20774

❖    najważniejsze zarzuty wobec planu Balcerowicza

>    zbyt duży zakres liberalizacji handlu zagranicznego do której polska gospodarka nie była przygotowana. Z jednej strony liberalizacja pomogła w osiągnięciu równowagi na rynku wewnętrznym, z drugiej zaś jednak mniej efektywni producenci krajowi byli wystawieni na niszczącą dla nich konkurencję zagraniczną. Wpłynęła ona negatywnie na krajową produkcje przemysłową i rolniczą

>    za zbyt wysoka skala dewaluacji (o 46%) połączona z za długim utrzymaniem zaniżonego kursu dolara

>    bardzo duża skala ulg mających przyśpieszyd rozwój sektora prywatnego oraz brak przeciwdziałania powstawaniu majątków tzw. nomenklaturowych kapitalistów

>    wysokie, hamujące rozwój inwestycji obciążenia podatkowe przedsiębiorstw paostwowych - zbyt duży podatek majątkowy w formie 40% dywidendy od funduszu założycielskiego

>    zerwanie z polityką protekcjonizmu i jednolite traktowanie wszystkich podmiotów gospodarczych, a także brak preferencji -np. w formie korzystnie oprocentowanych kredytów - dla niektórych, najwrażliwszych gałęzi gospodarki (np. dla niektórych branż przemysłu ciężkiego, przemysł wydobywczy, stoczniowy, hutniczy, budownictwa oraz rolnictwa)

>    pogorszenie się warunków życia społeczeostwa

❖    Elementy składające się na sukces planu Balcerowicza

>    uruchomienie i rozwój mechanizmów rynkowych kształtujących odtąd polską gospodarkę. Ceny ustalały się na poziomie równowagi podaży i popytu, zniknął problem powszechnych niedoborów (likwidacja kolejek)

>    zahamowanie inflacji

>    umocnienie złotego, wprowadzenie jego wymienialności wewnętrznej, a potem także zewnętrznej, ustabilizowanie kursu dolara

>    likwidacja deficytu budżetowego - w 1990 roku udało się osiągnąd nawet niewielką nadwyżkę budżetową

>    otwarcie gospodarki na świat: dodatnie saldo wymiany handlowej z zagranica oraz napływ inwestycji zagranicznych

>    rozpoczęcie procesów prywatyzacyjnych (w oparciu o uchwaloną 13 lipca 1990 r. ustawę o prywatyzacji przedsiębiorstw paostwowych) i demonopolizacyjnych w gospodarce)

>    powstanie rynku kapitałowego

>    pozytywne zmiany w strukturze gospodarki = zarówno pod względem działowo-gałęziowym, własnościowym jak i organizacyjnym;

>    od roku 1992 w polskiej gospodarce, po okresie recesji i tzw. urealnienia produkcji nastąpił okres stałego wzrostu gospodarczego

❖    skutki programu stabilizacyjnego w latach 1990

>    gwałtowny spadek płac realnych o 24% w stosunku do 1990

>    spadek produkcji przemysłowej o ponad 24%

>    bezrobocie-obniżyło się o ponad 6%

>    inflacja - 585%

>    płace realne -24%

>    PKB obniżyło się o ponad 11,6%

>    1991 deficyt budżetowy wykazał nadwyżkę o ponad 0,4% brutto

>    zniknęła gospodarka niedoborów

>    poszerzanie się obszaru biedy na skutek wzrostu bezrobocia FAZA DRUGA - PRÓBY KOREKTUR (1991-1993)

❖    FAZA DRUGA (próby korektur), może byd wyodrębniona w okresie mieszczącym się w latach 1991 - 1993, gdy był realizowany program trzyletni, w którym rząd przewidział:

>    zmniejszenie przeciętnej stopy inflacji w drugiej połowie 1991 roku do 12% w skali rocznej i do poziomu jednocyfrowego w 1993 roku. W tym celu rząd postanowił kontynuowad ostrożną politykę monetarną i fiskalną, utrzymad kontrolę płac, uwalniad ceny, ograniczad dotacje

>    wprowadzenie reformy systemu podatkowego: wprowadzenie VAT i podatku od dochodów osobistych (miał byd łagodnie progresywny; trzy stawki od 20%, 30% i 40%)

❖    trudności w realizacji programu ujawniły się już w fazie początkowej:

>    stopa inflacji przekroczyła zakładany poziom

>    w zmianach systemu podatkowego nastąpiły opóźnienia

>    trwała spadkowa tendencja produkcji

>    zmalał eksport