17754

ustalania gwarancji, a kończąc na sprawach rozstrzygania sporów. Ujęcie tych wszystkich elementów w jednej umowie kupna-sprzedaży w formie opisowej byłoby bardzo praco- i czasochłonne. Pojawiła się zatem konieczność opracowania pewnej uniwersalnej tecłuiiki sporządzania kontraktów typowych lub powoływania się w innych kontraktach na ogólnie przyjęte warunki dostaw.

Opracowywaniem takiej kodyfikacji zajęła się utworzona w 1920r. w Paryżu Międzynarodowa Izba Handlowa (ang. Initernational Chamber of Commerce - ICC). Efektem jej prac stały się tzw. formuły handlowe. Formuły to można zdefiniować jako "typowe, najczęściej stosowane w praktyce kombinacje szczegółów zobowiązań umownych sprzedającego i kupującego w ramach umowy kupna-sprzedaży, przybierające formę pewnych skróconych określeń". Początkowo formuły handlowe miały charakter uzansów, które wykształciły się z tzw. zwyczajów handlowych.

Zwyczaj handlowy jest to tradycyjna forma postępowania przy zawieraniu kontraktów albo przyjęty jednolity sposób interpretacji terminologii stosowanej w handlu. Jest on przestrzegany przez kupców określonej branży, a często przez ogół kupców w handlu międzynarodowym. Z formalnoprawnego punktu widzenia zwyczaje handlowe nie mogą być sprzeczne z normami prawnymi bezwzględnie obowiązującymi. Zwyczaje mają znaczenie tylko względnie obowiązujące, tzn. uzupełniają postanowienia umowne, lecz nie mogą ich zmieniać, ponadto muszą być odpowiednio jasne i znane.

Uzans handlowy można natomiast zdefiniować jako zwyczaj handlowy stwierdzony, potwierdzony i zalecony do realizacji przez miarodajną instytucję krajową zajmującą się handlem zagranicznym, najczęściej przez krajową Izbę Przemysłowo-Handlową lub Izbę Handlową. Uzanse określają przede wszystkim warunki dostawy i związane z tym obowiązki stron. Jednakże niejednakowy sposób interpretowania tych samych określeń w różnych portach, w różnych branżach, a zwłaszcza w różnych krajach wywołał dążenia do jednolitej i jeszcze ściślejszej wykładni i kodyfikacji odpowiednich zwyczajów i uzansów handlowych na szczeblu międzynarodowym. W handlu zagranicznym ranga zwyczaju i uzansu handlowego jest podkreślona również w Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, czyli w tzw. Konwencji wiedeńskiej [6, r.s]. Artykuł 9 tej konwencji stanowi, że:

1.    Strony są związane wszelkimi zwyczajami, które uzgodniły oraz ustaloną miedzy nimi praktyką.

2.    Przy braku odmiennego porozumienia stron uważa się, że strony przyjmują w sposób dorozumiany stosowanie do ich umowy lub do sposobu jej zawarcia zwyczajów, które