19392

przyczyną wystarczającą do odrzucenia studium przypadku, ponieważ metoda ta jest tylko jedną z technik, której można, ale niekoniecznie trzeba użyć budując historię przypadku.

■    Stosunek metod jakościowych do ilościowych. Twierdzi się, że metody ilościowe są podstawową cechą przedsięwzięcia naukowego, ale- istnieją też realne możliwości liczbowych i statystycznych badań pojedynczych przypadków.

■    Zagadnienie danych subiektywnych i obiektywnych. Wykorzystanie subiektywnych relacji przyczyną krytyki studiów przypadków, ponieważ gromadzono dowody występowania błędów i odchyleń w relacjach introspektywnych. Jednak r. introspektywne nie są zasadniczym elementem metody, można obejść się bez nich

■    Studia przypadków nie mają „mechanizmów kontrolnych", więc ich słabością jest, że „nie stanowią one żadnej bazy dla porównywania, a porównywanie jest w nauce czymś bardzo istotnym"

■    Miejsce studiów przypadków w tworzeniu i weryfikacji uogólnień kauzalnych (przyczynowych). Twierdzi się, że s.p. mają niską „wewnętrzną wartość", co oznacza, że trudno jest wykluczyć konkurencyjne wyjaśnienie przyczynowe oraz niską „wartość zewnętrzną", co ma oznaczać, że trudno jest przenosić spostrzeżenia dotyczące pojedynczego przypadku na uogólnienia dotyczące całej populacji. Faktycznie- wykorzystywane w celu uogólnień przyczynowych są metodą nieefektywną.

■    Jednak wykorzystywane w innych celach studium przypadku może być jedyną, najbardziej efektywną metodą np. opisanie.

Nadają się przede wszystkim do: opisywania doświadczeń poszczególnych ludzi, rozwijania idiograficznych interpretacji tego doświadczenia oraz do budowania przewidywań, planów, decyzji w określonym kontekście.

■    A kiedy można studia indywidualnych przypadków wykorzystać do weryfikacji uogólnień przyczynowych?

-    niska różnorodność międzyosobnicza

-    ograniczone są możliwości obserwacji danej klasy zdarzeń

-    gdy można znaleźć przykład niepotwierdzający relacji uważanej za uniwersalną

Przyjmując, że studia przypadków są analitycznie rozdzielone od innych metod gromadzenia danych główną uwagę należy poświęcić identyfikacji tych metod, jak również kombinacji metod, które najbardziej przyczyniają się do tego, że badania owocują wnioskami np. można zweryfikować wspomnienia porównując je z formami udokumentowanych doświadczeń; zarówno introspektywnych, jak i retrospektywnych danych można używać bez założenia o ich