23227

c) nowa makroekonomia klasyczna

Idee wysuwane na podstawie współczesnych kierunków:

1.Ekonomia klasyczna ( A. Smith. D. Ricardo)

a)    homo oeconomicus (A. Smith) - w procesach gospodarczych ludzie zachowują się jak homo oeconomicus. tzn. kierują się własnym, egoistycznym interesem ekonomicznym;

b)    liberalizm gospodarczy (A. Smith) - polega na tym. źe gospodarka funkcjonuje najlepiej, najsprawniej, najracjonalniej wtedy, gdy jej działanie opiera się na wolnych, swobodnych mechanizmach rynkowych (apoteoza wolnego rynku - wolny rynek jest najlepszym regulatorem procesów gospodarczych);

c)    bierna rola państwa - jest implikacją idei o liberalizmie gospodarczym, i polega na tym. źe państwo nie powinno aktywnie ingerować w gospodarkę, gdyż szkodzi; Smith mówi. Ze państwo powinno pełnić rolę .stróża nocnego' - dbać o porządek;

d)    dychotomia sfery realnej i pieniężnej - te dwie sfery funkcjonują niejako niezależnie od siebie (pieniądz me ma znaczenia dla procesów realnych).

Idee opisane powy2ej mają zarówno swoich zwolenników jak i przeciwników.

2 Marksizm - rozwijał się w pewnej opozycji do ekonomii klasycznej.

a)    społeczeństwo klasowe - społeczeństwo składa się z klas. a kryterium wyodrębnienia klas społecznych stanowi stosunek do środków produkcji (właściciele i pracownicy); istnienie klas wywołuje zjawisko wyzysku;

b)    wyzysk - robotnicy wyzyskiwani sa przez właścicieli, gdyż nową wartość w procesach produkcji tworzą według Marksa tylko robotnicy, a właściciele przywłaszczają sobie zysk (część wartości wytworzonej przez robotników), dopiero później ustalono. Ze wartość nowa stworzona jest przez robotników i właścicieli;

c)    niesprawna gospodarka kapitalistyczna - według Marksa jest gospodarką nieracjonalną i niesprawiedliwą, pojawia się w niej szereg problemów, np, polaryzacja dochodów, ubóstwo niektórych grup społecznych, kryzysy, bezrobocie: przyczyna tego wszystkiego jest odział na klasy i wyzysk:

Idea o niesprawności gospodarki kapitalistycznej jest wciąż uznawana za słuszną

d)    wnioski rewolucyjne - gospodarka kapitalistyczna działajaca niesprawnie usi zostać zlikwidowana przez robotników, bo jest niesprawiedliwa

Marksizm jako idea jest mało popularny w Polsce i innych krajach po transformacji, w innych państwach problem marksizmu jest bardziej żywy.

3.Ekonomia neoklasyczna (A. Marshall. A, Pigoń) - nazwa kierunku wskazuje, ze kierunek ten nawiązuje do ekonomi klasycznej

a)    indywidualizm metodologiczny - polega na tym. źe żeby zrozumieć (objaśnić) procesy gospodarcze, to należy rozpoznać reguły postępowania indywidualnych podmiotów gospodarczych (zasady ich działania); jeśli indywidualne podmioty gospodarcze działaja racjonalnie, to system gospodarczy działający jako całość jest racjonalny (założenie to w późniejszym czasie wzbudziło szereg kontrowersji):

b)    gietkie ceny - oznacza to iZ przyjmuje się silną reakcję cen na wszelkie zmiany sytuacji na rynku (giętkie ceny. płace, stopy procentowe zmieniają się pod wpływem sytuacji rynkowej):

c)    skuteczny mechanizm rynkowy:

-    prawo Say a

• wyznacznik produkcji

Nawiązuje do liberalizmu ekonomii klasycznej oraz do praw Say a (l-S) co oznacza. Ze nie może powstać nierównowaga globalnej podaży i globalnego popytu:

PRAWO SAY A - produkcja sama tworzy sobie rynki zbytu, bo jeśli produkcja rośnie to rosną również dochody uczestników, a w konsekwencji rośnie też popyt

d)    pieniądz neutralny - oznacza to. źe nie wpływa on na sferę realną gospodarki, podaż pieniądza nie wpływa na produkcję

drv = p*t

M - podaż pieniądza w gospodarce V - szybkość obiegu pieniądza w gospodarce P - poziom cen towarów T - ilość transakcji towarowych

e)    bierna rola państwa

4 Keynesizm (od 1936 r) - idea podważająca teorię ekonomii neoklasycznej

a)    podejście makroekonomiczne - odrzucił indywidualizm metodologiczny oraz stwierdził, źe nie wystarczy poznać działań indywidualnych podmiotów, żeby poznać działania gospodarki jako całości; żeby zrozumieć ją. należy spojrzeć z punktu makroekonomicznego:

b)    machanizm rynku nieskuteczny:

-    odrzucenie praw Say a

-    popytowe podejście