20223

Wyjaśnianie probabilistyczne - wyjaśnianie, które nie wyjaśnia czy nie przewiduje wydarzeń ze stuprocentową pewnością III

Analiza międzypoziomowa - zastosowanie danych z jednego poziomu agregacji w celu wyprowadzenia wniosków na innym poziomie agregacji

Błąd ekologiczny - błąd polegający na wyprowadzeniu wniosku o fałszywej zależności pomiędzy cechami lub zachowaniami jednostek na podstawie obserwowanej zależności między grupami, do których należą te jednostki.

Diagram strzałkowy - obrazkowe przedstawianie przez badacza schematu wyjaśniania Hipoteza - wstępne, tymczasowe albo niepotwierdzone twierdzenie, które (w zasadzie) może zostać zweryfikowane

Hipoteza kierunkowa - hipoteza, która określa oczekiwaną zależność między co najmniej dwiema zmiennymi

Jednostka analizy - typ aktora (jednostka, grupa, instytucja, naród) określony w hipotezie badacza Tautologia - hipoteza, w której zmienna niezależna i zmienna zależna są tożsame, przez co hipotezy takiej nie można obalić

Wnioskowanie ekologiczne - proces wnioskowania o zależności między cechami jednostek na podstawie danych grupowych lub zagregowanych

Zależność - powiązanie, uzależnienie lub współzmienność wartości jednej zmiennej z wartościami innej zmiennej

Zależność dodatnia - zależność, w której wartości jednej zmiennej rosną (zmniejszają się) wraz ze wzrostem (spadkiem) wartości innej zmiennej

Zależność ujemna - zależność, w której wartości jednej zmiennej rosną wraz ze spadkiem wartości innej zmiennej

Zmienna interweniująca - zmienna pojawiająca się w schemacie wyjaśniania między zmienną niezależną a zmienną zależną

Zmienna niezależna - zjawisko, o którym sądzimy, że wywołuje ono jakieś inne zjawisko lub na nie wpływa Zmienna poprzedzająca - zmienna niezależna, która poprzedza w czasie inne zmienne niezależne Zmienna zależna - zjawisko, o którym sądzimy, że jakieś inne zjawisko na nie wpływa, lub je wywołuje V

Analiza interwencji - znana również jako plan przerywanych szeregów czasowych; plan badań nieekspe-rymentalnych, w których wpływ na zmienną zależną naturalnie następującego zdarzenia (interwencji) jest mierzony w czasie

Badania panelowe - badania przekrojowe, w których pomiaru zmiennych dokonuje się w tych samych jednostkach analizy w wielu punktach czasowych

Badania sondażowe - bezpośrednie lub pośrednie pozyskiwanie informacji od ludzi poprzez zadawanie im pytań, prośbę o wypełnienie formularza lub inne środki

Cechy zapotrzebowania - aspekty sytuacji badawczej, które sprawiają, że badani domyślają się celu czy powodu badań i dostosowują do tego swoje zachowania czy opinie

Czynnik lub bodziec testowy - zmienna niezależna wprowadzona i kontrolowana przez badacza w celu określenia jej wpływu na odpowiedzi lub na zmienną zależną

Czynniki zewnętrzne - czynniki inne niż zmienna niezależna, które mogą wywołać zmianę w zmiennej zależnej

Dobór obciążony - odchylenie w przypisywaniu badanych do grupy eksperymentalnej i kontrolnej; zagrożenie dla trafności wewnętrznej