23031

korzyści, zaś negatywnie przez mieszczaństwo (rzemieślników) i robotników, którzy bądź tracili przez prowadzenie działalności mało efektywnej (przestarzałej), bądź (jak robotnicy) musieli godzić się na ciężkie warunki pracy i płacy, aby osiągnąć chociażby niezbędne im minimum dla przeżycia. Inne przykłady to: rola monopoli w gospodarce, czy rola inflacji.

Historia myśli ekonomicznej - stara się odpowiedzieć, które z ujęć oceny (charakterystyczne dla danej epoki) jest prawidłowe (usuwa spojrzenie klasowe) niosące wartość poznawczą.

Historia myśli ekonomicznej (HME) - najczęściej posługuje się w procesie badawczym analogią - porównaniem poszczególnych teorii ze sobą, jak również z rzeczywistymi stosunkami panującymi w tym okresie. Posługuje się metodą:

indukcji - opisu badań empirycznych i wyciągania wniosków od szczegółu do ogółu; dedukcji (abstrakcyjne) - rozważania oparte na założeniach metodologicznych (hipotezach); (przyjęcie założeń upraszczających analizę i przez ich pryzmat ocenia się rzeczywistość sytuacji gospodarczej). HME szuka powiązań przyczynowo skutkowych jak i funkcjonalnych co umożliwia stworzenie syntetycznego obrazu gospodarki.

Geneza nauki HME:

Rozważania na tematy ekonomiczne gromadzone były już w starożytności, już w okresie 4 tysiąclecia p.n.e. do V wieku n.e. i w okresie średniowiecza V w n.e. do XV w n.e. (lata 476 (upadek cesarstwa zachodnio rzymskiego) - 1453 (upadek cesarstwa wschodnio rzymskiego) lub 1492 (odkrycie Ameryki)) lub okres odrodzenia i reformacji.

W okresie starożytności rozważania na tematy ekonomiczne nie miały charakteru samodzielnego. Prowadzono je na marginesie rozważań o charakterze filozoficznym, prawnym, politycznym. Nie było to przypadkowe. Pisarzy starożytnych i średniowiecznych interesował stosunek jednostki do państwa, a w średniowieczu jeszcze do kościoła. Tym właśnie instytucją przyznawano prawo odgórnego oddziaływania na życie społeczne w tym także gospodarcze. Myśl gospodarcza miała charakter ocen etycznych a nie naukowej analizy. W starożytności oceny te były świeckie, zaś w średniowieczu teologiczne (pkt. widzenia etyka chrześcijańska).

Szeroki rozwój gospodarki towarowo - pieniężnej w XV i XVI wieku i bogactwo zjawisk ekonomicznych z tym związanych skłoniło ówczesnych pisarzy do pogłębionych badań nad życiem gospodarczym.

Na przełomie XV i XVI wieku rodzi się pierwszy samodzielny kierunek myśli ekonomicznej MERKANTYLIZM. Jego przedstawiciele skupili uwagę głównie na wymianie i chociaż miał głównie charakter praktyczny (zagadnienia praktyczne nie teoretyczne) to zasługą Merkantylistów było wyzwolenie rozważań ekonomicznych z rozważań etyczno - moralnych.