19373

Pierwszy etap poznania związany jest z działaniem zmysłów. Czas i przestrzał nie są czymś obiektywnym, są idealnymi formami - aprioryczne formy zmysłowości. Kant uważa, ze przestrzał i czas są związanymi z poznającym formami. Człowiek tak tylko może poznawać, są one warunkian wszelkiego doświadczana, ale z doświadczana nie pochodzą. Aprioiyczne formy są przedmiotem matematyki, ponieważ są one niedoświadczalne. w matanatyce występują sądy syntetyczne a priori Matanatyka jest niezależna od doświadczana, ale w tym doświadczani! się potwia dza - Kant uważa, ze jej prawa muszą pasować do świata, ponieważ wynikają z istnienia tych apriorycznych form.

Rozum

Intelekt

Idee

Kategorie intelektu przy icli pomocy intelekt porządkuje wyobrażenia jedn.

I

przedstawienia indywidualne byty - przedmioty I

Zasady intelektu

Zmysły

bodźce Wrażenia Świat    | —> czas i przestrzeń

zewnętrzny |    (formy porządkujące

|    wrażana)

I

Wyobrażenia

jednostkowe

(uporządkowane w czasie i przestrzeni wrażenia, to jeszcze nie jest przedmiot, który widzimy)

nobneny

fenomeny

Kategorii intelektu jest 12, najważniejsze to kategorie substancji i przvczvnowości. są nicdoświadczabic -aprioryczne. Kategorie intelektu porządkują wyobrażana jednostkowe tworząc przedstawiana. Kategoria substancji pozwala wyodrębnić z wrażaj osobny byt Dzięki kategoriom powstają pizedmioty. Kategorie umożliwiają wygłaszanie sądów o świec i e zewnętrznym odnoszących się do doświadczaj Kategoria przyczynowości pozwala wygłaszać sąd)', że coś jest przyczyną czegoś. Aprioryczne zasady intelektu są pewnymi pojęciami, uzupehńają one aprioryczne kategorie intelektu.

Przełom polegał na tym, ze wcześniej uważano, że podmiot poznający dostosowuje się do przedmiotu Kant przyjął, tę podmiot jest warunkiem istnienia przedmiotu (nazwano to przewrotan kopanikanskim w filozofii). Do czasów Kanta uważano, że świat i przedmioty są obiektywne. Kant uznał, że to podmiot tworzy to. co nazywamy przedmiotan w procesie konstruowania, który angażuje zarówno umysł, jak i rozum. Przedmiot jest wynikian formowania przez człowieka wrażeń, które do niego docia ają ze świata zewnętrznego.

Świat zewnętrzny będący źródłem wrażeń Kant nazywa rzeczą sama w sobie (dinge an sich) - nic moźany jej poznać, jest to granica naszego poznania. Nołmai =- przedmiot myślny. my obracamy się w świecie fenomenów. Kant głosi pewna formę agnostycyzmu - są pewne nieprzekraczahie granice poznania - dla Kanta jest to rzecz sama w sobie.

Człowiek tworząc naukę porusza się w obszarze fenomenów, wtedy jego wiedza jest pewna i ma charakter naukowy. W czystym przyrodoznawstwie sady syntetyczne a priori są możliwe, gdyż ono zajmuje sic kategoriami intelektu (apriorycznymi). Czyste przyrodoznawstwo bada kategorie, przy pomocy których badamy prawa.

Człowiek pragnie wkroczyć do rzeczy samych w sobie, poznać świat nohnaiów. w tym celu tworzy idee - idee duszy, wszechświata i Boga. Rozum tworzy idee rcgulalywnc.

Idea duszy - zakładamy, że za doświadczeniem wewnętrznym kryje się dusza. Uznajemy, że za doświadczeniem zewnętrznym kryje się coś więcej - idea wszechświata. Bóg rozumiany jest jako warunek możliwości jakiegokolwiek doświadczenia. Te trzy idee nie mają konkretnego przedmiotu, więc metafizyka nie może być nauka, wykracza poza poznanie ludzkie. Idee rcgulatywnc są granica ludzkiego poznania. Metafizyka jako nauka jest nianoźliwa.

Ta teoria oznacza, ze świat nie jest całkian subiektywny. W przedmiotach jest też element obiektywny -wrażana, materia, tworzywo. Kant nie kwestionuje istniaua obiektywnego świata, jest on żródłan wrażaj, ponieważ wszyscy mamy te same famy, wiedza ma charakter obiektywny.