażowanie państwa w procesy gospodarcze
• protekcjonizm celny
- rozwój kołaiializnui
- podejmowanie działalności tyBco na podstawie otrzymanego przywileju królewskiego
- /// etap
■ prawo przemysłowe
- podstawą doki ty na liberalizmu gospodarczego
- nieograniczona wolność gospodarcza
- odrzucane jakiejkolwiek ingerencji państwa w procesy gospodarcze
- podmioty w pełni koikuniją na rynku
- n>la państwa to gwarantowanie wolności prywatnej dającej podstawy do rozwoju wolności gospodarczej
• państwo w zasadzie mc powinno zajmować się działalnością gospodarczą za wyjątkian takich dziedzin jak roboty publiczne, budowa dróg. poczta, kolej; państwo ma po prostu stwarzać rynek
- powstaje wiedy publiczne prawo przemyslow-c (połowa XIX) oparte zostaje na wobiości pizauysłowcj. która rnoZc być ograniczania tylko ze względu na potrzebę zabezpieczana interesu publicznego
- w dalszym swym rozwoju publiczne prawo przemysłowe rozbudowuje ingaaicjc państw a w procesy gospodarcze
- pojawiają się koncepcje ■itcrwaicjanstyczne z powTotan doprotckcjaiizmi państwa (edan lego rantu jest przeć rwdziałanic załamaniom lynku i pojawiaiiem się kryzysu gosp.. zakłada on również oddziaływ anie państwa w edu niwelowania nierówności gosp. / ekonomicznych • ochrona przed nieuczciwa konkurencja
- zgodnie z teorią Keynesa inlcrwaicjauzin parotwa ma być skierowany im go - charaklci makroekonomieniy a nic skierowany na aidywidualnc przedsiębiorcę, państwo ma oddziaływać globalnie a nic indywidiiakuc, na procesy a mc indywidualnych przedsiebiaców. pojawia się doktryna nowego ładu gospodarczego
- w Polsce międzywojennym podstawowym aktem prawnym było rozporządzenie Prczydaila RP z 07 061927 - prawo przanysłowc
- po II wojnie Polska przejęła w dużej części prawo okresu międzywpjaincgo. w tym prawo pizanysłowc
- przyjęcie jednak nowego ustroju społeczno-politycznego doprowadziło również do zmiany prawa regulującego stosunki gospodarcze i udziału państwa w procesach gosp.
- okres po II wojnie to dwie odmienne drogi rozwoju prawa gospodarczego
- w państwach tz w. bloku socjalistycznego - system gospodarki centralnie planowej z upaństwowieniem srodtów produkcji aaz przcjęcian przez państwo rob wielkiego przedsiębiorcy
- w państwach zachodnich / kapitalistycznych - system gospodarki tynkowej oparty na wobiości gospodarczej z ograiiczaią ■igcrtncją państwa w procesy gosp.
- 1950 - zniesienie samorządu taytaiakicgo
- Rozwój teorii ■itcrwaicjom# tycznych i protekcjonistycznych prowadzi do rozwoju publicznego i administracyjnego prawa gospodarczego
- Działalność gospodarcza postępowanie upadłościowe wobec pockniotu prowadzącego ją; prowadzi się ją we własnym imieniu i na własny rachuick • Instytucjonalny sy <tan kaOroli procesów gospodarczych, np pizez Urząd Ochrony Kaikuraicji i Konsumentów
Publiczne prawa uowadarrze to w ogólności ta część systemu prawa, która odnosi się do stosraików społecznych powstających w związku z:
- podejmowanie, prow adzeniem i zakonczaucm działalności gospodarczej
- stosunkami prawnymi łączącymi państwo z procesami gospodarczymi lub przedsiębiorcami (relacje: państwopezcckiębiarcy. państwo-procesy gospodarcze)